Suryaprajnapti Chandraprajnapti

SR No.: 003459
Original Sutra Author: N/A
Author: Madhukarmuni, Kanhaiyalal Maharaj, Shobhachad Bharilla
Publisher: Agam Prakashan Samiti
Publication Year: 1989
Total Pages: 302
Language: Hindi
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, Geography, agam_suryapragnapti, & agam_chandrapragnapti
File Size: 4 MB

Page 176

दशम प्राभृत - बीसवां प्राभृतप्राभृत ]
[
१२५
४. लक्खणसंवच्छरस्स भेया -
___ता लक्खणसंवच्छरे णं पंचविहे पण्णत्ते तंजहा - १. णक्खत्ते, २. चंदे, ३. उडू, ४. आइच्चे, ५. अभिवड्डिए। ५. सणिच्छरसंवच्छर भेया -
ता सणिच्छरसंवच्छरे णं अट्ठावीसइविहे पण्णत्ते, तंजहा - १. अभियी, २. सवणे, ३. धणिट्ठा, ४. सतभिसया, ५. पुव्वापोट्टवया, ६. उत्तरापोट्टवया, ७. रेवइ, ८. अस्सिणी, ९. भरणी, १०. कत्तिय, ११. रोहिणी, १२. संठाणा, १३. अद्दा, १४. पुणवस्सू, १५. पुस्से, १६. अस्सेसा, १७. महा, १८. पुव्वाफग्गुणी, १९. उत्तराफग्गुणी, २०. हत्थे, २१.चित्ता, २२. साई, २३. विसाहा, २४. अणुराहा, २५. जेट्ठा, २६. मूले, २७. पुव्वासाढा, २८. उत्तरासाढा। जं वा संणिच्छरे महग्गहे तीसाए संवच्छरेहिं सव्वं णक्खत्तमंडलं समाणेइ। गाहाओ - णक्खत्तसंवच्छरलक्खणं - समगं णक्खत्ता जोयं जोएंति, समगं उडू परिणमंति। नच्चुण्हं नाइसीए,
बहु उदए होइ नक्खत्ते॥१॥ चंदसंवच्छरलक्खणं - ससि समग पुण्णमासिं, जोइं ता विसमचारि णक्खत्ता।
कडुओ बहु उदगवओ, तमाहु संवच्छरं चंदं ॥२॥ ३. उडु (कम्म) संवच्छरलक्खणं -
विसमं पवालिणो परिणमंति, अणउसु दिति पुष्फफलं। वासं न सम्म वासइ, तमाहु संवच्छरं कम्मं ॥३॥ आइच्चसंवच्छरलक्खणं - पुढवि-दगाणं च रसं, पुष्फ-फलाणं च देइ आइच्चे। अप्पेण वि वासेणं, सम्मं निप्फज्जए सस्सं ॥४॥ अभिवुड्डियसंवच्छरलक्खणं - आइच्चतेयतविया, खण-लव-दिवसा उऊ परिणमंति। पूरेइ रेणु-थलयाई, तमाहु अभिवड्डिय जाण ॥५॥
१. ठाणं. ५, उ. ३, सु. ४६० २. ठाणं. ५, उ. ३, सु. ४६०

Translation AI Generated

[
125
4. Lakshana Samvatsara's Characteristics -
_In Lakshana Samvatsara, five types are established, namely - 1. Nakshatra, 2. Chandra, 3. Udu, 4. Aiccha, 5. Abhivaddhiya. 5. Sanichchara Samvatsara's Characteristics -
In Sanichchara Samvatsara, twenty-eight types are established, namely - 1. Abhiyi, 2. Savana, 3. Dhanishtha, 4. Satabhisaya, 5. Puvvapoṭṭavaya, 6. Uttarapoṭṭavaya, 7. Revati, 8. Assiṇi, 9. Bharani, 10. Kattiya, 11. Rohini, 12. Sanṭhaṇā, 13. Adda, 14. Punavassu, 15. Pussa, 16. Asseṣa, 17. Maha, 18. Puvvafagguni, 19. Uttarafagguni, 20. Hatthe, 21. Chitta, 22. Sai, 23. Visaha, 24. Anuraha, 25. Jettha, 26. Mule, 27. Puvvasaḍha, 28. Uttarasadha. In Sanichchara, the entire Nakshatra Mandala is completed in thirty years. Gatha - Nakshatra Samvatsara Lakshana - All Nakshatras rise together, all Udu's culminate together. There is no absence,
Many Nakshatras rise. ||1|| Chandra Samvatsara Lakshana - The moon rises together with the full moon,
The Nakshatras rise in an uneven manner.
There is much rain,
That is called Chandra Samvatsara. ||2|| 3. Udu (Karma) Samvatsara Lakshana -
The uneven ones culminate,
The flowers and fruits are not ripe.
The season does not stay properly,
That is called Karma Samvatsara. ||3|| Aiccha Samvatsara Lakshana -
It gives the taste of earth and water,
And the flowers and fruits in Aiccha.
Even with little rain,
The crops are fully ripened. ||4|| Abhivaddhiya Samvatsara Lakshana -
The Aiccha's influence is seen,
The moments, seconds, and days culminate.
It fills the earth with dust,
That is called Abhivaddhiya. ||5||
1. Thaṇam. 5, U. 3, Su. 460 2. Thaṇam. 5, U. 3, Su. 460
]