________________
चतुर्थ अध्ययन : द्वितीय उद्देशक: सूत्र ५३३-५४८
२२३
ति वा, पडिरूवं पडिरूवे ति वा। एतप्पगारं भासं असावजं जाव' भासेजा।
५३७. से भिक्खू वा २ असणं वा ४ उवक्खडियं पेहाए तहा वि तं णो एवं वदेजा, तंजहा-सुकडे ति वा, सुटुकडे ति वा, साहुकडे ति वा, कल्लाणे २ ति वा, करणिजे ति वा। एतप्पगारं भासं सावजं जाव ३ णो भासेजा।
५३८. से भिक्खू वा २ असणं वा ४ उवक्खडियं पेहाए एवं वदेज्जा, तंजहाआरंभकडे ति वा, सावज्जकडे ति वा, पयत्तकडे ति वा, भयं भद्दए ति वा, ऊसडं ऊसडे ति वा, रसियं रसिए ति वा, मणुण्णं मणुण्णे ति वा, एतप्पगारं भासं असावजं जाव ५ भासेजा। .
५३९.से भिक्खूवा २ मणुस्संवा गोणं वा महिसंवा मिगंवा पसुंवा पक्खि वा सरीसिवं ६ वा जलयरं वा सत्तं परिवूढकायं पेहाए णो एवं वदेजा थुल्ले ति वा, पमेतिले "ति वा, वट्टे ति वा, वझे ति वा, पादिमे ति वा। एतप्पगारं भासं सावजं जाव णो भासेजा।
५४०. से भिक्खूवा २ मणुस्सं वा जाव जलयरं वा सत्तं परिवूढकायं पेहाए एवं वदेजा -परिवूढकाए ति वा, उवचितकाए ति वा, थिरसंघयणे ति वा, चितमंस-सोणिते ति वा, बहुपडिपुण्णइंदिए ति वा। एयप्पगारं भासं असावजं जाव भासेजा।
५४१. से भिक्खूवा २ विरूवरूवाओ गाओ पेहाए णो एवं वदेज्जा, तंजहा- गाओ दोज्झा ति वा, दम्मा ति वा गोरहगा, वाहिमा ति वा, रहजोग्गा तिवा। एतप्पगारं भासंसावजं जाव णो भासेजा।
५४२. से भिक्खू वा २ विरूवरूवाओ गाओ' पेहाए एवं वदेज्जा, तंजहा-जुवंगवे ति
यहाँ जाव शब्द से 'असावजं' से लेकर 'भासेज्जा' तक का सारा पाठ सू०५२४ के अनुसार समझें। २. 'कल्लाणे' के बदले पाठान्तर है-'कल्लाणकडे', अर्थ होता है-कल्याण के लिए किया है।
जाव शब्द से यहाँ 'सावजं' से लेकर 'णो भासेज्जा' तक का पाठ सूत्र ५२४ के अनुसार समझें। ४. भद्दयं आदि का अर्थ चूर्णि में-भद्दगं–पहाणं, ऊसडं-उत्कृष्टं, रसालं-रसियं। ५. 'जाव' शब्द से यहाँ 'असावज' से लेकर 'भासेज्जा तक का पाठ सूत्र ५२५ के अनुसार समझें।
'सिरीसिवा' सप्पादयो- दशवै०७/२१ चूर्णि में। सरीसृप–सांप। ७. पमेतिले आदि पदों के चूर्णिकृत अर्थ -पमेदिलो-पगाढमेतो, अत्थूलोवि सुक्कमेदभरितोत्तिभण्णति
वज्झो-वधारिहो, पायिमो-पाकारिहो। 'गाओ दोज्झाओ' आदि पाठों की दशवैकालिक चूर्णि (पृ० १७०-१७१) में इस प्रकार व्याख्या मिलती है-गाओ दोज्झाओ त्ति, 'आदि' सद्दलोवो एत्थ, तेण महिसीमातीओ दोज्झाओ दुहणपत्तकालाओ। दम्मा दमणपत्तकाला। ते य अस्सादयो वि। गोजोग्गा रहा, गोरहजोग्गत्तणेण गच्छंति गोरहगा, पंडुमधुरादीसु किसोरसरिसा गोपोतलगा, अण्णत्थ वा तारुतरूणारोहा जे रहम्मि वाहिजंति, अमदम्पत्ता खुल्लगवसभा वा ते वि। वाहिमा णंगलादिसव्व समत्था। सिग्घगतयो जुग्गादिवधा रहजोग्गा।' ।
- 'गाओ दोज्झाओ' में आदि शब्द का लोप है। अत: भैंस आदि दुहने योग्य, दूहने का समय हो गया है। दम्मा–दमन (बधिया) करने का समय आ गया है। वृषभ के अतिरिक्त यहाँ अश्व आदि को समझ लेना