________________
१४४ षडावश्यकबालावबोधवृत्ति
[$425-426 ). ५८० अंतोमुहुत्त मित्तंपि फासियं जेहिं हुज सम्म । तेसिं अवड्ड पुग्गल पेरंतो होइ संसारो ॥
[५८०] ॥ समाप्तं नवतत्त्वविवरणम् ॥ 8425) तेह सम्यक्त्वगुण रहई आविर्भावकु श्री नरवर्म महाराज कथानकु लिखियह ॥
ईही जि जंबूद्वीप' माहि भरतक्षेत्र माहि मगध नामि जनपदु छइ । तिहां विजयवती नामि नगरी । तिहां नरवसु नामि राजा । रतिसुंदरी नामि पट्टमहादेवी हूंती । हरिदत्तु नामि पुत्रु हूंत उ । मतिसागरादिक अनेक महामात्य हंता । अनेरइ दिवसि राजेंद्र आगइ सभा माहि धर्मविचारविषयी आलापु नीपनउ । तत्र एकि कहिउं धर्म दाक्षिण्यौदार्यादिकहं गुणहं करी हुथइ। तथा परोपकारइतउ लोकविरुद्ध त्यागइतउ पुणि धर्म हुयइ । बीजई कहिउँ वेदोक्तु अग्निहोत्रादिक धर्म । त्रीजइ कहिउँ कुलकमागतु 10 धर्म। चउथइ कहिउँ धर्माधर्म प्रत्यक्ष प्रमाणि करी गगनारविंद जिम दीसई नही इणि काराणि नथी परि सभ्य धर्मविवादु करता देखी करी विवेकवंतु नरवर्मु राजा मन माहेि चींतवइ । दाक्षिण्यादिकहं गुणहं करी तां धर्म न होइ । ति दाक्षिण्यादिक गुण पुरुषव्रतु । वेदोक्तु पुणि धर्म नहीं । हिंसादोष दूषितत्त्वइतउ । क्रमागतु पुणि धर्म नहीं । इसी परि कुण' रहई धर्म न हुयई।
426) नास्तिकवचनु जगज्जंतु सुखदुक्खादिदर्शन भावइतउ घटइ नहीं । सर्वदोषरहितु शुद्ध1; कनक जिम किसउ धर्म हुयइ । इस मन माहि जेतलइ नरवर्मु राजा चीतवइ तेतलइ पडिहारु राजा
रहई वीनवइ । —देव ! महाराज! तम्हारउ' बालमित्तु मदनदत्तु चिरागतु द्वारदसि वर्त्तइ' । राजादेसइतउ मदनदत्तु माहि मेल्हिउ । राजेंद्रि समालिन सन्मानबहुमान पूर्वकु पूछिउ । 'मित्र ! एतलउ कालु किहां थाकउ? किसउं उपार्जिउं?' सु पुणि राजा रहई प्रणाम करी वीनवइ। 'महाराज अनेकि अनेकि देस
अनेकि अनेकि आश्चर्य दीठां । प्रभूतु धनु उपार्जि एउ नक्षत्रश्रेणि-सहोदरु एकावली हारु, महाराज! 20 मई लाधउ'। राजा भणइ, 'मित्र पह हार नउ लाभु मू आगइ आमूलचुल्लू कहि ' । सु कहइ
"महाराज! तदाकालि हां पुर हूंतउ नीसरिउ । प्रभूत देशांतर भमतउ हूंतउ दुपदिकाटवी माहि गयउ । तृषाकांतु तेह माहि ओरहउ परहउ घणउं भमिउ । तिहां फिरतइ हूंतइ गुणधरसूरि नामि आचार्यु भेटिउ । तेह महात्मा' आगइ एकावली हार सारालंकार धारकु देवु एकू देवी सहितु महात्मा तणा मुख हूंत धर्मु जिनप्रणीतु सांभलतउ मइ दीठउ । हडं पुणि वांदी करी तिहां बइठउ । मू रहई पुणि 25 धर्मु सांभलता तृस सर्वथा नाठी । आपणा बांधव जिम मू देखता हूंता तेह देव रहई मू ऊपरि महांत
प्रीति उल्लसी । तउ पाछइ तिणि देवि महात्मा पूछिउ 'मू रहई एह ऊपरि किसा कारण लगी स्नेह तणउ अतिशउ।' महात्मा भणइ-'एह भव तउ पूर्व भवि कौशांबी नगरी माहि जयराजेंद्र तणा तुम्हे विजय वेजयंत नामहं करी प्रसिद्ध पुत्र हूंता । तुम्हारी माता दैवजोगइतउ परलोकि गई । धात्री प्रति
पालीता हूंता तुम्हे यौवन प्राप्त हुया । जयराजेंद्रु तुम्ह रहई यौवराज्यपदु देणहारु जाणी करी 30 उद्यानवान' क्रीडा करिवा गयां हूंता माता नी सउकि विसु दिवारि । तदा कालि तिहां अशोकत तलि दिवाकरु मुनि गुरुडोपपाताध्ययनु गुणतउ हूंतउ । तेह नइ प्रभावि तिहां गुरुडेंदु' आविउ । महामुनि तेह रहई सेवापरायणु हूयउ । गरुङद्र" तणा प्रभावइतउ तुम्ह रहई विषमु विषु प्रभविउँ" नहीं । गरुडराजु तेह मुनि रहई प्रणमी करी संतुष्ठ हुंतउ गरुडोपपाताध्ययनु सांभलिवा लागउ । विषापहार प्रभावइतउ विस्मित चित्त हूंता तुम्हे पुणि तेह मुनि रहइं प्रणमी करी आगइ आवी' बइठा। 2. गरुडेंद्रि कहिउँ । 'जइ दिवाकर मुनिवरु ईहा न होयतइ तउ तुम्हे भूया हउत । तिणि कारणि एउ
5425)1. Bh. जंबूद्वीपिं। 2. Bh. अनेकि। 3. B. P. omit. 4. P. कुणहं।
5426) 1 Bh तुम्हार। 2. B. Bh. पुरु। 3. P. भ्रमतउ। 4. Bh. माहात्मा। 5. P. अतिसउ । 6. P. दैवयोगतउ। 7. P. omits-न- 8. B. omits-त--
1 9. Bh. P. गरुडेंदु । 10. Bh. गुरुडेंद्र। 11. P. विषम विषु प्रभाविउ । 12. Bh. गुरुडो-। 13. Bh. drops words between प्रणमी करी। 14. Bh. (smits. 15. P. omits words between आगइ आवी......तुम्हे ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org