________________ 64 जयपाहुडनाम निमित्तशास्त्रम्। [गाथा 280-283 ] प्रभाक्षराणां मध्ये ये अक्षरा अनभिहताः स्वभावस्था उच्यन्ते तैः स्वभावस्थैरात्मीयवर्गाणाम(र्गनामा)क्षराणामुत्पत्तिज्ञेया। कथं ? उत्तरा(र:) सन् उत्तराक्षरं प्राप्नोति, अधराक्षरोऽपि अधराक्षरम् / [प० 166, पा०२]अभिहतग्रहणेन आलिंगिताभिधूमितदग्धा मु(उ)च्यन्ते / तेष्वभिहतेषु अभिघातसंख्या शुद्धशुद्धशेषेषु यस्मिन् यस्मिन् वर्गे ते शुद्धशेषाः, तस्मिन् तस्मिन् वर्गाक्षराः प्रामुवन्ति / पूर्वापर्यं चालिंगिताभिधूमितदग्धलक्षणमेव संख्याकरणं नाम // 279 // अट्ठयवग्गरस भवे, गुणयारो सेसयाण एकेकं / परिहायंतं कमसो, [50 167, पा० 1] चरिमो एकेकओ सरिसो // 28 // स्वराणामष्टभिर्गुणाकारः / क ख ग घ ङ' सप्तभिर्गुणाकारः / 'च छ ज झा(झ) जां' पनिर्गुणाकारः / 'ट ठ ड ढा (ढ)णां' पंचभिर्गुणकारः / 'त थ द[ध] नां' चतुर्भिर्गुणकारः। " प फ ब भा(भ) मां' तृ(नि)भिर्गुणकारः / 'यरल वां' द्वाभ्यां गुणकारः / 'श ष स हा'नां एकै (के नै)व गुणाकारः / प्रश्नाक्षरस्वरसंख्यापिंडमेकीकृत्य प्रश्ना[५० 167, पा० २]क्षराणामादौ अक्षरो यस्तदुक्तवर्गसंख्यया 9 संगुण्याष्टाभिर्भागे कृते लब्धशेषा च कवर्गादिवर्गो ज्ञेयः / निदर्शनं यथा- तावत्प्रश्नाद्यक्षरः ककारवर्गप्रतिबद्धः / तत्प्रतिबद्धस्व(श्च) सप्तसंख्यागुणाकारः / तस्मात् प्रश्नाक्षरपिंडं सप्तभिर्गुणयेत् / [प० 168, पा० 1] यदा प्रभादौ स्वरो दृश्यते ततो(दो)क्त॥ स्वराष्टगुणकारेण प्रभाक्षरसंख्यापिंडं गुणयेत् / यदा प्रश्नाक्षरो हकारः तदा तद्वर्गप्रतिबद्धैकसंख्यया प्रश्नाक्षरसंख्यापिंडं गुणयेत् / एवमन्येषामपि प्रश्नाक्षराणामुक्तगुणकारेण प्रश्नाक्षरसंख्यापिंडं गुणयित्वा [त]द्भागमाहरेत् / प्रसंगेनोक्तमनु(मु)[प० 168, पा० 2 ]मेवार्थमुपरि गाथया पुनर्वर्णयिष्यति // 28 // पण्हख(क्ख)रा उ सबे, आइम-गुणकारसंगुणा काउं। वग्गट्ठएण विभाए, सेसाण(णा)मक्खरुप(प्प)त्ती // 281 // प्रभाक्षराणां निपतितानां यदादौ उक्तस्वराष्टगुणकारेण गुणयेत् / सर्व-प्रश्नाक्षरसंख्यापिंड (डे) यदा आदौ स्वरा(रो) नास्ति तदा आद्यक्षरस्य संबंधी ओ(यो) वर्गः तस्य गुणकारः तेन गुणयेत् / अष्टभिः भागेऽपहृते ल(ब्धा)वसि(शिष्टा(ष्टः) च-वर्गो शेयः। ये वर्गा लब्धास्तेषामुत्तराधरक्रमेण अक्षरोत्पत्तिइँया / / 281 // [प० 169, पा० 1] पत्तेयं पत्तेयं, एवं पण्हक्खरेसु सवेसु / णियगुणकार(रे?) गुणिए, अट्ठविहि(ह)त्ते हवइ वग्गो // 282 // प्रश्नाक्षरपिंडसंख्यामुक्तनिजगुणाकारगुणितं(तां) भाजयित्वा अष्टाभिर्यल्लब्धं तस्य शेषाञ्च पूर्वं तद्वर्गो ज्ञेयः / पूर्वगाथाया(यां?) नितरामेतद्[वि.]वृत्तं न पुनः विस्तरेणाख्यातम् / / 282 // चिंताए मुट्ठीए, णामे णक्खत्त सुमुणि(मिण)संखाए / अट्ठविभाए छेत्ते, काले लेहक्खरेसुं च // 283 // चिंतायां मुष्टौ नाम्नि नक्षत्रे स्वप्ने चाद्यक्षरसंख्यया नामाक्षरसंख्या ज्ञेया। [50 169, पा० 2] अष्टाभिर्भागे / 'अष्टविभागे क्षेत्रे' इत्येतदुच्यते - पूर्वाऽऽग्नेयी याम्या नैर्ऋती वारुणी वायव्या कौबेरी ऐशानी - इत्यष्टविभागं क्षेत्रम् / तत्पूर्वविहितप्रक्रमेणा(ण) कालप्रमाणं वक्तव्यम् / लेखाक्षराश्च प्रश्नाक्षरैः पूर्वाभिह (हि)तक्रमेणैव विज्ञेयाः / / 283 // (80) Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org