Page Text
________________
[गाथा १७३-१७७] प्रश्नव्याकरणाख्य
३७ मूलस(स्स)रेसु उट्ठ(ड), अहो [य] धातुस्सरेय(सु) सवेसु । सेसेसु तिरि[य]भागे, गेहे दत्थं(वं) तुहि?] परोक्खं ॥ १७३ ॥
मूलस्वराः 'ई ऐ औ' एतेषु दृष्टेषु प्रश्ने ऊर्द्धभागे द्रव्यं तिष्ठतीत्यादेश्यम् । धाम्यधातुस्वरौ द्वौ 'उ' आभ्यां दृष्टाभ्यां अधोभागे द्रव्यं तिष्ठतीत्यादेश्यम् । शेषेषु-'अ आ इ एओ' एषां पश्चानां अन्यतमाधिक्ये तिर्यग्भागे द्रव्यमवतिष्ठत इत्यादेश्यम् । स्वगृहे संचयं द्रव्यं नष्टं । तदेभिः स्वरै प० ९१, पा० १]ज्ञा(ा)तव्यमिति ॥ १७३ ॥
जल देवय अग्गिख(घ)रं, दिढे वत्थुमि ति[न्नि?] नि(ति)ट्ठाणं । लक्खेज जीव धाउं, मूलाण य तिनि(नि) वाणइ(ठाणा)इं ॥ १७४ ॥
क च ट त प य सा(शा)नामन्यतमाधिके प्रश्ने जलगृहे द्रव्यमादेश्यम् । ख छ ठथ . फरषाणां चतुर्थवर्गसंज्ञकानां चान्यतमाधिके प्रश्ने गोशालायां द्रव्यमिति ज्ञेयम् । गजड। दबल सा नामन्यतमाधिके प्रश्ने देवगृहे द्रव्यमादेश्यम् । ङबण न माधिके प्रश्ने अनिगृहे द्रव्यमवतिष्ठत इत्यादेश्यम् । मिश्रेषु यत्संबंधिनोऽक्षरा बहव[:] तस्मिन् द्रव्यमिति ज्ञेयम् । जीवयोनौ लब्धायां जीवो नष्टमि(ष्ट इ)त्यादेश्यः। मूलयोनौ लब्धे मूलम् , धातुयोनौ लब्धे धा[प० ९१, पा० २ तुद्रव्यम(व्यं न)ष्टमित्यादेश्यम् । तच्च त्रिवे(ब्वे)व स्थानेष्विति नष्टिकास्वगृहकाण्डम् ॥ १७४ ।।
छिद्दे तत्थंरिपं(रत्तरियं?), परवकु(त्थु)मणंतरं घणे दिढे ।
जो चिय वत्थु निवेसे, गमओ सो चेव रत्थासु ॥ १७५ ॥
क-गादीनां प्रथम-तृतीयवर्गीयानां छिद्रसंज्ञकानां अन्यतमाक्षराधिके प्रश्ने रध्यान्तरितं द्रव्यमादेश्यम् । ख-घादीनां वर्गाक्षराणां घनसंज्ञ[ प० ९२, पा० १]कानां अन्यतमाधिकानां प्रभे स्वगृहस्यानन्तरं यत्परगृहं [तस्मिन् द्रव्यमित्यादेश्यम् । एवं [वस्तुनिवेशविधिरुक्तः । पूर्वाss- 20 मेयी दक्षिणे(णा) नै(@)त्यपरा वायव्योत्तरेशानी चेति [दिक्] । यैरझरैगृ()हाभ्यन्तरे एतासु दिक्षु द्रव्यमभिहतं तैरेवाक्षरैस्तेनैव प्रकारेण रथ्याम्वपि द्रष्टव्यम् ॥ १७५ ॥
हस्सेसु समं ठाणं, सहावदीहे[५० ९२, पा० २]सु उण्णयं जाणे । पंचम छटे य सरे, दोसु वि ण्णि(णि)ण्णं मुणेयवं ॥ १७६ ॥
ह्रस्वानां 'अ इ ए ओ' एतेषामन्यतमाधिके प्रश्ने समस्थाने द्रव्यं तिष्ठतीत्यादेश्यम् । स्वभावदीर्घाणां [ऊ ऐ]औ' एषामन्यतमाधिके प्रभे उन्नते भूभागे द्रव्यमवतिष्ठत इति वाच्यम् । पञ्चमस्वर[उकारः],षष्ठस्वर ऊकारः, अनयोदृष्टयोनि(नि)नोन्नतभूभागे द्रव्यं तिष्ठतीत्यादेश्यम् ।। १७६ ॥
ततियस्सरो वि रत्थं, कवेथिति जइ वंजाप० ९३, पा० १Jणे य संजुत्तो। उत्तर-वंजणसहिते, बितिए उच्चं हवइ ठाणं ॥ १७७ ॥ . .
(53)
Jain Education Intemational
For Private & Personal use only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003385 |
| Book Title | Jaypayad Nimmittashastra |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jinvijay |
| Publisher | Prakrit Bharti Academy |
| Publication Year | 2009 |
| Total Pages | 76 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 8 MB |