________________
.
२५
[गाथा ११२-११७ ] प्रश्नव्याकरणाख्यं
हत(व)इ मकारे लोहं, दसमसरे अट्ठमंमि वग्गंमि । एते उ धम्मभेया, अधम्मभेया इमे वोच्छा(च्छं) ॥ ११२ ॥
मकारेबहुले प्रश्ने शकारोऽष्टसा(मा)क्षर(रः) तद्बहुले च, औकारः दशमः स्वरः, तेन तु युक्ते मकारे शकारे वा धा...............
...............*न पवालं हेममातिण्णो(?मोत्तियं)। कंतमाण(सं मणिं च)कायं सीसट्ठाणं चाय(च?) नीसासर)॥ ११३ ॥
अधाम्यधातुयोनौ लब्धायां रजताक्षरा ये उक्तास्तेषु दृष्टेषु मौक्तिकं द्रष्टव्यम् । सुवर्णाक्षरा ये उकास्तेषु दृष्टि(दृष्टेषु?) स्वराश्च येऽभिहिता तेख(व)धाम्यधातुयोनौ लब्धायां प्रवालकं वक्तव्यम्। कंसाक्षरा येऽभिहिता स्वरयुक्तो(क्ता) आ(अ)धाम्यधातुयोनौ लब्धायां तेषु मणयो निसा(स्सा)रा सातव्याः । कायमादिका येख(प्व)क्षरेषु सीसकं द्रष्टव्यम् । तेष्वेव अधाम्यातुयोनौ लब्धायां " निःसा[राम]मणयो वि[म]लकादयो विज्ञातव्याः ।। ११३ ॥ [५०६१, पा० २]
॥ धातुप्रकृतिः समाप्ता॥ धम्ममि दिट्ठपुबे, [घडियम]घडियं च तत्थ णायवं ।
दुविहं च होइ तं पुण, णाणय अण्णाणयं चेव ॥ ११४ ॥
धाम्यधातौ दृष्टे तद् घटितमघटितं चेति । यच्च घटितं त[] द्विविधा - केयूररूपक- 15 द्रमादि, यत्तक(यञ्च) [नाणकम्] । अनाणकम् - कुंडलनूपुररसनाकेयूरकटकादिकम् ॥ ११४ ॥
दिलुमि णाणयंमि [५० ६२, पा० १] य, सम्मिस्सं होइ [तह य] उम्मिस्सं। इतरं पि होइ दुविहं, आहरणं भायणवि[य]प्पं ॥ ११५ ॥
अक्षरलब्ध्यद्यातके (लब्ध्यंकिते?) नूपुरादौ नाणके । तद्व(च) नाणकं द्विविधम् - मिश्रममिश्र चेति । तत्र मिनं सुवर्णरजतताप्रैखिते (खिभिरित?)रेषां द्वयेन वा यत् क्रियते तन्मिश्रम् । " यत्सुवर्णेनैकेन रजतेन वा क्रियते नाणकं तदमिश्रम् । सुवर्णा(प० ६२, पा० २]दिद्विविधं भांडक्ष(क)तमाभरणं चेति ॥ ११५॥
आभरणंमि य दिढे, तं दुविहं देवमाणुसाभरणं । हिट्ठमि(टिम)उवरिमकाए, एकेकं तं पुणो दुविहं ॥ ११६ ॥
अभ[]लाभेनाभरणं यद् दृष्टं तद् वि[वि]धमाभरणं देवामरसीसातुपाहरणावाता (?देवा- 8 भरणं मानुषाभरणं वा ।) तत् पुनर्द्विविधम् - एकैकम् - अधाकाय(यि)कं उपरिकायिक चेति । तदुपरिष्टाद्वे(द्वि)शेषत[:] कथयिष्यामः ॥ ११६ ॥
पञ्चुय-पपुवयं(मपञ्चय) वा, एकेकं तं पुणो दुहा होइ । 'पञ्चोविए वि दिटे, मोत्तिय-माणिक-उम्मिस्सी ॥ ११७ ॥
* अत्र मूलादर्शे एका संपूर्णा पंक्तिरक्षरशून्या स्थिता लभ्यतेऽतोऽस्या गाथायाष्टीकायाः कियान् भागस्तथैवानेतनगाथायाः प्रथमः पादो विनष्टः।
tआदर्श 'मोत्तियं अमाणिकमुम्मिस्सएण' इति बहुविकृतपाठो रश्यते।
नि.
मा.
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org