________________
मूलं-४५२ तहिं तां तीव्रम् अतिशयन प्रशस्तां' प्रशस्तवां श्लाघते. इतरांत्वभिनवस्थापितां दर्वांम। एवं चाक्ते सति गृहस्वामी साध्वमिप्रेतां धात्री धारयति इतरां तु परित्यजति, तथा च सति यो दोषस्तमाहमू. (४५३) उम्बट्टिया पआसं छोभग उभामओ य से जंतु।
होजामन्झवि विग्यो विसाइ इयरीवि एमेव ॥ वृ.याअभिनवस्थापिताधात्री उद्वर्तिता-धात्रीत्वात् च्यावितासासाधोरुपरिप्रद्वेष कुर्यात,तथासति छोभगं दद्याद्-यथा अयम् 'उभ्रामकः' जारोऽनया धान्या सह तिष्ठतीति. तथा से तस्य साधार्यन्प्रद्वेषक्शात्कर्त्तव्य वधादि यत्तदोनित्याभिसम्बन्धात्तदपि कुर्यात्. याऽपि चिरन्तनी सम्प्रति स्थापिता साऽपि कदाचिदेवं चिन्तयति-यतेतस्या धात्रीत्वात् च्यावनं कृतम, एवमेव कदाचिद्दष्टमनसा ममापि विघ्नो' धात्रीत्वात च्यावनस्पोऽन्तरायः करिष्यते. तत एवं विचिन्त्य मारणाय विषादि' गरप्रवृत्तिं प्रयुनीत। म. (४५४) एमेव सेसियासुविसुयमाइसु करणकारणं सगिह।
इट्टासुंधाईसु य तहव उव्वट्टियाण गमो॥ वृ. अत्र षष्ठ्यर्थे सप्तमी, ततोऽयमर्थः एवमव यथा क्षारधान्यास्तथा 'शेषिकास्वपि' शेषाणामपि मन्ननादिधात्रीणां सुतमातृषु' सुतमातृकल्पनानांयतस्वयंकरणंमज्जनादेर्यच्चान्ययाकारणंतत 'स्वगृहे' बालकमातृगृहे गतःसन्साधुर्यथा करोतितथावाच्य, तथा चसति अहिगरणभद्दपंता' इत्यादिगाथोक्ता दोषा वक्तव्याः, तथा तथैवक्षीरधात्रीगतेनैव प्रकारेण ऋद्धिषु' ऋद्धिमत्सु ईश्वरगृहेषु अभिनवस्थापितानां मन्जनादिधात्रीणां 'धाईसु यत्ति भावप्रधानोऽयं निर्देशः पञ्चम्यर्थे च सप्तमी, ततोऽयमर्थः धात्रीत्वेभ्य उद्वतिताना-च्यावितानां (गमो-योगः 'उध्वट्टिया पओसं' इत्यादिरूपः स सकलोऽपि तथैव वक्तव्यः । अतिसङ्क्षिप्तमिदमुक्तम. अतो विशेषत एतद्विभावयिषुः प्रथमतो मज्जनधात्रीत्वस्य करणं कारणं च तथाऽभिनवधाच्या दोषप्रकटनं च यथा साधुः कुरुते तथा भावयति. मू. (४५५) लोलड़ महीएं धूलीए गंडिओ ण्हाणि अहवणं मज्जे।
जलभीरु अबलनयणो अइउप्पिलण अरत्तच्छो॥ वृ.एषबालोमह्या लोलयति लोटतेततोधल्यांगुण्डितोवर्त्तततस्मात्स्नापय, एतत्मज्जनधात्रीत्वस्य कारणम. अथवा यदि पुनस्त्वं न पारयसितहिं 'मज्जामि' स्रपयामि, एतत्स्वयं मजनधात्रीत्वस्यकरणम्, अथवाऽन्यथामज्जनधात्रीत्वस्य कारणं.क्वापीश्वरगहे काऽपिमज्जनधात्री धात्रीत्वात स्फेटिता साधर तस्या गृहं भिक्षार्थ प्रविष्टः, तां च धात्रीत्वात्परिभंशन विषण्णां दृष्ट्वा पूर्वप्रकारेण च पृष्टा कृत्वा च प्रतिजामाश्वरग्रहं चगत्वाऽभिनवमज्जनधात्रीदोषप्रकटनायाह- जलभीर इत्यादि.अतिशयेनात्प्लावनप्रभूनजलप्लावननगप्यमानाबालागुरुपि नातो नद्यादाननप्रवेश जलभ गर्भवति.तथानिग्न्तग्नलनात्मनाव्यमानः अवलनयनः अवनष्टिजांयत रक्ताक्षश्च बढि पुनःसर्वथाऽपिनमज्ज्यतनशरीरं बलमादत्तनापि कान्तिभाग दृष्ट्या चाबला जायत, एषा च धात्री बालमतिजलात्प्लावन मन्जयति तता जलभीरुतादया दाषाबालस्यभविष्यन्ति.तस्मान्नषामज्जनधात्रीयुक्ता.एवमुक्ते सतिताममिनवस्थापितामजनधात्री गृहस्वामी स्फटति, चिरन्नमव कुरुत. तथा च सति त एन प्राक्त ना उच्चट्टिया पास' इत्यादिरूपा दोषावाच्याः,एवमुत्तत्रापिप्रतिगार्थ भावनाभावनीया।अथमन्जनधात्रीकथमूतं बाल कृत्वामण्डनधान्याः समर्पयति? ततआह.
मू. (१५६) अभंगिय संवाहिय उव्वट्टिय मज्नियं च तो बालं ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org