Agam Sutra Satik 36 Vyavahar ChhedSutra 3

SR No.: 003372
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan
Publication Year: 2000
Total Pages: 1046
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 36, & agam_vyavahara
File Size: 21 MB

Page 821

व्यवहार-छेदसूत्रम्-२-८/१९० ऊर्ध्वकृतं संस्तारकं दृष्ट्वा चिन्तितं किं नामैष संयतेन ऊध्र्वीकृत उत गृहस्थेन यथा भावत एवं तेन संशयानेन पृष्टः-केनायमूर्चीकृत' इतिगृहस्थैश्चन किमपिशिष्टं कथितं ततोऽन्येन संघाटकेनाशेठन संस्तारको याचितो लब्ध आनीतश्च । तथान्येनाशठेनानीतमपि संस्तारकंपूर्वस्य संघाटकस्याभवन्तमाचक्षते । केचित्पुनर्द्वयोरपिसंघाटकयोः साधारणं । अथ पृष्टे गृहस्थैराख्यातं गृहस्येनोर्वीकृतस्तथा यथाभावेन याचितोलब्धश्च । सोऽप्यानीतः पूर्वसंघाटकस्याभवति । अपरेतुद्वयोरपिसाधारणमाहुः[भा.३४४६] छन्ने उद्घोवक्कतोसंथारो जइविसोअहाभावो ।
तत्थवि सामायारी पुच्छिाइ इतरहा लहुतो ।। वृ- यद्यपि संस्तारको यथा भावात् यथाभावेन गृहस्थैः छन्ने प्रदेशे उर्बोपकृतो ज्ञायते चैतत्तथापि तत्रैयंसामारी गृहस्थोऽवश्यमुक्तप्रकारेणपृच्छयते । इतरथा पृच्छाकरणाभावे प्रायश्चित्तं लघुको मासः । गतं यथाभावद्वारं । विपरिणामनधर्मकथाव्यवच्छिन्नभावान्यद्वाराणिपूर्ववत्भावनीयानि । तथाचाह[भा.३४४७] सेसाइंतहचेवय विपरिणामाझ्याइंदाराई।
बुद्धीए विभासेजाएत्तो वुच्छं पभुद्दारं ।। वृ. शेषाणि विपरिणामादीनि द्वाराणि बुद्ध्या यथा प्रागभिहितानि तथैव परिभाव्य विभाषेत प्रतिपादयेत । गतमुर्डीकृतद्वारमत ऊर्ध्वं प्रभुद्वारं वक्ष्यामि । प्रतिज्ञातमेव निर्वाहयति[भा.३४४८] पभुदारे विएवं नवरंपुन तत्थ होइअहभावे !
एगेन पुत्तोजाइतो बिइएण पिया उतरसेव ।। वृ- प्रभुद्वारेऽपि एवं पूर्वोक्तप्रकारेण श्रुत्वादीनि षवाराणि ज्ञेयानि, नवरं पुनस्तत्र प्रभुद्वारे यथा भावे यथा भावलक्षणे अवान्तरभेदे नानात्वं भवति । एकेन संघाटकेन यथाभावेन पुत्रो याचित्तः । द्वितीयेन तस्यैव पिता द्वाभ्यामपि दत्तः स कस्या भवति तत आह[भा.३४४९] जोपभुतरओतेसिं अहवा दोहिंपिजस्स दिन्नंतु ।
अपभुम्मिलहुआणा एगतरपदोसतोजंच ।। वृ-तयोःपितापुत्रयोःमध्ये यः प्रभुतरस्तेन यस्य दत्तस्तस्या भवति । अथ द्वावपि प्रभूताभ्यामपि संभूय यस्य दत्तस्तस्या भवति यस्य तु प्रतिषिद्धस्तस्य नाभवति । अथाप्रभुणा दत्तं गृह्णाति गाथायां सप्तमी तृतीयार्थे तदा तस्य प्रायश्चितंचत्वारोलघवः । तथा आज्ञादयोदोषा यच्चएकतरप्रद्वेषत आपद्यते प्रायश्चित्तं तदपि तस्य द्रष्टव्यमेकतरप्रद्वेषो नाम यः प्रभुः स संयतस्य चोपरि प्रद्वेषं यायात् । येन वा अप्रभुणा सता दत्तस्तस्य । [भा.३४५०] अहवादोनिवि पहुणोताहे साधारणं तुदोण्हपि ।
___ विप्परिणामादीणि उसेसाणितहेव भासेजा ।। वृ- अथवा द्वावपि पितापुत्रौ प्रभू, द्वाभ्यामपि च पृथक् पृथक् द्वयोः संघाटकयोरेनुज्ञातस्तदा तयोर्द्वयोरपि संघाटकयोः साधारणमाचक्षते संस्तारकं, तदेवं यथाभावे विशेषो दर्शितः । शेषाणि तु विपरिणामादीनि पञ्चपिद्वाराणि तथैवभावनीयानि यथाप्रागभिहितानि ।।साम्प्रतमुपसंहारमाह[भा.३४५१] एसविहीउभणितो जहियं संघाटएहिमगंति ।
संघाडेह अलभंतातो वंदनमगंति ।। वृ- यत्र संघाटकैः प्रत्येकं प्रत्येकं संस्तारका मृग्यन्ते तत्र एष प्रत्येकं प्रत्येकमानीतानां संस्तार