________________
२५६
व्यवहार-छेदसूत्रम् -२-७/१७१ यदि कथमपि साधिकरणो म्रियेऽहं ततो नाराधको भवामि, । तस्मात्तं गत्वोपशामयामि एवं जातपुनरावृत्तिना यत्कर्तव्यं तदाह[भा.२९९७] गंतुंखामेयव्वो अहवा न गच्छेजमेहिंदोसेहिं ।
नीयल्लग उक्सगो,तहियं तस्स होज्जत्त ।। वृ-तेन जातपुनरावृत्तिना यत्रोत्पन्नमधिकरणंतत्रगत्वा शमयितव्योऽथवा एतैर्वक्ष्यमाणैदोषैस्तत्र न गच्छेत्यत्रोत्पन्नमधिकरणं, कैर्दोषैरित्यतआह-निजकाः स्वजनास्तस्य तत्र विद्यन्ते,ततस्तत्र गतस्य तैरुपसर्गः क्रियते ।तथा[भा.२९९८] सोगामो उठिओ हुअा अंतरा वाविजनवतो ।
निण्हगमनंगतो वान तरइहवाविपडिचरती ।। वृ-यत्रग्रामेऽधिकरणमुत्पन्नं स ग्रामउत्थित उद्धसीभूतोऽथवा अन्तरा जनपदउत्थितो यदिवा येन सममधिकरणमजायत, स निण्हवगणं प्रविष्टवान् । अन्यत्र गत इतरो वा ग्लानो जातस्ततो गन्तुं न शक्नोति, अथवा ग्लानं प्रतिचरति; [भा.२९९९] अब्भुञ्जयं च पडिवजे भिक्खादि अलंभो अंतर तहिं वा ।
रायदुठंउमंअसिवंबा अंतरतहिंवा ।। वृ-अथ वा सोऽधिकृतः क्षमयितुमना अभ्युद्यतं विहारं प्रतिपत्तुकामो लग्नं प्रत्यासन्नं ततो गन्तुंन शक्नोति, अथवान्तरा अपान्तराले तत्रवायत्राधिकरणमुत्पन्नं भिक्षाया अलाभो, यदिवान्तरातत्रवा राजद्विष्टमवमौदर्यमशिवंवा । [भा.३०००] सबरपुलिंदादिभयं अंतरतहियं च अहव हुजहि ।
एएण कारणेणंवच्चंतं कंपिअप्पाहे ।। वृ- अन्तरा तत्रवाशबरभयं पुलिन्द्रभयमादिशद्वात् स्तेनम्लेच्छादिभयपरिग्रहो अथवा भवेत्, तत एतैः कारणैस्तत्र गन्तुमशक्नुवन् यः कोऽप्यन्यः श्रावको वा सिद्धपुत्रो वा मिथ्याष्टियं तत्र भद्रको व्रजति तं सन्देशयति यथाहमधुनोपशान्तः । एतैश्च कारणैरागन्तुमशक्तस्तस्मात्त्वमत्रागत्य मया सह क्षमणं कुरु ततः सन्देशे कथितेतेन यत्कर्तव्यं तदाह- .. [भा.३००१] गंतूण सोवितहियंसपक्खपरपक्खमेवमेलित्ता ।
खामेइ सोविकजं व दीवएनागतोजेन ।। वृ-यस्य सन्देशः कथापितः सतत्रगत्वा यैस्तदधकरणंज्ञातंसमस्तस्वपक्षं परपक्षंच मेलयित्वातं क्षमयति, सोऽपिच क्षम्यमाणो येन कारणेन नागतस्तत्कारणं तस्य साक्षाद्दीपयतिकथयति । [भा.३००२] अहनथिकोइवच्चंतोताहे उवसमतिअप्पणा ।
खामेइजत्थणं मिलती अदिठे गुरुणं तियं ।। वृ- अथ नास्ति कोऽपि तत्र व्रजन् यस्य सन्देशःकथ्यते, तर्हि आत्मना स्वयमुपशाम्यति सर्वथा मनसोऽधिकरणमुपशमपरायणतयास्फेटयति । ततो यत्र मिलतितत्रक्षमयति, अथन क्वापि मिलती, ततस्तस्मिन्नदृष्टे गुरुणामन्तिकंगत्वा तंमनसि कृत्य क्षामणं करोति ।
मू. (१७२) कप्पइ निगंथीणवितिगिठाइ पाहुडातिवितोसवित्तए । वृ-कल्पते निर्ग्रन्थीनां व्यतिकृष्टानि क्षेत्रविप्रकृष्टानि कलहान् वितोषयितुमुपशमयितुमिति ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org