________________
उद्देशक :-६, मूल- १४९, [भा. २६५७]
१९३ [भा.२६५७] पगयसमत्तेकाले अज्झयणुद्देस अंगसुयक्खंधे।
एएहि कारणेहिं अब्भुठाणंतुअनुयोगो।। वृ- प्रकृते सम्पाते तथा काले समाप्तेऽध्ययनोद्देशांगश्रुतस्कन्धेषु वा समाप्तेषु यदि प्राघूर्णकाद्यागमनं भवति तदेतैः कारणैरभ्युत्थानमनुयोगो भवति, । तत्र कालोऽध्ययनादिकं च प्रतीतं न प्रकृतप्रतिपादनार्थमाह[भा.२६५८] कप्पमिदोणिपगया पलंबसुत्तंचमासकप्पे, य ।
दोचेव य ववहारे पढमे दसमेयजेभणिया ।। वृ-कल्पे कल्पाध्ययने द्वे प्रकृते । तद्यथा-प्रलम्बसूत्रंमासकल्पश्च ।मासकल्पसूत्रंतु व्यवहारे द्वे प्रकृते ये भणिते प्रथमे दशमे चोद्देशके । तत्र प्रथमे आरोपणासूत्रं दशमे पञ्चविधव्यवहारसूत्रम् । न केवलमेतदेव प्रकृतं किन्त्वन्यदपितथा चाह[भा.२६५९] पेढियातो यसव्वातो चूलियातो तहेवय ।
निजुतीकप्पनामस्स ववहारस्स तहेवय ।। वृ-सर्वाः प्रकल्पकल्पादिगताः पीठिकास्तथा सर्वाश्चूलिकास्तथा कल्पनाम्नो व्यवहारस्य च तथा चैवेतिवचनादन्येषांचदशवैकालिकप्रभृतीनांचनियुक्तयः प्रकृतानि । अत्रैवादेशान्तरमाह[भा.२६६०] अनोवियआएसो, जोरायनिंतोयतत्थ सोयव्वे ।
अनुयोगधम्मयाए किइकम्मंतस्स कायव्वं ।। वृ- अन्योऽपि चादेशो मतान्तरं तत्र श्रोतव्ये यो रालिको रत्नाधिकोऽनुभाषक इत्यर्थः । तस्य नन्द्यामुच्चारितायामनुयोगधर्मतया कृतिकर्मबन्दनं कर्तव्यं, । तथा[भा.२६६१] केवलिमादी चोद्दसदसनवपुटवी य उठणिज्जोउ ।
जेतिहि ऊनतरगा समाणेअगुरुंन उठति ।। वृ- अर्थमपि कथयता समागच्छन् केवली अभ्युत्थातव्यः । आदिशब्दान्मनपर्यवज्ञानी अवधिज्ञानीच परिगृह्यते, तथा येतेभ्यो नवपूर्वधरादिभ्य ऊनतरास्तैः पूर्वधरादिरभ्युत्थानीयः, तथाहि कथको यदि कालिक श्रुतधारी तर्हि तेनार्थमपि कथयता नवपूर्वीदशपूर्वी चतुर्दशपूर्वी वाभ्युत्थातव्यो नवपूर्विणा दशपूर्वी । दशपूर्विणा चतुर्दशपूर्वीइति । तथा यदिसमगच्छन् समानः समानश्रुतोऽगुरुश्च तदातंनाभ्युत्तिष्ठति । तदेवं प्रवचने निर्जरा चेति द्वारद्वयं गतमिदानींसापेक्षद्वारमाह[भा.२६६२] सावेक्खे निरवेक्खेगच्छे दिटंतोगामसगडेणं ।
. राउलकजनिउत्तंजहा गामेणंकयंसगडं ।। [भा.२६६३] अस्सामिबुद्धियाए पडियंसडियं वनिखक्खत्ति ।
नाणत्तेदंडोसयं वसीयंतिकज्जेसु ।। बृ-आचार्यस्यशिष्यैः प्रतीच्छिकैश्चसर्वकर्तव्यं,तेचतथाकुर्वन्तःसापेक्षाउच्यन्ते,येतुनकुर्वन्ति, तेनिरपेक्षास्तत्रसापेक्षेनिरपेक्षेचगच्छेदृष्टान्तो ग्रामशक्टेन, तद्यथा-एकस्मिन्ग्रामे ग्रामेणग्रामेयकैः पुरुषैः राजकुलकार्यनियुक्तं शकटमेकं कृतं । ततो यत्ते राजकुलेनाज्ञाप्यन्ते धान्यं घृतधटादि वा नेतव्यं आनेतव्यं वा तस्मिन् शकटे आरोप्यानयन्ति नयन्ति वा, तथा नास्य कश्चित्स्वामीत्यस्वामि[2413]
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org