Agam Sutra Satik 36 Vyavahar ChhedSutra 3

SR No.: 003372
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan
Publication Year: 2000
Total Pages: 1046
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 36, & agam_vyavahara
File Size: 21 MB

Page 607

१२२
व्यवहार-छेदसूत्रम् -२- ४/१२६ क्षेत्रकालवसतिसंस्तारकयतना द्रष्टव्या । गतं ग्लानद्वारम्, असहायताद्वारमाह-भावितकुलेषु संविग्नभावितेषु कुलेष्वसहायः सहायहीनस्तिष्ठति । यतस्तस्य रीयमाणस्य विहरतो बहवो दोषाः स्त्र्यादिभ्यः ।गतमसहायद्वारम् । । सम्प्रति दौर्बल्यद्वारमाह[भा.२२८६] उमादी तवसावा अचइंतो दुब्बलोविएमेव ।
संतासंतसतीएबलकरदव्वेयजयणाउ ।। वृ- अवमंदुर्भिक्षं, आदिशब्दात् नगररोधादिपरिग्रहस्तत्रावमौदर्येण दुर्बलीभूतो न शक्नोति विहर्तु तपसावाक्षामीभूतः । कथमित्याहसंतासंतसतीए-सदभावे नवासदभावेनवा । तत्रसदभावो लभ्यते, यथातृप्तिभक्ष्यं केवलमन्तं प्रान्तं तेन शामीभूतोऽसदभावो यथा तृप्ति भक्ष्यस्यैवाभावः स तथा क्षामीभूतोविहर्तुमशक्नुवन् । एवमेव क्षीणजवाबलगतेनप्रकारेण तिष्ठति, केवलंतेन बलकरद्रव्यैर्यतना कर्तव्या ।प्रथमतउद्मादिशुद्धंतदुत्पादनीयं तदभावपञ्चकपरिहान्यापि । ततोबलिकीभूतो विहरति । गतंदौर्वल्यद्वारम! ।। साम्प्रत्तमुत्तमार्थद्वारमाह[भा.२२८७] पडिवन्नउत्तमढे, पडियरगावा वसंतितन्निसा ।
आयपरे निप्पत्ती कुणमाणो वावि अच्छेज्जा ।। वृ- प्रतिपन्न उत्तमार्थोऽनशनं येन स प्रतिपन्नोत्तमार्थः । स वा तस्य वा प्रतिचारकस्तन्निश्रा उत्तमार्थप्रतिपन्ननिश्रा मासातीतं वर्षाकालातीतं वा तिष्ठन्ति । यतमुत्तमार्थद्वारम् ।। अधुना तरुण निष्पत्तिद्वारमाह-आत्मनश्च परस्य च सूत्रार्थतदुभयेन निष्पत्तिं कुर्वन्वा वृद्धवासेन तिठेत् कियन्तं कालमत आह[भा.२२८८] संवच्छरंच झरए बारसवासाइकालियसुयम्मि ।
सोलस यदिठिवाएएसो उक्कोसतोकालो।। वृ-संवत्सरंयावत् कालिकश्रुत्तंझरति परावर्तयति । ग्रहणेपुनः कालिकश्रुतेकालिकश्रुतस्य लगन्ति द्वादशवर्षाणि । दृष्टिवादग्रहणमधिकृत्वषोडशवर्षाणि ।एषएतावान् आत्मपरनिष्पत्तिमधिकृत्यैकत्रावस्थानस्योत्कृष्टतः कालः एतदेव सुव्यक्तमाह[भा.२२८९] बारसवासे गहिए उक्कालियं झरतिवरसमेगंतु ।
सोलस न दिठिवाएगहणंझरणं दसदुवेय ।। वृ- द्वादश वर्षाणि यावत् यत्परिपूर्ण गहीतं कालिकश्रुतं तत् वर्षमेकं झरति एकेन वर्षेण परावर्त्यते । ग्रहणमधिकृत्य दृष्टिवादे षोडश वर्षाणि लगन्ति । झरणमधिकृत्य पुनर्दश द्वे च द्वादश वर्षाणीत्यर्थः । ततो ग्रहणंझरणंवाधिकृत्य तावन्तंकालमेकत्रावतिष्ठते । अत्रपर आह[भा.२२९०] झरएयकालियसुए पुव्वगए जइएत्तिउकालो।
आयारपकप्पनामे कालच्छेदे उकयरेसिं ।। वृ- कालिकश्रुते च पूर्वगते च श्रुते झरके च शब्दात् ग्राहके च यदि एतावान् कालो लगति तर्हि आचार प्रकल्पनाम्नि निशीथेऽध्ययनेयोऽसौ कालच्छेदः कृतो यथा ऋतुबद्धे मासमासितव्यं वर्षासु चतुरो मासानितिसकतरेषांद्रष्टव्यः? । सूरिराह[भा.२२९१] सुत्तत्थ तदुभएहिंजे उसत्तमा महिड्डियाथेरा ।
एएसितुपकप्पेभणितो कालो निययसुत्ते ।।