________________
उद्देशकः-४, मूल - ११७, [भा. २१२६]
वृ- दृष्ट्रा ग्लानमतरन्तं वयत्ति वजिकायां विकृतिलाभं तथा महामहानिन्द्रमहादीत् अध्वानंविच्छन्नाध्वानमुपलक्षणमेतत् । अवमौदर्यराजप्रद्विष्टंच दृष्टायोगो योगस्य विसर्जनं कर्तव्यं, तथाआगाढेविकृतिनवकस्यवर्जनंदशमायाः पक्वरुपायाभजनातथानिष्कारणेयोगंनिक्षिप्य विकृतयो न कल्पन्ते । कारणे तु कल्पन्ते एष द्वारगाथासंक्षेपार्थः । सम्प्रत्येषा विवरीतव्या, तत्र प्रथम ग्लानपदमधिकृत्याह[भा.२१२७] जोगे गेलन्नमिय आगाढियरेय होतिचउभंगो।
पढमो उभयागाढो बितिओ तइओयएक्केणं ।। वृ- योगे ग्लानत्वे च प्रत्येकमागाढेनागाढेभवति चतुर्भङ्गी गाथायं पुंस्त्वनिर्देशः प्राकृतत्वात् । सा चैवमागाढो योग आगाढं म्लानत्वं आगाढो योगोऽनागाढं ग्लानत्वं २, अनागाढो योग आगाढं ३, अनागाढो योगोऽनागाढंग्लानत्वं ४ ।तथा चाहप्रथमेभङ्गेउभयागादयस्मिन्स, तथाद्वितीय आगाढ आगाढयोगेन, तृतीय आगाढ आगाढग्लानत्वेनत्यर्थः, चतुर्थ उभयस्याप्यागाढस्याभावे । तत्रप्रथमधिकृत्याह[भा.२१२८] उभयम्मि वि आगाढे, दड्ढेलगाएहि तिन्नि दिने ।
मखंतियठायते पजंतेधरे दिना तिन्नि ।। वृ-उभयस्मिन्नपियोगेग्लानत्वेचागाढेतंप्रतिपन्नागाढयोगमागाढग्लानंदग्धेनपक्व पक्वान्नीद्धरितेन धृतेन तैलेन वा यदि वा पक्वेन शतपाकादिना तैलेन त्रीणि दिनानिम्रक्षयन्ति । तथाप्यतिष्ठति ग्लानत्वे यत्र पच्यते पक्वान्नं तत्र त्रीणि दिनानी यावत् नीत्वा नात्वा पर्यन्ते ध्रियते येन तद्गन्धेपुद्गलाध्रानत आप्पायनाभवति। [भा.२१२९] जत्तियमेत्ते दिवसे, विगइंसेवइन उद्दिसेतेसु ।
तहवि य अठायमाणे निक्खिवणंसव्वाहाजोगे ।। वृ-यावन्मात्रान् दिवसान् दिवसेषु विकृतिमुक्तप्रकारेण सेवते, तेषु तावन्मात्रेषु सूत्रं नोद्दिशत् । तथापिचदिनत्रयंपर्यन्तधरणेनाप्यतिष्ठत्यनिवर्तमानप्लानत्वेसर्वथायोगोयोगस्यनिक्षेपणकर्तव्यम् ।। [भा.२१३०] जइनिक्खिप्पइदिवसे, भूमीएतत्तिए उवरिवड्ढ़े।
अपरिमियं तुदेसो, भूमीएततो परंकमसो ।। वृ- यति यावत्प्रमाणान् मत्वा योगो निक्षिप्यते, तावन्मात्रान्दिवसान भूमेः स्वाध्यायभूमेरुपरि वर्धयेत् । किमुक्तंभवति ।यावतिपठितेस्थितः स्वाध्यायःस्वाध्यायभूमिस्तत्रयावतो दिवसान्वोढा योगो निक्षिप्यते यावतो दिवसान् भूयोऽपि योगमुत्क्षिप्य योगोद्वहनेन स्वाध्यायभूमेरुपर्येवमेवातिवाहयेत् । अथयस्मिन् दिने योगः प्रथममुत्क्षिप्तस्तस्य विस्मृतेर्दिवसपरिणाणंप्रतिनियतं कर्तुन शक्यते, । तत आह परिमितं यदि दिवसपरिमाणं तत उद्देशो ग्राह्यः, स स्वाध्यायभूमेरुपर्येवमेन योगोदवहनेनातिवाह्यते, ततस्तावन्मात्रदिवसातिवाहनतःपरं क्रमशः सूत्रपाठानुसारेण वहेत् । गतः प्रथमभङ्गः ।सम्प्रति द्वितीयभङ्गमधिकृत्याह[भा.२१३१] गेलण्णमनागाढे रसवतिनेहोव्वरे असतिपक्या ।
तहविय अठायमाणे, आगाढतरंतुनिक्खिवणा ।। वृ-स्लानत्वेऽनागाढेरसवत्यांशालनकादौयःस्नेहउद्धरितःसम्रक्षणायप्रदीयतेतथाप्यसत्यतिष्ठति
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org