Agam Sutra Satik 36 Vyavahar ChhedSutra 3

SR No.: 003372
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan
Publication Year: 2000
Total Pages: 1046
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 36, & agam_vyavahara
File Size: 21 MB

Page 21

२०
व्यवहार - छेदसूत्रम्-१उत्तगुणप्रतिसेवनात्वतिक्रमादिभेदतस्तथा चाह - [भा.४२] सापुन अइक्कमवइक्कमे यअइयारा तह
अनायारे संरंभ समारंभ आरंभरागदासादी ।। वृ-सा उत्तरगुणप्रतिसेवना पुनरतिक्रमे व्यतिक्रमं अतिचार अनाचारे च भवति, एतदुक्तं भवति, सर्वाप्युत्तगुणप्रतिसेवना अतिक्रमादिभेदतश्चतुःप्रकाश, मूलगुणप्रतिसेवनासंरभेसमारंभे, आरंभेच, सरंभादिभेदतस्त्रिप्रकारतिभावार्थः, तेच संरंभादयो रागद्वेपादितः गगतो द्वेपत आदिशब्दादज्ञानतच; तत्ररागता यथा चिलातीपुत्रस्यसूसुमावधः द्वेषतायथा सत्यकेद्वेयनव्यापादनमज्ञानतो ब्राह्मणादीनां छागादिवधः ननु यथाद्देशस्तथा निर्देश इति प्रथमतो मूलगुणप्रतिसेवनाव्याख्यातुमुचिता पश्चादुत्तरगुणप्रतिसेवनाअवतुविपर्यय इतिकथं? उच्यते, इहप्रायः प्रथमतोऽल्पसंक्लिष्टाऽध्यवसायः स तूत्तरगुप्रतिसंवनां कुरुते, पश्चादतिसंक्लिष्टाध्यवसायो मूलगुणप्रतिसेवनामिति ख्यापनार्थ विपर्ययेणोपन्यास इत्यदोपः, संप्रति अतिक्रमादीन्पिंड विशुद्धिमधिकृत्य व्याचिख्यासुराह [भा.४३) आहाकम्पनिमंतण, पडिसुणमाण अतिक्कमो होई।
पयभेयाइवइक्कम, गहिए तइएतरागिलिए ।। वृ-कोऽपि श्राद्धो नालप्रतिबद्धो ज्ञातिपतिबद्धो गुणानुरक्ता वा आधाकर्म निष्पाद्य निमंत्रयति, यथाभगवन्युष्मन्निमित्तमस्मद्गृहे सिद्धमन्नमास्तइतिसमागत्य प्रतिगृह्यतामित्वादितत्प्रतिशृणाति प्रतिश्रवणानंतरं चोत्तिष्टति, पात्राण्युद्गृहणाति उद्गृह्य च गुरोः समीपमागत्योपयोगं करोति, एष समस्तोपि व्यापारोऽतिक्रमः, उपयोगपरिसमाप्त्यनंतरं च यदाधाकर्मग्रहणाय पदभदं करोति, आदिशब्दान्मार्गे गच्छति,गृहप्रविशति, आधाकर्मग्रहणाय पात्रंप्रसारयति,नचाद्यापि प्रतिगृह्णाति, एप सपि व्यापारो व्यतिक्रमः गहिए तईओत्ति आधाकर्मणि गहीत्ते उपलक्षणमैतत यावदवसती समानीने गुरुसमक्षमालोचिते भोजनार्थमुपस्थापितेमुखे प्रक्षिप्यमाणेऽपि यावन्नाद्यापिगिलति तावत् तृतीयोऽतिचारलक्षणोदोपः, गिलितेत्वाधाकर्मणानाचारः, एवं सर्वेष्वप्यौदेशिकादिषुभावनीयं, अत्रैव प्रायश्चितमाह - भा.४४] तिनिय गुरुगामासा विसेसिया तिण्हवगुरु अंते ।
- एएचेवय लहुया विसोहिकोडीए पच्छिता ।। वृ-त्रयाणामतिक्रमव्यतिक्रमातिचाराणां त्रयो गुटकामासाकथंभूता इत्याह विशेषितास्तपः काल विशेषिताः किमुक्तं भवति अतिक्रमेऽपिमासगुरुरतीचारऽपिमासगुरुरेत च त्रयोऽपि यथोत्तरं तपःकालविशेषिताः अथ अंते अनाचारलक्षणेदोषेचतुर्गरुचतुर्मासगुरुप्रायश्चित्तं, एतेच मासगुर्वादयः प्रायश्चितभेदा अतिक्रमादिष्वपिशोधिकोट्या त्वेतएवमासादयोलधुका प्रायश्चितानि तद्यथा अतिक्रमे मासलघुव्यतिक्रमेऽपिमासलधु, अतिचारेऽपिमासलघुनवरमेते यथोत्तरंतपःकालविशेषिता:अनाचारे. चतुसिलघु; मूलगुणेपंचविधा प्रतिसेवनेति यदुक्तं तत्र पंचविधत्वं दर्शयति ।। भा.४५] पाणिवहमुसावाएअदत्तमेहुणपरिगहेचेव ।
मूलगुणे पंचविहा परुपणा तस्सिमा होई ।। वृ- प्राणवधस्त्रसस्थावरप्राणिहिंसा, मृषावादो भूतोपधातिवचः, अदत्तादान स्वामिगुर्वननुज्ञात ग्रहणं, मैथुनं स्त्रीसेवा, परिग्रहः स च वाह्याभ्यंतरवस्तुपु मूर्छा सर्वत्र एकारांतता प्राकृतलक्षणवशात्