Page Text
________________
५३०
व्यवहार-छेदसूत्रम्-२- १०/२६५ नार्थमिदमाहभा.[४६०७] तस्सिदियाणि पुव्वं सीसंते जइ उताणि सद्दहइ।
तो से नाणावरणं सीसइ ताहे दसविहं तु ।। वृ. तस्य दृष्टान्तपरिणमास्य पूर्वमिन्द्रियाणि श्रोत्रादीनि शिष्यन्ति । तत्र यदि तानीन्द्रियाणि श्रद्दधाति ततः तमेतस्य ज्ञानावरणं दसविधं शिष्यते। कथमित्याहभा.[४६०८]
इंदियावरणं चेव नाणावरणाइयं।
तो नाणावरणं चेवमाहियं तु दुपंचहा।। वृ.इन्द्रियावरणं ज्ञानावरणं च तत्रेन्द्रियावरणं नाम इन्द्रियविषयशब्दादिसामान्योपयोगावरणं, ज्ञानावरणं इन्द्रियविषयेप्वेव शब्दादिषु विशेषोपयोगावरणमिन्द्रियावरणं, ज्ञानावरणंच श्रोत्रेन्द्रियादिभेदतः प्रत्येकं पञ्चप्रकारमेव ज्ञानवरणं द्विपञ्चधा दशप्रकारमाख्यातम्।तानेव दश भेदा नाहभा.[४६०९] सोयावरणं चेव नाणावरणं च होइ तस्सेव।
एवं दुयभेएणं नायव्वं जाव फासतत्ति ।। वृ.श्रोतावरणं तथा तस्यैव श्रोतस्य ज्ञानावरणमेवं द्विकभेदेन तावत् ज्ञातव्यं यावत्स्पर्शस्तद्यथाचक्षुरिन्द्रियावरणं चक्षुरिन्द्रियज्ञानवरणं घ्राणेन्द्रियावरणं घ्राणेन्द्रियज्ञानावरणं रसनेन्द्रियावरणं रसनेन्द्रियज्ञानावरणं स्पर्शेन्द्रियावरणं स्पर्शेन्द्रियज्ञानावरणमिति । साम्प्रतमिन्द्रियावरणस्य विज्ञानावरणस्य विषयविभागार्थमिदगाहभा.[४६१०] बहिरस्स उविनाणं आवरियत्तउण सोयमावरियं ।
अपटुप्पण्णो बालो अतिवुड्डो तह असन्नी वा। भा.[४६११] विनाणावरियं तेसिं कम्हा जम्हा उ तेसुणं तावि।
नवि जाणंते किमयं सद्दो संखस्स पगहस्स॥ वृ. बधिरस्य विज्ञानं श्रोत्रेद्रियविज्ञानमावृतं सामान्यतः शब्दमात्र श्रवणेऽपि तद्गतविशेषापरिज्ञानात्। न तु श्रोत्रामावृतं सामान्यतः शब्दमात्रश्रवणात् तथा योऽपटुप्रज्ञो बालो यश्चातिवृद्धो यो वाऽसंज्ञी अमनस्क: पंचेन्द्रियः एतेषां विज्ञानमावृतं कस्मात् यस्मात् ते शृण्वन्तोऽपि नो वै जानते। किमयं शब्दः शंखस्य उत पटहस्येति। भा.[४६१२] किं ते जीवमजीवाजीवत्ति य एव तेन उदियम्मि।
भण्णइ एव वियाणसु जीवा चउरिदिया बिति।। वृ.कि ते बधिरादयो जीवा उताजीवास्तत्र जीवा एवेति तेनोदितं भण्यते एवं बधिरादिवत् चतुरिन्द्रिया अपि जीवा इति विजानीहि श्रोतावरणमात्रेण जीवत्वाप्रच्युतेः। भा.[४६१३] एवं चक्खुदिय घाणिदिय जिभिदियोवघाएहि ।
एक्केवगहाणीए जावउ एगिदिया नेया॥ वृ. एवमेकैकहान्या एकैकन्द्रियपरिहानितः चक्षुरिन्द्रिय घ्राणेन्द्रिय जिह्वेन्द्रियोषघातैः क्रमेण त्रीन्द्रियादयः तावत् ज्ञेया यावदेकेन्द्रियाः चक्षुरिन्द्रियोपघाते त्रीन्द्रिया घाणेन्द्रियोपघातेऽपि द्वीन्द्रियाः जिह्वेन्द्रियोपघातेऽप्येकेन्द्रियाः । इह पूर्वं विज्ञानावरणेऽपीन्द्रियमनावृतमुक्त मिदानीमिन्द्रियावरणेऽपि विज्ञानमनावृतमुपदर्शयति।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003372 |
| Book Title | Agam Sutra Satik 36 Vyavahar ChhedSutra 3 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 1046 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 36, & agam_vyavahara |
| File Size | 21 MB |