________________
५२६
व्यवहार-छेदसूत्रम्-२- १०/२५९ वृ. द्वितीयस्तुनो प्रियधर्मत्वात् दुःखेन महता कष्टेन प्रथमतो वैयावृत्यं ग्राह्यते । गृहीतं तु यावत् प्रतिज्ञायास्तीरं तावत्रयति, उभयतः कल्याणस्तृतीयः, चरमे न प्रियधर्मो नापि दृढधर्म इत्येवं रूपो गच्छे प्रतिकुष्टो निराकृतः।
मू. ( २६०) चत्तारि आयरिया पन्नत्ता,तं जहा-पव्वायणायरिए एगे नामं नो उवट्ठावण आयरिए, उवट्ठावणायरिए नाम एगे नो पव्वावणायरिए। एगे पव्वायणायरिएवि उवठावणायरिएवि। एगेनो पव्वायणायरिए नो उवट्ठायणायरिए धम्मायरिए। वृ.अस्य सम्बन्धमाहभा.[४५८६] अदढापियधम्मानं तव्विवरीए करेंति आयरिए।
तेसि विहाणंमि इमं कमेण सुत्तं समुदिटुं तु ।। व.अदृढधर्माणामप्रियधर्माणं चानुशासनाय स्थविराधाचार्या व्याख्यानार्थमाहभा.[४५८७] पव्ववण उट्ठावण उभय नोभयमिति चउत्थो ।
अत्तट्ट परट्टा वा पव्वावणा केवला पढमे ।। भा.[४५८८] एमेव य बितितो वी कवलमेत्तं उवठवे सो उ।
तइउ पुन उभयं पीयत्तठ पर? वा कुणउ। भा.[४५८९] जो पुन नो भयकारी सो कम्हा भवति आयरियो उ।
भण्णति धम्मायरितो सो पन गहितो वसमाने वा।। वृ.प्रथमे प्रव्राजनाचार्यः द्वितीये द्वितीयभंगेन सूचित: उपस्थापनाचार्यः तृतीयभंगसूचित उभयः, प्रव्राजनोपस्थापनाचार्यः तत्र प्रथमस्यात्मार्थस्य पारर्थस्य केवला प्रव्राजना किमुक्तं भवति आत्मनिमित्ते परनिमित्ते वा य: केवलं प्रव्राजयति, सप्रथम प्रव्राजनाचार्य एवमेवानेनैव प्रकारेण द्वितीयः स केवलं मात्र उपस्थापयति, यः प्रवाजितस्य सत उपस्थापनामात्रं करोति स द्वितीय इत्यर्थः, । तृतीयः पुनरपि प्रव्राजनमुपस्थापनं वात्मार्थं परार्थंवा करोति, य: पुनर्नोभयकारी स चतुर्थः । अथ स कस्माद्भवत्याचार्य: उभयविकलत्वात् । सूरिराह-भण्यते स धर्माचार्यो धर्मदेशकत्वात् स पुनर्ग्रही श्रमणो वा वेदितव्यः। एवं च यत्राचार्यास्तथाहभा.[४५९०] धम्मायरि पव्वायण तहय उठावणा गुरूतइओ।
कोइ तिहिं संपन्नो दोहि वि एकेक्कएण वा ।। व.प्रथमो धर्माचार्यो यस्तत्प्रथमतया धर्म ग्राहयति। द्वितीयः प्रव्राजनाचार्यो य: प्रव्राजयति । तृतीयोगुरुरुपस्थापनाचार्यो यो महाव्रतेषूपस्थापयति । तत्र कश्चिस्त्रिभिरपि सम्पन्नो भवति। तथाहि-कदाचित्स एवधर्मं ग्राहयति स एव प्रव्राजयति स एवोपस्थापयति! कश्चिद्वा-भ्यां । तद्यथा धर्मग्राहकत्वेन प्रव्राजनेन च अथवा धर्मग्राहकत्वेनोपस्थापनेन अथवा प्रव्राजनेनोपस्थापनेन। केचिदेकैकेन गुणेन तद्यथा-कश्चित् धर्ममेव ग्राहयति कश्चित्प्रवाजयत्येव कश्चिदुपस्थापयत्येव
मु. ( २६१)चत्तारिआयरिया पन्नत्ता तंजहा-उद्देसणायरिए एगे नाम एगे नो वायणायरिए, वायणायरिए एगे नामंएगे नोद्देसणायरिए। एगे उद्देसणायरिएविवायणायरिएवि। एगे नोद्देसणायरिए नो वायणायरिए।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org