________________
२६२
बृहत्कल्प-छेदसूत्रम् -२-१/५०
कयं । सव्वे आरद्धा पिल्लिउं।खंदएण भणियं ममं पढमं मारेहि । ताहे सो भणति-तुमंपिच्छाहि ताव सीसे वहिजते । एवं ते सव्वे वहिया सिद्धा य । पच्छा खंदयस्स बद्धस्स रुहिरचिरिक्वाहि य सिचमाणस्स सीसेसुय खंडिजंतेसुअसुहो परिणामो जातो। तेन नियाणं कयं । अग्गिकुमारेसु उववन्नो । भगिनीय से कंबलरयणं दिनयं, ततोहितो रयहरणं कयं । तं रुहिरावलितं सेणाय 'मंसंति काउंगहिये । देवीए अग्गतो पडियं । 'कतो एयं रयहरणं? किं मम भाया मारिउ?' ति ताए राया भणितो- अहो ! विनट्ठो सि । ताहे सो अग्गिकुमारेसु पज्जत्तो जातो । ताहे नगरस्स सव्वतोजोयणपरिमंडलेज किंचितणंवा कट्टे वातं साहरिउंदईसजणवयं नगरं । सोयपालओ अनेन सपुत्त-दारओ सह सुणएणं कुंभीए पक्को । पुरंदरजसा य मुनिसुव्वयतित्थयरपायमूले साहरिया सपरिसा॥ __अथ गाथात्रयस्याक्षरयोजना-श्रावस्त्यांपालको दौत्येनागतः । सच वादे स्कन्दकेन पराजितः। ततोऽसौ तस्योपरि कुपितः । इतश्च स्कन्दकस्य सुव्रतस्वामिपावें दीक्षा । अधीतसूत्रार्थस्य च तस्यान्यदा भगवतः समीपे पृच्छा-व्रजाम्यहं कुम्भकारकृतं नगरम् । भगवतातु 'सोपसर्गम्' इति भणित्वा निवारणा कृता, तथा 'त्वद्वर्जा सर्वेऽप्याराधकाः' इति च भणितम् । ततस्तं कुम्भकारकृतपुरमागच्छन्तं पालकेन श्रुत्वा यत्रोद्यानेऽसौ स्थितः तत्रायुधानां "नूमन"त्ति प्रच्छन्नं स्थापना । ततो नृपस्य कथना, यथा-एष परीषहपराजितस्त्वां मारयित्वा त्वदीयं राज्यमधिष्ठास्यतीत्यादि।ततोराज्ञः कोपोऽभवत्, भणितं च यत्ते रोचतेतदमीषांकुरुष्वेति।ततस्तेन पुरुषयन्नत्रं कृत्वा पीडयितुमारब्धाः साधवः स्कन्दकेनोक्तम्-पूर्वमांयन्त्रमध्ये प्रक्षिप। ततस्तेन पापात्मना स्कन्दकस्य स्तम्भे गाढतरंबन्धनम् । ततो निष्पीड्यमानसाधुसम्बन्धिनीभिः शोणितचिरक्काभिः सिक्तेन स्कन्दकेन निदानं कृतम्। भगिन्याच तस्य कम्बलरत्नदानं कृतमासीत्, तेन च रजोहरणं कृतम् । स्कन्दकस्य विपद्याग्निकुमारेषूपपातः । ततो रजोहरणं शोणितलिप्तं चिह्नमवलोक्य देव्याश्चिन्ता-नूनमपद्राविताः साधवः पापात्मनेति । ततः प्रभूतं राज्ञः पुरतः खेदनम् । ततः 'सपरिषदः' सपरिवारायास्तस्या दीक्षादापनार्थं जिनसमीपे 'संहरणं' नयनम् । संवर्तकवातं विकुळ सकलस्यापिपुरस्य 'दाहः' दहनम् । यत एवमादयो दोषास्ततो नानार्यक्षेत्रे विहर्त्तव्यम् । अथ “यत्र ज्ञान-दर्शन-चारित्राण्युत्सर्पन्ति तत्र विहर्तव्यम्" इति यदुक्तं तद्विषयमभिधित्सुः सम्प्रतिनृपतिदृष्टान्तमाह[भा.३२७५] कोसंबाऽऽहारकते, अञ्जसुहत्थीण दमगपव्वजा ।
अव्वत्तेणं सामाइएण रन्नो घरे जातो॥ वृ-कौशाम्ब्यामाहारकृते आर्यसुहस्तिनामन्तिके द्रमकेण प्रव्रज्या गृहीता । स तेनाऽव्यक्तेन सामायिकेन मृत्वा राज्ञो गृहे जात इत्यक्षरार्थः । भावार्थस्तु कथानकगम्यः ॥ तच्चेदम्-कोसंबीए नयरीए अजसुहत्थी समोसढा। तया य अंचितकालो । साधुजणो य हिंडमाणो फव्वति । तत्थ एगेन दमएण ते दिवा । ताहे सो भत्तं जायति । तेहिं भणियं-अम्हं आयरिया जाणंति। ताहे सो गतो आयरियसगासं । आयरिया उवउत्ता । तेहिं नायं-एस पवयणउवग्गहे वट्टिहिति । ताहे भणिओ-जति पव्वयसि तो दिज्जए भत्तं । सो भणइ-पव्वयामि त्ति । ताहे पव्वाइतो, सामाइयं कारिओ। तेन अतिसमुद्दिलं, तओकालगतो।तस्सअव्वत्तसामाइयस्स पभावेण कुणालकुमारस्स
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org