________________
३९
उद्देशक ः १, मूलं-१०, [भा. २२३४] [भा.२२३४] एगा व होज साही, दाराणि व होज सपडिहुत्ताणि ।
पासे व मग्गओवा, उच्चे नीए व धम्मकहा ॥ वृ-तत्रानेकद्वारेएकवगडे ग्रामादौसाधु-साध्वीप्रतिश्रययोरेका वा साहिका' गृहपङ्क्तिर्भवेत्। द्वाराणि वा परस्परं 'सप्रतिमुखानि' अभिमुखानि भवेयुः । अथवा साध्वीप्रतिश्रयस्य पार्श्वतो वा मार्गतो वा उच्चे वा नीचे वा स्थाने स्थिता भवेयुः । तत्र च स्थितानां धर्मकथा कोऽप्यशुभेन भावेन कुर्यादिति नियुक्तिगाथासङ्केपार्थः ॥अथ विस्तरार्थमाह[भा.२२३५] वइअंतरियाणं खलु, दोण्ह वि वग्गाण गरहिओ वासो। ...
आलावे संलावे, चरित्तसंभेइणी विकहा।। वृ-एकस्यां साहिकायां वृत्या अन्तरितयोः संयत-संयतीरूपयोर्द्वयोरपि वर्गयोरेकत्र वासः 'गर्हितः' निन्दितः, तीर्थकरैः प्रतिक्रुष्ट इत्यर्थः । यतस्तत्र संयत-संयत्योः कायिक्यादिव्युत्सर्जनार्थं निर्गतयोः परस्परम् आलापे' सकृजल्पे “संलापे पुनः पुनः सम्भाषणेसातेसति चारित्रसम्भेदिनी विकथा वक्ष्यमाणरीत्या भवेत्॥अथैकसाहिकायामेव दोषानाह[भा.२२३६] उभयेगयरट्ठाए, व निग्गया दट्ठ एकमेक्कं तु।
संका निरोहमादी, पबंध आतोभया वाऽऽसु ।। वृ-उभयं-संज्ञा कायिकीरूपंतस्य एकतरस्य वा व्युत्सर्जनार्थं निर्गतयोः संयती-संयतयोरेकैकं दृष्ट्वा शङ्का भवति । तथाहि-संयतः कायिक्यादिव्युत्सर्जनार्थं निर्गतः संयतीं दृष्ट्वा प्रतिनिवृत्तः, पुनरपि कायिकी-संज्ञाभ्यामुदाध्यमानो निर्गतः, ततः संयती तं दृष्ट्वा शङ्का करोति-नूनमेष मां कामयते; एवं संयतस्यापि संयती प्रविशन्ती पौनःपुन्येन प्रविशति निर्गच्छति च तन्नूनमेनामेनं वाअभिलषतीति ।निरोधोवाकायिकी-संज्ञयोर्भवेत्। आदिशब्दादनागाढपरितापनादिपरिग्रहः। कथाप्रबन्धो वा वक्ष्यमाणलक्षणो भवेत्।ततश्चात्मसमुत्थेन उभयसमुत्थेन वा वाशब्दात्परसमुत्थेन चा दोषेण 'आशु' क्षिप्रं संयमविराधना भवेत् ।। कुमारप्रव्रजितस्य वा इत्थं कौतुकमुपजायते[भा.२२३७] पस्सामि ताव छिदं, वन्न पमाणं व ताव से दच्छं।
इति छिडेहि कुमारा, झायंती कोउहल्लेणं॥ वृ-पश्यामि ताव किमपिच्छिद्रम् येन 'वर्ण' गौरत्वादिकं प्रमाण वा' शरीरोच्छ्रयरूपं "से" तस्याः-विवक्षितसंयत्याः सत्कं तावदहं द्रक्ष्यामि इति कृत्वा च्छिद्रैः ‘कुमाराः' अभुक्तभोगिनः कुतूहलेन ‘ध्यायन्ति' अवलोकन्ते, ततस्तेषां प्रतिगमनादयो दोषाः ॥ कथाप्रबन्धं व्याख्यानयति[भा.२२३८] दुब्बलपुच्छेगयरे, खमणं कं तंति मोहभेसज्ज ।
तह वि य वारियवामो, बलियतरं बाहए मोहो॥ घृ-'एकतरः' संयतः संयती वा दुर्बलो भवेत् । तत्र संयतं संयती पृच्छति-किमेवं दुर्बलोऽसि? स ब्रूते-क्षपणं करोमि । तत्र संयती प्राह-'किं' किमर्थं 'तत्' क्षपणं ज्येष्ठार्येण क्रियते । संयतः प्राह-'मोहभैषज्यं' मोहचिकित्सनार्थमौषधमिदमासेव्यते तथाप्यसौ मोहो वारितः सन् वामःप्रतिकूलो वारितवामः ‘बलिकतरम्' अतिशयेन मां बाधते ॥ संयती प्रतिवक्ति[भा.२२३९] मूलतिगिच्छंन कुणह, न हुतण्हा छिज्जए विना तोयं ।
____ अम्हे विवेयणाओ, खइया एआ न वि पसंतो।।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org