________________
३४९
उद्देशक : १२, मूलं-७८८, [भा. ४२३८] पहेण गम्मति, पछा खलुगमेत्तेण, पच्छा अद्धजंघप्पमाणेण, तओ पच्छा जंघप्पमाणेण - जानुमात्रेणेत्यर्थः॥जो पुण जाणुप्पमाणातो परेण पंको तेन न गंतव्वं-जओ भन्नति[भा.४२३९] अघोरुगमेत्तातो, जो खलु उवरितु कद्दमो होति ।
कंटादि जहो वि ह सो, अत्थाहजलं व सावातो ॥ घू-जानुप्पमाणातो उवरि कद्दमो कंटादि अवायवज्जितो वि गतिअभावातो सावातो चेव भवति, अस्थाहजलवत्।। एसोविधीसब्बोउवलादिसचित्तपुढवीए भणिओ। अह अचित्तादीपुढवी तो इमा विधी[भा.४२४०] जत्थ अचित्ता पुढवी, तहियं आउ-तरुजीवसंजोगा।
जोणिपरित्त-थिरेहि, अकंत-निरच्छएहिं च ।। चू-पुढवी सव्वत्थ अच्चित्ता, किं आउक्काएण गच्छउ, किं वणस्सतिणा गच्छतु? आउक्काए नियमा वणस्सती अस्थि तम्हा तेन मा गच्छतु, वणस्सतिणा गच्छतु । तत्थ वि परित्तजोणिएण थिरसघयणेण, तत्थ वि अर्कतेण तत्थ वि निप्पच्चवातेण, सपच्चवातेण बितिओ । अनकंते वि एते चेव दो विकप्पा । एवं थिरे विचउरो विकप्पा । अथिरे च चउरो। एवं परित्ते अट्ट विकप्पा । एवं अनंते वि अट्ठ। एवं परित्ते अट्ठविकप्पा। एवंअनंते वि अट्ठ । एवं सव्वग्गेण वणस्सतिकाए सोलस विकप्पा ॥इदानि आउस्स तसाण य संयोगो भन्नति[भा.४२४१] एमेव तु संजोगा, उदगस्स चतुब्बिहेहि तु तसेहिं ।
अकंत-थिरसरीरे, निरच्चएहिं तु गंतव्वं ।। चू-चउब्विहा तसा-बेंदिया तेइंदिया चतुपंचिंदिया । एत्थ पुवं बेंदिएसु थिरेसु अकंतसु निपच्चवाएण एस पढमभंगो, सपच्चवातेण बितिओ । अनकंते वि एते चेव दो विकप्पा । एवं अथिरेसुचउरो विगप्पा । एवं तेइंदिय-चउरिदिय पंचंदिएसुवि अट्टऽहविगप्पा । एवं तसेसुवि सब्बग्गेणं बत्तीसं विगप्पा । अह संतर-निरंतरविगप्पो कजति तो तसेसु सव्वग्गेणं चउसट्टि विगप्पा भवंति ॥ तेउ-वाउसु गमणस्सासंभवो त्ति अओ भन्नति[भा.४२४२] तेऊ-वाउविहूणा, एवं सेसा वि सव्वसंजोगा।
उदगस्स तु कायव्वा, जेनऽहिकारो इहं उदए॥ चू-वणस्साततसेसु विदुगसंजोगो भाणियब्यो ।पुव्वं तसेसुथेरादिसुगंतव्वं, जतो वणे वि नियमा तसा अस्थि ति । पुढवी-आउ-वणस्सति तिगसंजोगो, तिसुवि संभवे कयमेण गच्छउ ? पुव्वं पुढविना, ततो वणस्सतिणा तओ आउणा । पुढवि-आउ-वणस्सति-तसेसु त्ति एस चउक्कसंजोगो । चउक्कसंभवे करतेण गंतव्वं ? पुव्वं अचित्तपुढवीए, तओ विरलतसेसु, तओ सचित्तपुढवीए, तओ वणस्सतिणा, तओ आउणा, एते सेससंजोगा भणिया । इह बहुभंगवित्थरे बीयमेत्तमभिहितं । एत्थं पुण भंगवित्थरे जे उदगं अमुंचंतेण भंगा भवंति ते कायव्वा, जेण इह उदगाधिगारो । सेसभंगा पुण इह विकोवणद्वा भणिया।।
"अंतो मासस्स दुक्खुत्ते तिक्खुत्तो उत्तर"त्ति अस्य सूत्रपदस्यार्थः[भा.४२४३] एरवति जत्थ चक्किय, तारिसए न उवहम्मती खेत्तं ।
पडिसिद्धं उत्तरणं, पुन्ने असति खेत्तऽनुन्नातं ।।
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org