________________
निशीथ - छेदसूत्रम् -२-११ / ७१९
संतासंतएण । पिसाय-तेन-सिंघाइएसु दिट्ठेसु जं भयं उप्पज्जति तं संतं, अदिट्ठेषु असंतं । अकस्मादभयं संतं, आत्मसमुत्थं मोहनीयभयप्रकृत्युदयादुद्भवति असंतं, अकस्मादभयं भयकारणसकल्पिताभिप्रायोत्पन्नं ॥
चोदकाह - ननु इहलोकभयं परलोकभयं आदानभयं आजीवणाभयं अकस्मादभयं मरणभयं असिलोगभयं एयं सत्तविहं भयमुत्तं, कहं चउव्विहं भणह ? आचार्याह
[ भा. ३३१५ ] कामं सत्तविकप्पं, भयं समासेण तं पुणो चउहा । तत्थादानं समणे, न होज अहवा वि देहुवही ॥
चू- कामं शिष्याभिप्रायानुमतार्थे, तदेव सत्तविहं भयं संखिष्पमाणं चउव्विधं भवति । कहं पुण संखिष्यति ? उच्यते - इहलोगभयं मनुयभए समोतरति, परलोगभयं दिव्व- तिरियभएसु समोतरति । आदाने आजीवण-मरण- असिलोगभयं च एते चउरोवि तिसु दिव्वादिएसु समोतरंति ।
कथम् ? उच्यते - जतो आदानेन हत्थट्ठितैन दिव्व-मणुय-तेरिच्छयाण बिभेति । आजीवणं वित्ती, सा च दिव्व- मणुय-तेरिच्छान्यतमाधीना । मरणं प्राणपरित्यागः, असावपि दिव्य-मनुष्यतिर्यगन्यतमभावावस्थस्येति । नारका किल मरणभयमिच्छन्त्येव । अकस्मात् कारणात् त्रिविधमेव मरणभय । असिलोग वि दिव्व-मणुएसु संभवति । सन्नीसु य पंचेंदियतिरिएसु अकस्माद्भयं सट्टाणे समोतरति । एवं सत्तभया चउसु भएसु समोतारिता । एत्थ समणस्स आदानभयं न होज । अहवा- समणो चि देहो वही चैव, आदानभयं भवति ॥
२०४
चोदगाह - कहं देहुवही आदानभयं ? उच्यते
-
[भा. ३३१६] एगेसिं जं भणियं, महब्भयं एतदेव विहिसुत्ते ।
तेनादानं देहो, मुच्छासहियं च उवकरणं ॥
- बंभचेरा विधिसुत्तं, तत्थ भणियं एतदेवेगेसिं महद्भयं भवति, एतदेव सरीरं, एगेसिं अविरयजीवाणं महंतं भयं भवति, तेन कारणेण देहो आदानं भवति, उवगरणं च मुच्छासहियं आदानं भवति, न सेसं ।
·
[मा. ३३१७] रक्खस-पिसाय तेनाइएसु उदयग्गि-जडुमाईसु । तव्विवरीयमकम्हा, जो तेन परं च अप्पाणं ।।
चू- रक्खस- पिसायादियं दिव्वं, तेनादियं माणुसं, उदय-ग्गि- जडुमादियं तेरिच्छं, अकस्माद्भयं च । एतेन चउव्विहेण जो अप्पाणं परं उभयं वा ॥
[ मा. ३३१८ ] बीहावेती भिक्खू, संते लहुगा य गुरुमसंतम्मि ।
आणादी मिच्छत्तं, विराधना होति सा दुविहा ।।
चू-संते लहुगा, असंतेसु चउगुरुगा इत्यर्थः । दुविहा आय-संजमविराहणा ॥
[भा. ३३१९] नोवेक्खति अप्पाणं, न इव परं खेत्तमादिणो दोसा ।
भूएहि व धेप्पेज्जा, भेसेज परं च जं चऽन्नं ॥
चू- अप्पाणं परं बीहाबेंतो अप्पाणं परं च नावेक्खति, बीहंतो सयं परो वा खित्तचित्तो भवेज, तत्थ मूलं, गिलाणारोवणाय । भीओ वा संतो तं चैव बीभावेंतो हणेज, भीतो वा भूतेन घेप्पेज्जा, गहग्गहितो वा परं भीसेज, तत्थ पि बहु वणादिया दोसा । "जं चऽन्नो 'त्ति खेत्तादिअणपज्झो
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org