________________
निशीथ छेदसूत्रम् -२- १०/६१८ तस्स चेव ते देति । अह वत्थव्वायरियस्स असती साहूण ताहे सव्वे ते घेत्तुंपडिच्छायरियस्स एगं संघाडगं कप्पागं देति । सो कि अ पाडिच्छायरिओ वत्थव्वायरियस्स अणापुच्छाए ते सिस्से न वावारेति पेसणादिसु॥
मू. (६१९) जे भिक्खू दिसं विप्परिनामेइ, विप्परिनामेंतं वा सातिजति।। चू-इमा सुत्तस्स सुत्तेण सह संबंधगाहा[भा.२७५८] सयमेव य अवहारो, होति दिसाए न मे गुरू सो तु।
अह भणिता विपरिनामणा उ अन्नेसिमा होति ।। चू- सयमिति स्वयं अतिक्रान्तसूत्रे विप्परिनामणा आत्मगता अभिहिता, इमा पुण वक्खमाणसुत्ते अन्ने अन्नस्स दिसाविप्परिनामणं करेति ।। [भा.२७५९] रागेण व दोसेण व, विप्परिनामं करेति जे भिक्खू।
दुविहं तिविह दिसाए, सो पावति आणमादीणि॥ - चू-दिसं विपरिनामेति स रागेण वा दोसेण वा । रागेण तम्मि सेहे अज्झोववातो गाढं ताहे तेन रागेण विप्परिनामेउं अप्पणोअंतेणकड्डेति। दोसेणपदुट्ठोमा तस्स सीसो भवउत्ति विष्परिनामेति । आयरियोवज्झाया दुविहा दिसा साहूणं । आयरियोवज्झाया पवत्तिणी य तिविहा संजतीण दिसा, एया दिसा विप्परिनामेंतस्स आणादिया दोसा।
सो पुण इमेहिं विप्परिनामेति[भा.२७६०] डहरो अकुलीणो त्ति य, दुम्मेहो दमग मंदबुद्धि त्ति ।
अवि यऽप्पलाभलद्दी, सीसो परिभवति आयरियं ।। चू-"डहरो"त्ति अस्य व्याख्या[भा.२७६१] डहरो एस तव गुरू, तुमंच थेरोन जुज्जते जोगो।
अविपक्कबुद्धि एसो, वए करेज्जा व जं किं चि ।। चू-कोति सेहो परिणयवओ तरुणायरियस्स समीवे पव्वतितुकामो अन्नेन भण्णति- “डहरो एसतव गुरु तुमंच परिणयवओ, नेसआयरिय-सीससंजोगो जुज्जति, कहं पुत्त-नत्तुअ-समाणस्स सीसो भविस्सति? कहं वा विनयं काहिसि? किं च ते सयणादिजणो भणीहिति" त्ति । अहवा भणाति - सो इहरो अविपक्कबुद्धि, अविपक्कबुद्धित्तणेण य अकल्लं पि कजं वदति अविपक्कबुद्धित्तणातो जं किं चि दोसं करेज्ज । एवं विपरिनामेति । अहवा - सो विप्परिनामंतो सब्भूतं वा किंचि दोसं वदे, असब्भूतं वा किंच दोसं वएज्ज ।।। [भा.२७६२] एमेव सेसेएसुवि, तं निदंतो सयं परं वा वि।
संतेण असंतेण व, पसंसए तं कुलादीहिं॥ चू-सेसा कुलादिया पदा, तेहिं कुलादिएहिं पदेहिं तदिति । जस्स उवहितो सो पुण सओ परओ वा संतेहिं वा असंतेहिं कुलादिएहिं जस्स पदुट्ठो सयं परं व तं निंदति । तस्स सेहस्स जमुद्दिसति तम्मि संतेहिं वा संतेहिं वा सयं परायगंवा संसति । इमो कुलीणो, सो अकुलीणो । इमो मेहावी, सो दुम्मेहो । इमो ईसर-निक्खंतो, सो दमगो। अहवा-इमो वत्थपत्तादिएहिं ईसरो, सो दमगो। ईमो बुद्धिसंपण्मो, सो अबुद्धिमं । अपि चासो अल्पलाभल्धी, इमो सलद्धिमं । इमेहि
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org