________________
उद्देशक ः २०, मूलं-१४२०, [भा. ६६५८]
४४५ दुगादिबहुअंतरं वा सव्वतिमं वा दिज्जति, सव्वहा वा झोसो कञ्जति । “जयणाए" पच्छद्धं सव्वावत्तिठाणेसुगीयत्थो कारणेजयणाए अरत्तोअदुट्ठोय पडिसेवंतोसुद्धो।जो पुणअजयणकारी तस्स अजयणनिष्फण्णं युरिसभेदतो इमं तिविहं, आयरियस्स चउगुरुं, उवज्झायस्स चउलहं, भिक्खुस्स मासगुरुं । एतेण कारणेण तिविधो पुरिसभेदो कृत इत्यर्थः ।। सीसो पुच्छति- “किं निमित्तं एस आयरियादिभेदेण विसमा सोही भणिता" ? उच्यते. [भा.६६५९] दोसविभवानुवो, लोए डंडो उ किमुत उत्तरिए।
तित्थुच्छेदो इहरा, निरानुकंपा न वि य सोही ।। चू-जहा लोगे न सव्वदोसेसु सरिसो दंडो, अप्पमहंतदोसानुरूवो डंडो दिज्जति, किं च लोगे पुरिसानुरूवो विभवानुरूवो य डंडो दिजति, जो जत्तियं खमति, एवं जति लोगे अनकंपिणो होउं घरसारानुरूवं डंडं देति, तो किमुत लोगुत्तरे वि अनुकंपपरयणेहिं सुटुतरं अनुकंपा कायव्वा । अन्नंच जइजो जं खमति तस्सतंजतिन दिजति तो तित्थच्छेदादिया दोसा पच्छित्तकरणअसत्ता उन्निक्खमंति, किं च अबलं पडुच्च निग्घिणता खवखडपच्छित्तकरणपराभग्गस्स चरणसुद्धी न भवति, जम्हा एवमादिदोसा तम्हा जुत्तंपुरिसभेदओ सोही॥"जयणाए होति सुद्धा अजयणगुरुगा तिविहभेदो" ति एयस्स पच्छद्धस्स इमं वक्खाणं-तिविधभेदो त्ति आयरिय उवज्झाय भिक्खूण य।उस्सग्गतो ताव सब्वेसि गेलण्णे सुद्धण कायव्वं । अह सुद्धं न लब्भति तो कारणाऽवलंबिणा पनगादिजयणातो असुद्धेण करंता कारवेंता य सुद्धा । “अजयणगुरुग"त्ति अस्य व्याख्या[भा.६६६०] सुद्धालंभे अगीते, अजयणकरणे भवे गुरुगा।
कुजा व अतिपसंगे, असेवमाणे व असमाही॥ चू- अपरिणामगा अतिपरिणामगा य जे तेसिं सुद्धस्स अलंभे जति अजयणाए करेंति, अहवा - एस्थ अजयणा - तहा असमंजसतो करेति जहा ते जाणंति कहंति वा तेसिं असुद्धं ति, तो चउगरुअपच्छित्तं । इमे य दोसा भवंति, अतिपरिणामगो अतिपसंगं करेज, अपरिणामगो वाअकप्पियं ति असेवंतो अनगाढाइपरितावणा असमाहिमरणं वा ।। किं चान्यत्[भा.६६६१] तिविधे तेइच्छम्मि, उज्जुगवाउलण साहणा चेव ।
पन्नवण्ण मइच्छंते, दिर्सेतो भंडिपोतेहिं ।। चू-आयरियादितिविधे पुरिसभेदे, अहवा - तिविधा तेइच्छा वातिया पित्तिता सिंभिता, तासुसुद्धालंभेअकप्पिएण कीरमाणेआयरिय-उवज्झाय-गीयभिक्खूणय “उज्जयं"ति-फुडमेव सीसति-एयं "अकप्पियं"तिजं वाजहा गहियं ।कम्हा? जम्हा ते उस्सग्गववादतो जोग्गाजोगं जाणंति, जं च जोग्गं तं आयरंति । जे पुण अगीता अपरिणामगा अतिपरिणामगा य तेसिं अकप्पयं ति न कहिज्जति । अह ते भणेज्ज - कतो एवं ति? ताहे कहिज्जति-अमगगिहाओ त्ति वाकुलिनति,जहा से अकप्पिए वि कप्पियबुद्धी उप्पज्जतीत्यर्थः । अह तेहिं नायं - ताहे तेसिं "असुद्धं"ति फुडं साहिजति । अहवा - तेहिं सयमेव नायं तेसिं इमं साहिञ्जति- “जं गिलाणेहिं अकप्पियं विधीए सेविजति तं निहोस, अन्नं च अप्पेण बहुमेसिज्जा एवं पंडियलक्खणं । गिलाणंगिलाणपडिकम्मे यअकिज्जमाणे जति मरति तो असंजतो बहुतरं कम्मं बंधति, तेगिच्छे पुण कए चिरंजीवंतो सामण्णं करेंतो लहुं कम्म खवेति, अन्नंच कताइतेनेव भवेण सिज्झेज्ज ।"
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org