________________
४३४
निशीथ-छेदसूत्रम् -३-२०/१३८७ एगविधा ।सा य दुविधा - उग्घातानुग्घाता वा । अहवा- केसिं चि मएण एगविधा मासियादीणं अन्नतरठाणपट्ठवणा । तत्थ जा अणेगविहा सा इमा - “तवतिग" पच्छद्धं । तत्थ पनगादिभिण्णमासंतेसु परिहारतवो न भवति, मासादिसु भवतीत्यर्थः ।मासियं एकंतवठाणं, दुमासादि जाव चाउम्मासियं बितियंतवट्ठाणं, वणमासछम्मासियंतइयंतवठ्ठाणं ति, एते वि उग्घाताणुग्घाता वा, 'परियत्ततिगं" नाम पव्वजा परियागस्स जत्थ परावत्ती भवति तं परियत्ततिगंतं च छेदतिगं, छेदो विउग्घातानुग्घाता वा, मूलतिगं, अणवट्ठतिगं, एकंच पारंचियं, एयाणि तवतिगसहिताणि जानि तेरस पदाणि । एसा पारंचियवज्जिया अणेगविहा पठ्ठवणा भवतीत्यर्थः । अहवा- “जानि यपदाणि"त्ति एते एक्कारस पदा गहिता, एतेसुतव पारंचिया एगविधा, छेदादितिगंअनेगविधा पट्ठवणा भवतीत्यर्थः। __एते हिट्ठा सिद्धा किं निमित्तं इह पुणो उच्चरिजंति ? उच्यते - स्मरणार्थ । अहवा - जं एवं पट्टवियं पडिसेवति तं कसिणं अनुग्गहेण वा निरनुग्गहेण वा आरोविज्ञति, उग्घाते उग्घायं, अनुग्घाए अनुग्धायं, अस्य ज्ञापनार्थमुच्चरितमित्यर्थः, अहवा-कसिणमप्यारोप्यमानं त्रयोदर्शकादशभिर्वा पदैरारोप्यते, अस्य ज्ञापनार्थमुचरितमित्यर्थः । “अपलिउंचितं" ति एयं पढमभंगसुत्तं गत।बितियभंगसुत्तंपिएवंचेव, नवरं-उच्चारणासेइमा- “अपलिउंचितेपलिउंचितंआलोएमाणस्स जाव सिया"। ततियभंगसुत्तं पिएवं चेव।नवरं-उच्चारणा से इमा - “पलिउंचिते अपलिउंचितं आलोएमाणस्स जाव सिया'। __चउत्थभंगसुत्तं पि एवं चेव, तस्स उच्चारणा सुत्तेणेव भणिया- “जे भिक्खू चाम्मासियं वा सातिरेगचाउम्मासियं वा जाव सिया ।" जहा एते सुत्ता चउभंगविगप्पेण भणिया एवं मासिगदोमासिगा विसुत्ताउवउंजिऊण वित्थरओ चउभंगविभागेण भाणियव्वा । एवं बहुससुत्ता विचउभंगवाहादिदिटुंतेसु भाणियव्वा । पढमा दस आवत्तिसुत्ता भणिया। पुणो दस ते चेव किं विसेसंविसिट्ठा आलोयणसुत्ता भणिया?, एवं एए वीसं सुत्ता सप्रभेदा सम्मत्ता। सम्मत्तं च एत्थ ठवणारोवणपगयं॥एयाणं पच्छित्ताणि सो वहतो अन्नंआवजेन, सो वितत्येव “आरुहेयब्व" त्तिजं वुत्तं तस्स आरोवणे कति भेदा?, उच्यते-पंचभेदा । इमे[भा.६६४३] पट्ठविता ठविता या, कसिणाकसिणा तहेव हाडहड़ा।
आरोवण पंचविहा, पायच्छित्तं पुरिसजाते ॥ [भा.६६४४] पट्टविया य वहते, वेयावच्चट्टिता ठवितगाउ ।
कसिणा झोसविरहिता जहि झोसो सा अकसिणातू॥ चू- एषां व्याख्या -जं च वहति पच्छित्तं सा पट्टवितिका भण्णति, ठविया नाम जं आवन्नो तं से ठवियं कद्धति । किं निमित्तं?, उच्यते-सोवेयावच्चकरणलद्धिसंपन्नो जाव आयरियादीण वेयावचं करेति ताव से तं ठवितं कजति, दो जोगे काउं असमत्थो सो वेयावच्चे समत्तेतं काहिति त्ति, एव ठविया । कसिणा नाम जत्थ झोसो न कीरइ, अकसिणा नाम जत्थ किंचि झोसिजति।।
हाडहडा तिविधा-सज्जा ठविया पट्टविता य । तत्थ सज्जा इमा[भा.६६४५] उग्धायमनुग्घायो, मासाइ तवो उ दिज्जते सज्जं ।
उग्घायमनुग्घायो, मासाइ तवो उ दिज्जते सज्जं ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org