________________
निशीथ - छेदसूत्रम् - ३- २० / १३८१
दिति ततो, परं तिन्निवारा छेदं ततो परं तिन्नि वारा मूलं, ततो परं तिन्नि बारा अणवई, ततो परं "चरिमं" ति - पारंचियं तं । “एगसरगं" ति एक्कं वारं दिजति । असंचए अनुग्घातिए वि एवं चेव तेरसपदा भाणियव्वा । 'पढमं " ति - असंचतितं एयं गयं । “तववजितं बितियं" ति - पढमतवदुगं जं तेन वज्जिय । “बितियं" ति संचतियं एक्कारसपदियं भवति । अहवा-'पढमतववजितं बितिय " ति-पढमतवदुगं जं तेन वज्जियं “ बितियं" ति संचतियं एक्कारसपदियं भवति ॥ ते एक्कारस पदा संतिए, उग्घातिए इमे[भा. ६५३९]
४०४
छेदतिगं मूलतिगं, अणवट्ठतिगं च चरिममेगं च । संवट्टितावराहे, एक्कारस पदा उ संचइए ।
चू-‘“संवट्टितावराहे’त्ति-जं ठवणारोवणप्पगारेण बहुमासेहिंतो दिणा घेत्तुं ते संवट्टिता एकं छम्मासियं निष्फातियं तं संवट्टितावराहो भण्णति, तं एकं दाउं ततो परं छेदादिगा पूर्ववत् । एवं संचइए उग्घातिए एक्कारसपदा, अनुग्घातिते वि एवं चैव एक्कारस पदा भवंति ।। एवं पच्छित्तं जे वहंति पुरिसा ते तिविहा इमे
[ भा. ६५४० ]
आततर परतरे वा, आततरे अभिमु य निक्खित्ते । एक्केक्कमसंचतिए, संचति उग्घातऽनुगघाते ॥
- पढमो आयतरो परतरोवि । बितिओ आततरो नो परतरो । ततितो परतरो नो आततरो । अन्नो पुण अन्नतरतरं चउत्थं भणंति, सो य भद्दबाहुकयनिज्जुतिअभिप्पाततो न सम्मओ ।
कम्हा ? उच्यते - जम्हा सो जइ इच्छियं करेतेि तो आयतरसमो दट्ठव्वो, अह वेयावच्चं करेति तो परतरसमो दट्ठव्बोति, तम्हा नत्थि चउत्थो पुरिसभेदो। जे पुण चउत्थ पुरिसभेदं भणति ते पुरिसभेदविकप्पोवलंभाओ अत्यतो उण अनंतगमंपजवत्तणतो अविरहियत्तणओय संभवतीत्यर्थः । एतेसिं इमं सरूवंपढमो सो तवबलिओ जाव छम्मासखमणं पि काउं समत्यो, तं च तवं करेंतो आयरियाइवेयावच्चं पि करेति, सलद्धित्तणतो, तेन एस उभयतरो । आयतरो पुण तववलिओ वेयावच्चली ते नत्थि ! परतरस्स पच्छित्तकरणे सामत्थं नत्थि वेयावच्चकरणलद्धी से अस्थि । चउत्थस्स पुण अन्नतरस्स तववेयावश्चेसु दोसु वि सामत्थं अत्थि, नवरं जुगवं न सक्केति काउं, तवं करेंतो वेयावच्चं न सक्केति, वेयावच्चं वा करेंतो तवं न सक्केति, एवं अन्नतरतरो क्रमात् करोतीत्यर्थः । एत्थ जो उभयतरो आयतरो य एते दो वि नियमा पच्छित्तवहणाभिमुहा भवंति, ततिए पुण जाव वेयावच्चं करेति ताव सपच्छित्ते निक्खित्ते कज्जति । एत्थ एक्केके पुरिसे पच्छितं वति तं वा निक्खित्तं । तं संचइयं वा पुणो एक्केक्कं दुविहं उग्घातं अनुग्घातं ति ॥
एवं संखेचओ परूवितं । इदानिं एसेवत्थो सवित्थरो भण्णति । तत्थ जो पढमो उभयतरी त्ति तरस आयरिया इमं दिनंतं कप्पंति
[भा. ६५४१]
-
मास जुयल हरिसुप्पत्ती, सोइंदियमाइ इंदिया पंच ।
मासो दुगतिगमासो, चउमासो पंचमासो य ।।
चू- एक्को सेवनपुरिसो रायं उल्लग्गति, सो य राया तस्स वित्तिं न देति । अन्नया तेन राया कम्हि य कारणे परितोसिओ, ततो परं तेन रन्ना तस्स तुट्टणं पतिदिवसं सुवण्णमासतो वित्ती कता, पहाणंच से वत्थजुयलं दिन्नं । एवं तस्स उभयतरस्स दुहा हरिसो जातो, एक्कं मे पायच्छित्तदानेन
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org