________________
१३२
निशीथ-छेदसूत्रम् -३-१६/१०५९ सव्वेसिं संजमजोगाणं दव्वकरणं भवति । [भा.५११०] ते सीदिउमारद्धा, संजमजोगेहि वसहिदोसेणं ।
गलति जतुंतपंतं, एव चरित्तं मुणेयव्वं ।। धू-तेसि एवंवसहिदोसेणं सीअंताणं चरित्तहाणी । कह?, उच्यते । इमो दिटुंतो-जहा जड अग्गिणा तप्पंतं गलति एवं जहुत्तसंजमजोगस्स अकरणतातो चरित्तं गलति, ।।
वसहिदोसेण जो इस्थिमादीविसयोवभोगभावो असुभो उप्पन्नो[भा.५१११] तन्निक्खंता केई,पुणो वि सम्मेलणाइदोसेणं ।
वचंति संभरंता, मेत्तूण चरित्तपागारं ।। धू-तस्मानिक्खंता त वा परित्यज्य निक्रान्ता तन्निक्खंता केचिन्न सर्वे । सेसं कंठं । [भा.५११२] एगम्मि दोसु तीसुव, ओहावंतेसु तत्थ आयरिओ।
मूलं अणवठ्ठप्पो, पावति पारंचियं ठाणं ।। धू-वसहिकएण दोसेण जइ एक्को उन्निक्खमति तो आयरियस्स मूलं, दोसु अणवट्ठो, तिसु पारंचियं । जस्स वा वसेण तत्थ ठिता तस्स वा एयं पछितं॥
दव्वसागारियं गतं । इदानि भावसागारियं{मा.५११३] अट्ठारसविहमबंभ, भावउ ओरालियं च दिव्वं च ।
मनवयणकायगच्छण, भावम्मि य रूवसंजुत्तं ॥ धू- एयं दव्वसागारियं भणंतेन भावसागारियपि एत्येव मणियं, तहावि वित्थरतो पुणो भण्णति-तंभावसागारियं अट्ठारसविहं अबभं । तस्स मूलभेदादो-ओरालियं च दिव्वं च । तत्थ ओरालियं नवविहंइर्म-ओरालियं कामभोगा मनसा गच्छति, गच्छावेति, गच्छंतं अनुजाणति। एवं वायाए वि।काएणं वि। एते तिन्नि तिया नव । एवं दिव्वेण विनव । एते दो नवगा अट्ठारस। एयं अट्ठारसविहं अबंभ भावसागारियं ।।
"भावम्मिय स्वसंजुत्तं"त्ति अस्य व्याख्या[भा.५११४] अहव अबंभं जत्तो, भावो रूवा सहगयातो वा ।
भूसण-जीवजुतं वा, सहगय तव्वन्जिय रूवं ।। धू- अबंभभावो जतो उप्पज्जइ तं च रूवं रूवसंजुत्तं वा, कारणे कज्जोवयाराओ, तं चेव भावतो अबंभं । अहवा - उदिन्नभावोजं पडिसेवति तं च स्वं वा होज, रूवसहगतं वा । तत्थ जं इत्थीसरीरं सचेयणं भूसणसंजुत्तं तं स्वसहगतं । अहवा-अनाभरणं पिजीवजुत्तं तं रूवसहगतं भण्णति, “तव्वज्जियंरूव' ति सचेयणं इत्थीसरीरं भूसणवज्जियं रूवं भण्णति, अचेयणं वा रूवं भण्णति। [भा.५११५] तंपुण रूवं तिविह, दिव्वं माणुस्सगं च तेरिच्छं।
तत्थ उ दिव्वं तिविहं, जहन्नयं मज्झिमुक्कोसं ॥ धू-दिब्वे इमे मूलभेदा[भा.५११६] पडिमेतरंतु दुविहं, सपरिग्गह एक्कमेक्कगं तिविहं ।
पायावच्च-कुटुंबिय-डंडियपरिग्गहं चेव ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org