________________
मू० १४३
मू. (१४३)
BT.
सू. (१४४)
छा.
मू. (१४५)
छा.
पू. (१४६)
छा.
पू. (१४७)
छा.
मू. (१४८)
छा.
मू. (१४९)
छा.
पू. (१५०)
छा.
पू. (१५१)
किण्हं राहुविमाणं निश्चं चंदेण होइ अविरहियं । चउरंगुलमप्पत्तं हिट्ठा चंदस्स तं चरइ ॥ कृष्णं राहुविमानं नित्यं चन्द्रेण भवत्यविरहितम् । चतुरङ्गुलान्यप्राप्तमधस्ताच्चन्द्रस्य तच्चरति ॥ छावट्ठि छावट्ठि दिवसे दिवसे उ सुक्क पक्खस्स । जं परिवहइ चंदो खवेइ तं चेव कालेणं ॥ षट्षष्टिं षटषष्टिं (भागं) दिवसे दिवसे तु शुक्लपक्षस्य । यत्परिवर्द्धयति चन्द्रं क्षपयति तावन्तमेव कृष्णस्य ॥ पनरसइ भागेण य चंदं पन्नरसमेव चंकमइ । पन्नरसइभागेण य पुणोवि तं चैव पक्क मइ ॥ पञ्चदशभागेन च चन्द्रस्य पञ्चदशभागमेवाक्रामति । पञ्चदशभागेन च पुनरपि तत एव प्रक्राम्यति ॥
एवं वडइ चंदो परिहाणी एव होइ चंदस्स । कालो वा जुण्हा वा तेण य (ऽणु) भावेण चंदस्स ।। एवं वर्द्धते चन्द्रः परिहाणिरेव भवति चन्द्रस्य । कालिमा वा ज्योत्स्ना वा तेन च भावेन चन्द्रस्य ॥ अंतो मणुस्सखेत्ते हवंति चारोवगा य उववण्णा । पंचविहा जोइसिया चंदा सूरा गहगणा य ॥ अन्तर्मनुष्यक्षेत्रे भवन्ति चारोपगाश्चो (श्वारो) पपन्नाः । पंचविधा ज्योतिषिकाः, चंद्राः सूर्या ग्रहगणाश्च ॥ तेण परं जे सेसा चंदाइच गहतारनक्खत्ता । नत्थि गई नवि चारो उवट्टिया ते मुणेयव्वा ॥ ततः परं ये शेषाश्चन्द्रादितया ग्रहास्तारका नक्षत्राणि । नास्ति गतिर्नैव चारः अवस्थितास्ते ज्ञातव्याः ॥ दो चंदा इह दीवे चत्तारि य सागरे लवणतोए । धायइसंडे दीवे बारस चंदा य सूराय ॥ द्वौ चन्द्राविह द्वीपे चत्वारश्च सागरे लवणतोये । धातकीखण्डे द्वीपे द्वादश चन्द्राश्च सूर्याश्च ॥ एगे जंबुद्दीवे दुगुणा लवणे चउग्गुणा हुति । कालोयए तिगुणिया ससिसूरा धायईसंडे ।। एको जम्बूद्वीपे द्विगुणा लवणे चतुर्गुणा भवन्ति । कालोदे त्रिगुणिताः शशिसूर्या धातकीखण्डे ।। धायइडप्पभिई उद्दिष्ट्ठा तिगुणिया भवे चंदा । आइल्लचंदसहिया अनंतरानंतरे खित्ते ।।
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
२८७
www.jainelibrary.org