________________
मू०६२
वृ. आराधकस्य किं फलं ‘आरा'० आराधनयति तुक्तमर्थे प्रतिपत्यातुपयुक्तः । तुद्यतः कालं तच्चसुविहित सुसाधुः सम्यक्तुत्कृष्टतोऽतिशयेन सम्यगाराधनां कृत्वा त्रीन् भवान् गत्वा लभते निर्वाणं मोक्षमित्यर्थः। एतदुक्तं भवति यदि परमसमाध्यानेन काले कति सम्यक् । ततश्च तृतीये भवे अवश्यं सिद्धति॥ मू. (६३) समणोत्ति अहं पढमंबीयं सव्वत्थ संजओमित्ति।
सब्बं च वोसिरामि एवं भणियं समासेणं ।। वृ. एवं विज्ञाताराधने फलः कया वा सन् या सर्वं व्युसृजतीत्याह । समणो त्तिअहं पढमं बीअं सव्वत्थं संजतुमिति सव्वं च चोसिरामि एवं भणियं समासेणं । प्रथमं तावदहं श्रमणो महाव्रतांगीकराकृत तपः द्वितीयं सर्वत्रं समित्त गुप्त्या संयतोस्मितिगृहीते इन्द्रियः । ततः किं ममैर्वविधस्य ततः किं प्रतिबंधेनाहाराभिलाषेण वा किं तं सर्वमपि व्यत्सृजामि एव समासेन भणितमित्यर्थः मू. (६४) लद्धं अलद्धपुव्वं जिनवयण सुभासियं अमियभूयं ।
___ गहिओ सुग्गइमग्गो नाहं मरणस्स बीहेमि॥ वृ. अथ क्षपको भावनां भावयत्रिदमाह-लब्धं प्राप्तम् अलब्धं पूर्व परस्मिन् भवे परिभ्रमतामयान् कदाचिदाराधना वस्तु अनुभूतमित्यर्थः । जिनवचन सुभाषितं ।अमृतभूतं देव भोज्यं तुल्यं गृहीतोभयः सुगतिमार्गो मोक्षमार्ग नैहमिदानीं मरणस्य बिभेमीत्यर्थः । मू. (६५) धीरेणवि मरियव्वं काउरिसेणवि अवस्स मरियव्वं ।
दुण्हपि हु मरियव्वे वरंखुधीरत्तणे मरिउं।। वृ.तथा धीरेणापिसुभटेनापि समर्तव्यंकायरामापि मर्तव्यं द्वाभ्यामपिप्रकाराभ्यां दुस्फटं मर्तव्यमेव तस्माद्वरंखु निश्चये धीरत्वेन मतूंयुक्तमित्यर्थः। मू. (६६) सीलेणवि मरियध्वं निस्सीलेणवि अवस्स मरियव्वं ।
दुहपि हु मरियव्वे वरं खुसीलत्तणे मरिउं ।। वृ. शीलेनापि अलुप्त समाचारेण पालित निज प्रतिज्ञेनापि मर्तव्या । निशीलेनापि भ्रष्टप्रतिज्ञेनापि मर्तव्यं । द्वाभ्यामपि भेदाभ्यां मर्तव्यं तस्माद्वरं खुंशीलत्वेन मर्तुमित्यर्थः । मू. (६७) नाणस्स दसणस्स य सम्मत्तस्स य चरितजुत्तस्स।
जो काही उवओगं संसारा सो विमुचिहिसि ॥ वृ. इति स्थिरीभूते क्षपके गुरु सामान्योपदेशं फलश्वरेण गाथायं च केनाह - ज्ञानस्य विशेषोपयोगस्य दर्शनस्य सामान्योपयोगस्य सम्यक् तस्यनिशक्तिद्याष्ट प्रकारस्य चारित्रस्य समितिगुप्तिभेदतोऽष्ट भेदस्य यः साधुः करिष्यति उपयोगं सावधानं त्वं स मुनिः । संसाराद् भवानिधि मोक्ष्यते बुध्यस्यतीत्यर्थः ।। मू. (६८) चिरउसियबंभयारी पप्फोडेऊण सेसयं कम्म।
अनुपुब्बीइ विसुद्धो गच्छइ सिद्धिं धुयकिलसो।। वृ. चिरमुषितो ब्रह्मचारी येन सचिरोषितः ब्रह्मचार प्रस्फोद्य विनय शेषकंपूर्व क्षिप्तो धरितं कर्मज्ञानावरणादि आनुपूर्याक्रमेण विशुधो कर्ममलक्षालनात् क्षिप्तभयात्क्लेशः ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org