________________
जीवाजीवाभिगमउपाङ्गसूत्रम् ३ / दीव० / २०२
मू. (२०२) कम्हाणं भंते! लवणसमुद्दे चाउद्दसमुद्दिट्ठपुन्निमासिणीसु अतिरेगं २ बहुति वा हायति वा?, गोयमा ! जंबुद्दीवस्स णं दीवस्स चउद्दिसिं बाहिरिल्लाओ वेइयंताओ लवणसमुद्दे पंचानउतिं २ जोयणसहस्साइं ओगाहित्ता एत्थ णं चत्तारि महालिंजरसंठाणसंठिया महइमहालया महापायाला प० - वलयामुहे केतूए जूवे ईसरे, ते णं महापाताला एगमेगं जोयणसयसहस्सं उब्वेहेणं मूले दस जोयणसहस्साइं विक्खंभेणं मज्झे एगपदेसियाए सेढीए एगमेगं जोयणसतसहस्सं विक्खंभेणं उवरिं मुहमूले दस जोयणसहस्साइं विक्खंभेणं ।
तेसि णं महापायालाणं कुड्डा सव्वत्थ समा दसजयणसतबाहल्ला पन्नत्त सव्ववइरामया अच्छा जाव पडिरूवा । तत्थ णं बहवे जीवा पोग्गला य अवक्कमंति विउक्कमंति चयंति उवचयंति सासया णं ते कुड्डा दव्वट्टयाए वण्णपज्जवेहिं० असासया ।। तत्थ णं चत्तारि देवा महिड्डीया जाव पलि ओवमद्वितीया परिवसंति, तंजहा-काले महाकाले वेलंबे पभंजणे ।
तेसि महापायासाणं तओ तिभागा पन्नत्ता, तंजहा - हेट्ठिल्ले तिभागे मज्झिले तिभागे उवरिमेतिभागे । तेणं तिभागा तेत्तीसं जोयणसहस्सा तिन्नि य तेत्तीसं जोयणसतं जीयणतिभागं च बाहल्लेणं । तत्थ णं जे से हेट्ठिल्लै तिभागे एत्थ णं वाउकाओ संचिट्ठति, तत्थ णं जे से मज्झिल्ले तिभागे एत्थ णं वाउकाए य आउकाए य संचिट्ठति, तत्य णं जे से उवरिल्ले तिभागे एत्थ णं आउकाए संचिट्ठति ।
३३४
अदुत्तरं चणं गोयमा ! लवणसमुद्दे तत्थ २ देसे बहवे खुड्डालिंजरसंठाणसंठिया कुड्डपायालकलसा पण्णत्ता, ते णं खुड्डा पाताला एगमेगं जोयणसहस्सं उव्वेहेणं मूले एगमेगं जोयणसतं विक्खंभेणं मज्झे एगपदेसियाए सेढिए एगमेगं जोयणसहस्सं विक्खंभेणं उप्पिं मुहमूले एगमेगं जोयणसतं विक्खंभेणं । तेसि णं खुड्डागपायालाणं कुड्डा सव्वत्थ समा दस जोयणाई बाहल्लेणं पन्नत्ता सव्ववइरामया अच्छा जाव पडिरूवा। तत्य णं बहवे जीवा पोग्गला य जाव असाययावि, पत्तेयं २ अद्धपलिओद- महितीताहिं देवताहिं परिग्गहिया ।
तेसिणं खडगपातालाणं ततो तिभागा प०, तंजहा - हेट्ठिल्ले तिभागे मज्झिल्ले तिभागे उवरिल्ले तिभागे, ते णं तिभागा तिन्नि तेत्तीसे जोयणसते जोयणतिभागं च बाहल्लेणं पन्नत्ते ।
तत्थ णं जे से हेट्ठिल्लै तिभागे एत्थ णं वाउकाओ मज्झिल्ले तिभागे वाउआए आउयाते य उवरिल्ले आउकाए, एवामेव सपुव्वावरेणं लवणसमुद्दे सत्त पायालसहस्सा अट्ठ य चुलसीता पातालसता भवंतीति मक्खाया ।। तेसि णं महापायालाणं खुड्डुगपायालाण य हेट्ठिममज्झिमिल्लेसु तिभागेसु बहवे ओराला वाया संसेयंति संमुच्छिमंति एयंति चलति कंपंति खुब्भंति घट्टंति फंदंति तं तं भावं पिणमंति तया णं से उदए उण्णामिज्जति ।
जया णं तेसिं महापायालाणं खुड्डागपायालाण य हेल्लिमज्झिल्लेसु तिभागेसु नो बहवे ओराला जाव तं तं भावं न परिणमंति तया णं से उदए नो उन्नामिजइ अंतरावि य णं ते वार्य उदीरेति अंतरावि य णं से उदगे उण्णामिज्जइ अंतरावि य ते वाया नो उदीरंति अंतरावि य णं से उदगे तो उण्णामिज्जइ ।
एवं खलु गो० ! लवणसमुद्दे चाउद्दसमुद्दिपुण्णमासिणीसु अइरेगं २ वहति वा हायति वा । वृ. 'कम्हाणं भंते!' इत्यादि, कस्माद्भदन्त ! लवणसमुद्रे चतुर्दश्यष्टम्युद्दिष्टपौर्णमासीषु
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org