________________
प्रतिपत्तिः -२,
९७ असं० खहयरतिरिकखजोणियपुरिसा संखेज्जगुणा खहयरतिरिक्खजोणित्थियाओ संखे० थलयरतिरिक्खजोणियपुरिसा संखे० थलयरतिरिक्खजोणित्थियाओसंखे० जलयरतिरिक्खपुरिसा संखे० जलयरतिरिक्खजोणित्थियाउ संखेज्जगुणा।
वाणमंतरदेवपुरिसा संखे० वाणमंतरदेवित्थियाओ संखे० जोतिसियदेवपुरिसा संखे० जोतिसियदेवित्थियाओ संखे० खहयरपंचेदियतिरिक्खजोणियनपुंसका संखे० थलयरणपुंसका संखे० जलयरणपुंसका संखे० चतुरिदियनपुंसका विसेसाहिया तेइंदिय० विसेसा० बेइंदिय० विसेसा० तेउक्काइयएगिदियतिरिक्खजोणियनपुंसका असं० पुढवी० विसेसा० आऊ० विसेसा० वाऊ० विसेसा० वणप्फतिकाइयएगिदियतिरिक्खजो० नपुंसका अनंतगुणा ॥
वृ. 'एयासि णं भंते ! तिरिक्खजोणियइत्थीणं' इत्यादि, सर्वस्तोकास्तिर्यकपुरुषाः, तेभ्यस्तिर्यकस्त्रियः सङ्घयेयगुणास्त्रिगुणत्वात्, ताभ्यस्तिर्यगनपुंसका अनन्तगुणाः, निगोदजीवानामनन्तानन्तत्वात्। सम्प्रति द्वितीयमल्पबहुत्वमाह-“एयासिणंभंते!' इत्यादि, सर्वस्तोका मनुष्यपुरुषाः सहयेयकोटीकोटीप्रमाणत्वात्, तेभ्यो मनुष्यस्त्रियः सङ्ख्ये०ः सप्तविंशतिगुणत्वात्, ताभ्यो मनुष्यन० असङ्खयेयः श्रेण्यसङ्खयेयभागगतप्रदेशराशिप्रमाणत्वात् ।
सम्प्रति तृतीयमल्पबहुत्वमाह--‘एयासि णं भंते ! देवित्थीण'मित्यादि, सर्वस्तोका नैरयिकनपुंसका अङ्गुलमात्रक्षेत्रप्रदेशराशी स्वप्रथमवर्गमूलेन गुणिते यावान् प्रदेशराशिर्भवति तावत्प्रमाणासुधनीकृतस्य लोकस्य एकप्रदाशिकीषु श्रेणिषुयावन्तो नभःप्रदेशास्तावप्रमाणत्वात, तेभ्यो देवपुरुषाअसङ्येयगुणा असङ्ख्येययोजनकोटीकोटीप्रमाणायां सूची यावन्तो प्रदेशास्तावप्रमाणासुघनीकृतस्य लोकस्य एकप्रादेशिकीषुश्रेणिषुयावन्त आकाशप्रदेशास्तावप्रमाणत्वात्, तेभ्यो देवस्त्रियः सङ्येयगुणा द्वात्रिंशद्गुणत्वात्।
सम्प्रति सकलसन्मित्रं चतुर्थमल्पबहुत्वमाह-'एयासि णमित्यादि, सर्वस्तोका मनुष्यपुरुषास्तेभ्यो मनुष्यस्त्रियः सङ्घयेयगुणाः, ताभ्यो मनुष्यनपुंसका असङ्ख्येयगुणाः, अत्र युक्तिप्रागुक्ता, तेभ्योनैरयिकनपुंसकाअसङ्खयेयगुणा असङ्खयेयश्रेण्याकाशप्रदेशराशिप्रमाणत्वात्, तेभ्यस्तिर्यग्योनिकपु० असङ्घये० प्रतरासङ्घयेयभागवय॑सङ्ख्येयश्रेणिगताकाशप्रदेशराशिप्रमाणत्वात्, तेभ्यस्तिर्यग्योनि-कस्त्रियः सङ्ख्येयगुणानगुणत्वात्, ताभ्यो देवपुरुषाः सङ्ख्येः प्रभूततरप्रतरासङ्खयेय-भागवय॑सङ्खयेयश्रेणिगताकाशप्रदेशराशिप्रमा० तेभ्योदेवस्त्रियः सङ्ख्ये० द्वात्रिंशद्गुणत्वात्, ताभ्यस्तिर्यग्योनिकन० अनन्तगुणा निगोदजीवानामनन्तानन्तत्वात्। ..
सम्प्रतिजलचर्यादिविभागतः पञ्चममल्पबहुत्वमाह-'एयासिणंभंते!' इत्यादि, सर्वस्तोकाः खचरपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकपुरुषाः, तेभ्यः खचरतिर्यग्योनिकस्त्रियः सङ्घयेयगुणास्त्रिगुणत्वात्, ताभ्यः स्थलचरतिर्यग्योनिकपुरुषाः सङ्घयेयगुणाः, तेभ्यस्तस्त्रियः सङ्ख्येयगुणास्त्रिगुणत्वात्, ताभ्योजलचरतिर्यग्योनिकपुरुषाः सङ्घयेयगुणाः, तेभ्योजलचरतिर्यग्योनिकस्त्रियः सङ्ख्येयगुणास्त्रिगुणत्वात्, ताभ्यः खचरपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकनपुंसका असंख्येयगुणाः, तेभ्यः स्थलचरजलचरतिर्यग्योनिकनपुंसका यथाक्रमं सङ्घयेयगुणाः, ततश्चतुरिन्द्रियत्रीन्द्रियद्वीन्द्रिया यथोत्तरं विशेषाधिकाः, ततस्तेजःकायिकैकेन्द्रियतिर्यग्यनिकनपुंसका असङ्खयेयगुणाः, ततः पृथिव्यम्बुवा1971
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org