________________
१, वर्ग:-, अध्ययनं -१६
श्रुतस्कन्धः - १,
२२७
दोवती देवीए एयमहं पडिसुणेति २ ण्हाए जाव सरणं उवेत्ति २ करयल० एवं व० - दिट्ठा णं देवाणुम्पियाणं इड्डी जाव परक्कम्मे तं खामेमि णं देवाणुप्पिया ! जाव खमंतु णं जाव नाहं भुज्जो २ एवं करणयाएत्तिक पंजलिवुडे पायवडिए कण्हस्स वासुदेवस्स दोवतिं देविं साहत्यि उवणेति, तते णं से कण्हे वासुदेवे पउमणाभं एवं व० - हं भो पउमनाभा ! अप्पत्थियपत्थिया ४ किण्णं तुमं न जाणसि मम भगिनिं दोवती देवीं इह हव्यमाणमाणे तं एवमवि गए नत्थि ते ममाहिंतो इयाणिं भयमत्थित्तिकट्टु पउमनाभं पडिविसज्जेति, दोवतिं देविं गिण्हतिर रहं दुरुहेति २ जेणेव पंच पंडवे तेणेव उवा० २ पंचण्हं पंडवाणं दोवतिं देविं साहत्थि उवणेति, तते गं से कण्हे पंचहिं पंडवेहिं सद्धिं अप्पछड़े छहिं रहेहिं लवणसमुदं मज्झमज्झेणं जेणेव जंबुद्दीवे २ जेणेव भारहे वासे तेणेव पहारेत्य गमणाए ।
वृ. 'सई व 'त्ति श्रूयते इति श्रुतिः - शब्दः तां, 'खुतिं व'त्ति क्षुतिः छीत्कारादिशब्दविशेष एव तां प्रयुक्ति-वार्तातां, वार्तातापर्यायाश्चैते इति, 'हिया व 'त्ति हता पररदेशान्तरे स्थापिता 'नीता' नेत्रा स्वास्थानं प्रापिता 'आक्षिपिता' आकृष्टैवेति, 'इमा अन्ने' त्यादि, इयमन्या अपरा मदीयस्वामिनः सम्बन्धनी विनयप्रतिपत्तिरिति वर्त्तते, 'समुहाणत्तित्तिकट्टु' स्वमुखेन स्वकीयवदनेन भणिता आज्ञाप्तिः -आदेशः स्वमुखाज्ञप्ति रितिकृत्वा एवमभिधाय,
'आसुरुत्ते 'ति क्रुद्धः, 'बलवाउए 'त्ति बलव्यापृतः सैन्यवल्यापारवान्, 'अभिसेक्क 'न्ति अभिषेकमर्हतीत्याभिषेक्यं मूर्द्धाभिषिक्तमित्यर्थः, 'छेयायरियउवएसमइविगप्पणाविगप्पेहिं ति छेको - निपुणो य आचार्य:- कलाचार्यः तस्योपदेशात्-तत्पूर्विकाया मतेः- बुद्धेर्याः कल्पनाःविकल्पाः क्लृप्तिभेदास्ते तथा तैरिति, इह यावत्करणादिदं दृश्यं 'सुनिउणेहिं' ति सुनिपुणैर्नरैः 'उज्जलने वत्थहव्वपरिवच्छियं' ति उज्वलनेपथ्येन - निर्मलवेषेण 'हव्वन्ति शीघ्रं परिक्षिप्तःपरिगृहीतः परिवृतो यः स तथा तं 'सुसज्ज' सहु प्रगुणं,
'चम्मियसन्नद्धबद्धकवचियउप्पीलियकच्छवच्छबद्धगेवज्जगलयवरभूसणविरायंतं' वर्म्मण नियुक्ता वार्मिकास्तैः सन्नद्धः - कृतसन्नाहो यः स वार्मिक सत्रद्धः बद्धं कवचं सन्नाहविशेषो यस्य स बद्धकवचः, स एव बद्धकवचिकः, अथवा वर्मितः सन्नद्धः बद्धस्त्वक्त्राबणन्धनात् कवचितश्च यः स तथा भेदश्चैतेषां लोकतोऽवसेयः, एकार्थश्चैते शब्दाः सन्नद्धताप्रकर्षाभिधानायोक्ता इति, तथा उत्पीडिता - गाढीकृता कक्षा - हृदयरज्जुर्वक्षसि यस्य स तथा ग्रैवेयकं - ग्रीवाभरणंबद्धंगले - कण्ठे यस्य स तथा वरभूषणैर्विराजमानो यः स तथा,
ततो वर्मितादिपदानां कर्मधारयोऽतस्तं, 'अहियतेयजुत्तं सललितवरकण्णपूरविराजितं पलंबओचूलमहुयरकयंघगारं' प्रलम्बानि अवचूलानि - करक (ट) न्यस्ताऽधोमुखकूर्चकाः यस्य सः प्रलम्बावचूलः मधुकरैः--भ्रमरैर्मदलगन्धाकुष्टैः कृतमन्धकारं येन स तथा, ततः कर्मधारयोऽतस्तं, 'चित्तपरिच्छेयपच्छदं' चित्रो - विचित्रः परिच्छेको - लघुः प्रच्छदो - वस्त्रविशेषो यस्य स तथा तं, 'पहरणावरणभरियजुद्धसज्जं ' प्रहरणानां - कुन्तादीनामावरणानां च - कङ्कटानां भृतो यः स तथा स च युद्धसज्जश्चेति कर्मधारयः अतस्तं 'सच्छत्तं सज्झयं सघंटं पंचामेलयपरिमंडियाभिरामं ' पञ्चभिलापीडैः- शेखरैः परिमण्डितोऽत एवाभिरामश्चट - रम्यो यः, 'ओसारियजमलजुयलघंट' अवसारितं - अवलम्बितं यमलं - समं युगलं - द्वयं घण्टयोर्यत्र स तथा तं, 'विज्जुप्पणिद्धं व कालमेह'
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org