________________
३९८
भगवतीअङ्गसूत्रं (२) २५/-/४/८८९ नो तेयोग० नो दावर नो कलियोग०, विहाणादेसेणं नो कडजुम्पएसोगाढा नो तेयोग० नो दावर० कलिओगपएसोगाढा | दुप्पएसियागंपुच्छा, गोयमा! ओघादेसेणं कडजुम्मपएसोगाढा नो तेयोग० नोदावर० नो कलिओग०, विहाणादेसेणंनो कडजुम्पएसोगाढा नो तेयोगपएसोगाढा दावरजुम्पएसोगाढावि कलियोगपएसोगाढावि।।
तिप्पएसियाणं पुच्छा, गोयमा! ओघादेसेणंकडजुम्मपएसोगाढा नो तेयोग० नो दावर० न कलि० विहादेसेणं नो कडजुम्मपएसोगाढा तेओगपएसोगाढावि दावरजुन्मपएसोगाढावि कलिओगपएसोगाढावि३।
चउप्पएसियाणपुच्छा, गोयमा! ओघादेसेणंकडजुम्मपएसोगाढानो तेयोग० नोदावर० नो कलिओग० विहाणादेसेणं कडजुम्मपएसोगाढावि जाव कलिओगप- एसोगाढावि ४ एवं जाव अनंतपएसिया।
परमाणु पोग्गले णं मंते ! किं कडजुम्मसमयहितीए ? पुच्छा, गोयमा ! सिय कडजुम्मसमयट्ठीतीएजावसिय कलिओगसमयहितीए, एपंजावअनंतपएसिए। परमाणुपोग्गला गंभंते! किं कडजुम्म०?,पुच्छा, गोयमा! ओघादेसेणं सिय कडजुम्मसमयठितीया जाव सिय कलियोगसमयद्वितीया ४, विहाणादेसेणंकडजुम्मसमयद्वितीयाविजाव कलियोगसमयद्वितीयावि ४, एवं जाव अनंतपएसिया।
परमाणुपोग्गले णं भंते ! का लवन्नपज्जवेहिं कि कडजुम्मे तेओगे जहा ठितीए वत्तव्वया एवं वत्रेसुवि सव्वेसु गंधेसुवि एवं चेव रसेसुविजाव महुरो रसोति।
___ अनंतपएसिए णं भंते ! कंधे कक्खडफासपञ्जवेहिं किं कडजुम्मे पुच्छा, गोयमा! सिय कडजुम्मे जाव सिय कलिओगे। ..
अनंतपएसिया णं भंते ! खंधा कक्खडफासपज्जवेहि किं कडजुम्मा पुच्छा, गोयमा !. ओघादेसेणंसियकडजुम्माजाव सियकलियोगा४, विहाणादेसेणंकडजुम्माविजाव कलियोगावि ४, एवं मउयगुरुयलहुयाविभाणियव्वा, सीयउसिणनिद्धलुक्छ जहा वना ।।
वृ. परमाणु'इत्यादि, परमाणुपुद्गला ओघादेशतः कृतयुग्मादयो भजनया भवन्ति अनन्तत्वेऽपि तेषां सङ्घातभेदतोऽनवस्थितस्वरूपत्वात, विधानतस्त्वेकैकशः कल्योजा एवेति
_ 'पंचपएसिए जहा परमाणुपोग्गल'त्ति एकाग्रत्वात्कल्योज इत्यर्थः 'छप्पएसिए जहा दुप्पएसिए'त्ति व्यग्रत्वाद्द्वापरयुग्म इत्यर्थः, एवमन्यदपि। _ 'संखेजपएसिए णमित्यादि, सङ्ख्यातप्रदेशिकस्य विचित्रसङ्ख्यात्वाद्भजनया चातुर्विध्यमिति।
'दुप्पएसियाणमित्यादि, द्विप्रदेशिका यदा समसङ्ख्या भवन्ति तदा प्रदेशतः कृतयुग्माः, यदातुविषमसङ्ख्यास्तदा द्वापरयुग्माः, 'विहाणादेसेण'मित्यादि, ये द्विप्रदेशिकास्ते प्रदेशार्थतया एकैकशश्चिन्त्यमाना द्विप्रदेशत्वादेव द्वापरयुग्मा भवन्ति । ___तिप्पएसिया णमित्यादि, समस्तत्रिप्रदेशिकमीलने तत्प्रदेशानां च चतुष्कापहारे चतुरग्रादित्वं भजनया स्यादनवस्थितसङ्घयत्वात्तेषां, यथा चतुर्णां तेषां मीलने द्वादश प्रदेशास्ते च चतुरग्राः पञ्चानां त्र्योजाः षण्णां द्वापरयुग्माः सप्तानां कल्योजा इति, विधानादेशेन च त्र्योजा
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org