Page Text
________________
१८६
भगवतीअङ्गसूत्रं (२) १५/-1-1६५२ 'वजस्सत्ति वर्जस्य-अवद्यस्य वज्रस्य वा मद्यपानादिपापस्येत्यर्थः 'चरमे'त्ति न पुनरिदं भविष्यतीतिकृत्वा चरमं, तत्र पानकादीनि चत्वारि स्वगतानि, चरमताचैषांस्वस्य निर्वाणगमनेन पुनरकरणात्, एतानि च किल निर्वाणकाले जिनस्यावश्यम्भावीनीति नास्त्येतेषु दोष इत्यस्य तथा नाहमेतानिदाहोपशमायोपसेवामीत्यस्यचार्थस्य प्रकाशनार्थत्वादवद्यप्रच्छादनार्थानि भवन्ति, पुष्कलसंवर्तकादीनि तु त्रीणि बाह्यानि प्रकृतानुपयोगेऽप चरमसामान्याञ्जनचित्तरञ्जनाय चरमाण्युक्तानि, जनेन हि तेषां सातिशयत्वाच्चरमता श्रद्धीयते ततस्तैः सहोक्तनामाम्रकूणकपानकादीनामपि सा सुश्रद्धेया भवत्विति वुद्धयेति।
'पाणगाइंति जलविशेषाव्रतियोग्याः ‘अपाणयाइंतिपानकसदशानिशीतलत्वेनदाहोपशमहेतवः ‘गोपुट्टए'त्ति गोपृष्ठाद्यत्पतितं 'हत्थमद्दियं ति हस्तेन मर्दितं-मृदितं मलितमित्यर्थः यथैतदेवातन्यनिकोदकं थालपाणए'त्ति स्थालं-त्रतत्पानकमिव दाहोपशमहेतुत्वात् स्थालपानकम्, उपलक्षणत्वादस्य भाजनान्तरग्रहोऽपिश्यः, एवमन्यान्यपि नवरं त्वक्-छल्ली सीम्बलीकलायादिफलिका, सुद्धपाणए'त्ति देवहस्तस्पर्श इति, 'दाथालय'त्तिउदकार्द्रस्थालकं दावारगं'ति उदकवारकं 'दाकुंभग'त्ति इह कुम्मो महान् ‘दाकलसंति कलशस्तु लघुतरः 'जहा पओगपए'त्ति प्रज्ञापनायां षोडशपदे, तत्र चेदमेवमभिधीयते ।
_ 'भव्यं वा फणसं वा दालिमं वा इत्यादि 'तरुणगं'ति अभिवनम् ‘आमगं'ति अपक्वम् 'आसगंसित्ति मुखे आपीडयेत्' ईषत् प्रपीडयेत् प्रकर्षत इह यदिति शेषः 'कल'त्ति कलायोधान्यविशेषः 'सिंवलि त्ति वृक्षविशेषः 'पुढविसंथारोवगए' इत्यत्र वर्तत इति शेषो दृश्यः 'जेणं ते देवे साइजइत्ति यस्तौ देवौ 'स्वदते' अनुमन्यते 'संसिति स्वके स्वकीये इत्यर्थः ।
___ 'हल्ल'त्ति गोवालिकातृणसमानाकारः कीटकविशेषः 'जावसव्वन्नू' इति इह यावत्करणादिदं दृश्यं–'जिणेअरहा केवली ति, 'वागरणंति प्रश्नः ‘वागरित्तए'त्तिप्रष्टुं विलिए'त्ति च्यलीकितः' सातव्यलीकः 'विड्डे'त्ति ब्रीडाऽस्यास्तीति वीड:- लज्जाप्रकर्षवानित्यर्थः, भूमार्थेऽस्त्यर्थप्रत्ययोपादनात् । ‘एगंतमंते'त्तिविजने भूविभागेयावदयंपुलोगोशालकान्तिके नागच्छतीत्यर्थ 'संगारंति 'सङ्केतम्' अयंपुलो भवत्समीपेआगमिष्यति ततो भवानाम्रकूणिकंपरित्यजतुसंवृतश्च भवत्वेवंरूपमिति।
___ 'तनोखलुएस अंबकूणए'तितदिदं किलाम्रास्थिकंनभवतियतिनामकल्प्यंयद्भवताऽऽम्रास्थिकतया विकल्पितं, किन्त्विदं यद्भवता द्दष्टं तदाम्रत्वक्, एतदेवाह-'अंबचोयएणएसे'त्ति इयं च निर्वाणगमनकाले आश्रयणीयैव, त्वक्पानकत्वादस्या इति।।
तथा हल्लासंस्थानं यत्पृष्टमासीत्तद्दर्शयन्नाह-वंसीमूलसंठियत्तिइदंचवंशीमूलसंस्थितत्वं तृणगोवालिकायाः लोकप्रतीतमेवेति, एतावत्युक्तेमदिरामदविह्वलितमनोवृत्तिरसावकस्मादाह'वीणवाएहिं रे वीरगा २' एतदेव द्विरावर्तयति, एतच्चोन्मादवचनंतस्योपासकस्य श्रृण्वतोऽन व्यलीककारणंजातं, यो हिं सिद्धिंगच्छतिसचरमं गेयादि करोतीत्यादिवचनैर्विमोहितपतित्वदिति
'हंसलक्खणं'ति हंसस्वरूपं शुक्लमित्यर्थ हंसचिहं चेति 'इद्दीसक्कारसमुदएणं' ऋद्धया ये सत्काराः-पूजाविशेषास्तेषां यः समुदयः स तथा तेन, अथवा ऋद्धिसत्कारसमुदयरित्यर्थः, समुदयश्च जनानां सङ्घः।
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003339 |
| Book Title | Agam Sutra Satik 05 Bhagavati AngSutra 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 1096 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 05, & agam_bhagwati |
| File Size | 23 MB |