Agam Sutra Satik 05 Bhagavati AngSutra 05

SR No.: 003339
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan
Publication Year: 2000
Total Pages: 1096
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 05, & agam_bhagwati
File Size: 23 MB

Page 53

भगवतीअगसूत्रं 9/-१२/२७ 'कम्मवन्नलेस्साओ परिवन्नेयव्वाओ ति कर्मादीनि नारकापेक्षया विपर्ययेण वाच्यानि, तथाहि-नारका ये पूर्वोत्पन्नास्तेऽल्पकर्मकशुद्धतरवर्णशुभतरलेश्या उक्ताः असुरास्तुयेपूर्वोत्पन्नास्ते महाकर्माणोऽशुद्धवर्णा अशुभतरलेश्याश्चेति, कथम् ?, ये हि पूर्वोत्पन्ना असुरास्तेऽतिकन्दपदपाध्मातचित्तत्वान्नारकाननेकप्रकारया यातनया यातयन्तः प्रभूतमशुभं कर्म संचिन्वन्तीत्यतोऽभिधीयन्ते ते महाकर्माणः, अथवा ये बद्धायुषस्ते तिर्यगादिप्रायोग्यकर्मप्रकृतिबन्धनान्महाकणिःतथाऽशुभवर्णाअशुभलेश्याश्चते, पूर्वोत्पन्नानांहि क्षीणत्वात् शुभकर्मणःशुभवदियः-शुभोवर्णोलेश्याचह्नसतीति, पश्चादुत्पन्नास्त्वबद्घायुषोऽल्पकर्माणो बहुतरकर्मणामबन्धनाद् शुभकर्मणामक्षीणत्वाच्च शुभवर्णादयः स्युरिति।।
वेदनासूत्रं च यद्यपि नारकाणामिवासुरकुमाराणामपि तथाऽपि तद्भावनायां विशेषः, सचायम्-ये सज्ञिभूतास्ते महावेदनाः, चारित्रविराधनाजन्यचित्तसन्तापात्, अथवा सज्ञिभूताः सज्ञिपूर्वभवाः पर्याप्ता वा ते शुभवेदनामाश्रित्य महावेदना इतरे त्वल्पवेदना इति । एवं नागकुमारादयोऽपि ९ औचित्येन वाच्याः।
'पुढविक्काइया णं भंते ! आहारकम्मवन्नलेस्सा जहा नेरइयाणं'ति चत्वार्यपि सूत्राणि नारकसूत्राणीय पृथिवीकायिकाभिलापेनाधीयन्ति इत्यर्थः, केवलमाहारसूत्रे भावनैवं-पृथिवीकायिकानामागुलासङ्ख्येयभागमात्रशरीरत्वेऽप्यल्पशरीरत्वम् इतरञ्चेत आगमवचनादवसेयम् पुढवीकाइए पुढविक्काइयस्स ओगाहणठ्याए चउट्ठाणवडिए'ति, तेच महाशरीरा लोभाहारतो बहुतरान् पुद्गलानाहारयन्ति उच्छ्वासन्तिचअभीक्ष्णंमहाशरीरत्वादेव, अल्पशरीराणामल्पाहारोछसत्वमल्पशरीरत्वादेव, कादाचित्कत्वं च तयोः पर्याप्तकेतरावस्थापेक्षमवसेयम् ।
तथा कर्मादिसूत्रेषु पूर्वपश्चादुत्पन्नानां पृथिवीकायिकानां कर्मवर्णलेश्याविभागो नारकैः समएव, वेदनाक्रियोस्तुनानात्वमत एवाह-'असन्नित्तिमिथ्यादृष्टयोऽभनरका वा असन्निभूय'त्ति असज्ञिभूताअसज्ञिनांयाजायते तामित्यर्थः, एतदेव व्यनक्ति-'अनिदाए'त्तिअनिर्धारणया वेदनांवेदयन्ति, वेदनामनुभवन्तोऽपिन पूर्वोपात्ताशुभकर्मपरिणतिरियमिति मिथ्याष्टत्वादवगच्छन्ति, विमनस्कत्वाद्वामत्तमूर्छितादिवदिति भावना ।।
-'माईमिच्छदिट्टित्ति मायावन्तो हि तेषु प्रायेणोत्पद्यन्ते, यदाह॥१॥ "उम्मग्गदेसओ मग्गणासओ गूढहियय माइल्लो ।
सढसीलो य ससल्लो तिरियाउं बंधए जीवो॥ ततस्ते मायिन उच्यन्ते, अथवा मायेहानन्तानुबन्धिकषायोपलक्षणम् अतोऽनन्तानुबन्धिकषायोदयवन्तोऽत इव मिथ्याष्टयो-मिथ्यात्वोदयवृत्तय इति । 'ताणं नियइयाओ'त्ति तेषां पृथिवीकायिकानां नैयतिक्यो-नियता न तु त्रिप्रभृतय इति, पञ्चैवेत्यर्थः ।
'से तेणटेणं समयिरिय'त्ति निगमनं, 'जाव चउरिदिय'त्ति, इह महाशरीरत्वमितरच स्वस्वावगाहनाऽनुसारेणावसेयम्, आहारश्च द्वीन्द्रियादीनां प्रक्षेपलक्षणोऽपीति।
_ 'पंचिंदियतिरिक्खजोणियाजहानेरइय'त्तिप्रतीतं, नवरमिह महाशरीराअभीक्ष्णमहारायन्ति उच्छ्वसन्ति चेति यदुच्यतेतत्सङ्ख्यातवर्षायुषोऽपेक्ष्येत्यसवेयं, तथैवदर्शनात, नासङ्ख्यातवर्षायुषः, तेषां प्रक्षेपाहारस्य षष्ठस्योपरि प्रतिपादितत्वात्, अल्पशरीराणां त्वाहारोच्छसयोः