Page Text
________________
४०२
भगवतीअगसूत्रं ८/-/६/४०९ चत्तारि दंडका तहा वेउब्बियसरीरेणवि चत्तारि दंडगा भानियव्या, नवरं पंचमकिरिया न भन्नइ, सेसंतं चैव, एवं जहा वेउब्वियं तहा आहारगंपि तेयगंपि कम्मगंपि भानियव्वं, एकके चत्तारि दंडगाभानियव्याजाव वेमानियाणं भंते! कम्मगसरीरेहितो कइकिरिया?, गोयमा! तिकिरियावि चउकिरियावि सेवं भंते! सेवं भंते !॥
वृ. 'पदीवस्से'त्यादि, 'झियायमाणस्स'त्ति मायतो ध्मायमानस्य वा ज्वलत इत्यर्थः: ‘पदीवे'त्ति प्रदीपो दीपयट्यादिसमुदायः 'झियाइ'त्ति मायति मायते वा ज्वलति 'लहित्ति दीपयष्टि वत्ति'त्ति दशा 'दीवचंपए'त्ति दीपस्थगनंक 'जोइ'त्ति अग्निः।
___ज्वलनप्रस्तावादिदमाह-अग्गारस्स णमित्यादि, इह चागार-कुटीग्रहं 'कुडु'त्ति भित्तयः 'कडमत्तिट्टिकाः 'धारण'त्तिबलहरणाधारभूतेस्थूणे बलहरणे'त्तिधारणयोरुपरिवर्ति तिर्यगायतकाष्ठं 'मोभ'इतियप्रसिद्धं 'वंस'त्ति वंशाश्छित्त्वराधारभूताः मल्ल तिमल्ला:-कुड्यावष्टम्मभनस्थाणवः वलहरणाधारणाश्रितानिवाछित्त्वराधारभूतानि उदधियतानिकाष्ठानि 'वाग'त्ति वल्का-वंशादिबन्धनभूता चटादित्वचः 'छित्तर'त्ति छित्वरानि-वंशादिमयानि छादनाधारभूतानि किलिमानि 'छाणे'ति छादनं दर्भादिमयं पटलमिति।
इत्थंचतेजसांज्वलनक्रियापरशरीराश्रयेतिपरशरीरमौदारिकाद्याश्रित्यजीवस्य नारकादेश्च क्रिया अभिधातुमाह-'जीवे ण'मित्यादि, 'ओरालियसरीराओ'त्ति औदारिकशरीरातपरकीयमौदारिकशरीरमाश्रित्य कतिक्रियो जीवः ? इति प्रश्नः, उत्तरं तु 'सिय तिकिरिए'त्ति यदैको जीवोऽन्यपृथिव्यादेः सम्बन्ध्यौदारिकशरीर- माश्रित्य कायं व्यापारयति तदा त्रिक्रियः, कायिक्यधिकरनिकीप्राद्वेषिकीनांभावात्, एतासांचपरस्परेणाविनाभूतत्वात्, स्यात्त्रिक्रियइत्युक्तं नपुनः स्यादेकक्रियःस्यादिक्रियइति,अविनाभावश्चतासामेवम्-अधिकृतक्रियाह्यवीतरागस्यैव नेतरस्य, तथाविधकर्मबन्धहेतुत्वात् ।।
अवीतरागकायस्य चाधिकरणत्वेन प्रद्वेषान्वितत्वेन च कायक्रियासद्भावे इतरयोरवश्यंभावः, इतरभावेच कायिकीसद्भावः, उक्तञ्चप्रज्ञापनायामिहार्थे-“जस्सणंजीवस्सकाइया किरिया कञ्जइ तस्स अहिगरनिया किरिया नियमा कजइ, जस्स अहिगरनिया किरिया कज्जइ तस्सवि काइया किरिया नियमा कजई" इत्यादि, तथाऽऽधक्रियात्रयसद्भावे उत्तरक्रियाद्वयं भजनया भवति,यदाह-"जस्स णं जीवस्स काइया किरिया कज्जइ तस्स पारियावनिया सिय कजइ सिय नो कज्जई" इत्यादि, ततश्च यदा कायव्यापारद्वारेणाद्यक्रियात्रय एवं वर्तते न तु परिता-पयतिनचातिपातयतितदा त्रिक्रियएवत्यतोऽपिस्यात्रिक्रियइत्युक्तं, यदातुपरितापयति तदाचतुष्क्रियः, आद्यक्रियात्रयस्य तत्रावश्यंभावात्, यदात्वतिपातयतितदापञ्चक्रियः,आद्यक्रियाचतुष्कस्य तत्रावश्यंभावात्, उक्तञ्च-"जस्स पारियावनिया किरिया कजइ तस्स काइया नियमा कज्जई"त्यादीति, अत एवाह-'सिय चउकिरिए सिय पंचकिरिए'त्ति, तथा 'सिय अकिरियत्ति वीतरागावस्थामाश्रित्य, तस्या हि वीतरागत्वादेव न सन्त्यधिकृतक्रिया इति।
'नेरइएणमित्यादि, नारको यस्मादौदारिकशरीरवन्तं पृथिव्यादिकंस्पृशतिपरितापयति विनाशयति च तस्मादौदारिकात् स्यानिक्रिय इत्यादि, अक्रियस्त्वयं न भवति, अवीतरागत्वेन क्रियाणावश्यंभावित्वादिति, एवं चेवत्तिस्यात्त्रिक्रियइत्यादि सर्वेष्वसुरादिपदेषुवाच्यमित्यर्थः,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003339 |
| Book Title | Agam Sutra Satik 05 Bhagavati AngSutra 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Agam Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 1096 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, Agam 05, & agam_bhagwati |
| File Size | 23 MB |