________________
समवायाङ्गसूत्रम्-८/८
णं जगई अट्ठ जोयणाई उद्धं उच्चत्तेणं प० ।
__ अट्ठसामइए केवलिसमुग्धाए प० त० -पढमे समए दंडं करेइ बीए समए कवाडं करेइ तइए समएमंथं करेइ चउत्थे समए मंथंतराइंपूरेइ पंचमे समए मंथंतराइ पडिसाहरइछढे समए मंथं पडिसाहरइ सत्तमेसमए कवाडंपडिसाहाइ अट्ठमे समए दंडंपडिसाहरइततो पच्छा सरीरत्थे भवइ।
पासस्सणं अरहओ पुरिसादाणिअस्स अट्ठ गणा अट्ट गणहरा होत्या, तं०।
वृ. अथाष्टमस्थानकं व्याख्यायते, सुगमं चैतत्, नवरमिह मदस्थानप्रवचनमातृचैत्यवृक्षम्बूशाल्मलीजगतीकेवलिसमुद्घातगणधरनक्षत्रार्थानि सूत्राणि नव स्थित्यर्थानि षट् उच्छ्वासाधर्थानि त्रीणीति।।
तत्रमदस्य-अभिमानस्वस्थानानि-आश्रयाः मदस्थानानि-जात्यादीनि, तान्येव मदप्रधानतया दर्शयन्नाह-'जाइमए'इत्यादि, जात्यामदो जातिमद एवमन्यान्यपि,अथवा मदस्य स्थानानिमदाः मदस्थानानि, तान्येवाह-'जाइमए' इत्यादि, शेषं तथैव ।
तथा प्रवचनस्य-द्वादशाङ्गस्य तदाधारस्यवा सङ्घस्यमातरइव-जनन्य इव प्रवचनमातरःईर्यासमित्यादयो, द्वादशाङ्गंहिताआश्रित्य साक्षाप्रसङ्गतो वाप्रवर्तते, भवति च यतो यत्प्रवर्तते तस्य तदाश्रित्य मातृकल्पनेति, सङ्घपक्षे तुयथा शिशुर्मातरममुच्चन्नात्मलाभ लभतेएवं सङ्घस्ताममुम्चन् सङ्घत्वं लभते नान्यथेतीर्यासमित्यादीना प्रवचनमातृतेति । .
तथा व्यन्तरदेवानां चैत्यवृक्षाः तन्नगरेषु सुधर्मादिसभानामग्रतो मणिपीठिकानामुपरि सर्वरलमया छत्रचामरध्वजादिभिरलङ्कृता भवन्ति, ते चैवं श्लोकाभ्यामवगन्तव्याः । ॥१॥. 'कलंबो उ पिसायाणं, वडो जक्खाण चेइयं ।
तुलसी भूयाणं भवे, रक्खसाणं तु कंडओ॥ ॥२॥ असोगो किन्नराणंच, किंपुरिसाण यचंपओ।
नागरुक्खो भयंगाणं, गंधव्वाण यतुंबुरू॥ तथा 'जम्बु'त्तिउत्तरकुरुषजम्बूवृक्षः पृथिवीपरिणामः सुदर्शनेति तन्नाम, एवं कूटशाल्मली वृक्षविशेषः, एष देवकुरुष गरुडजातीयस्य वेणुदेवाभिधानस्यदेवस्यावास इति, जगतीजम्बूद्वीपनगरस्य प्राकारकल्पा पालीति।
तथा पार्श्वस्यार्हतः-त्रयोविंशतितमतीर्थकरस्य 'पुरिसादानीयस्स'त्ति पुरुषाणां मध्ये आदानीयः-आदेयः पुरुषादानीयस्तस्याष्टौ गणाः-समानवाचनाक्रियाः साधुसमुदायाः अष्टौ गणधराः तन्नामकाः सूरयः, इदं चैतप्रमाणं स्थानाङ्गे पर्युषणाकल्पे च श्रूयते, केवलमावश्यके अन्यथा, तत्र धुक्तम्-'दस नवगंगणाण माणं जिणिंदाणं'ति, कोऽर्थः ।
सुमे य सुभघोसे य, वसिढे बंभयारिय।।
सोमे सिरिधरे चेव, वीरभद्दे जसे इय।। वृ. प्रार्श्वस्य दशगणाः गणधराश्च, तदिह द्वयोरल्पायुष्कत्वादिना कारणेनाविवक्षाऽनुगन्तव्येति, 'सुभे' इत्यादि श्लोकः।
मू. (१०) अट्ट नक्खत्ता चंदेणं सद्धिं पमई जोगं जोएंति, तं० -कत्तिया १ रोहिणी २
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org