________________
श्रुतस्कन्धः - २, चूडा-३, उपोद्घात:
४३३
कम्मं खवेइ" इत्यादि, तथैमिश्च कारणैर्ज्ञानमभ्यसनीयं तद्यथा - ज्ञानसङ्ग्रहार्थं निर्जरार्थम् अव्यवच्छित्त्यर्थं स्वाध्यायार्थमित्यादि, तथा ज्ञानभावनया नित्यं गुरुकुलवासो भवति, तथा चोक्तम् -
॥१॥
नाणस्स होइ भागी थिरयरओ दंसणे चरिते य । धन्ना आवकहाए गुरुकुलवासं न मुञ्चन्ति ॥ इत्यादिका ज्ञानविषया भावना भवतीति ॥ चारित्रभावनामधिकृत्याहसाहुमहिंसाधम्भो सञ्चमदत्तविरई य बंभं च ।
नि. [३४१ ]
नि. [३४२ ]
↑
साहु परिग्गहविरई साहु तवो बारसंगो य ।। वेरग्गमप्पमाओ एगत्ता ( ग्गे) भावणा य परिसंगं । इचरणमणुगयाओ भणिया इत्तो तवो वुच्छं ॥
साधु-शोभनोऽहिंसादिलक्षणो धर्म इति प्रथमव्रतभावना, तथा सत्यमस्मिन्नेवार्हते प्रवचने साधु - शोभनं नान्यत्रेतिद्वितीयव्रतस्य तथाऽदत्तविरतिश्चात्रैव साध्वीति तृतीयस्य, एवं ब्रह्मचर्यमप्यत्रैव नवगुप्तिगुप्तं धार्यत इति, तथा परिग्रहविरतिश्चैव साध्वीति, एवं द्वादशाङ्गं तप इहैव शोभनं नान्यत्रेति । तथा वैराग्यभावना सांसारिकसुखजुगुप्सारूपा, एवमप्रमादभावनामद्यादिप्रमादानां कर्मबन्धोपादानरूपाणामनासेवनरूपा, तथैकाग्रभावना -
119 11
एक्को मे सासओ अप्पा, नाणदंसणसंजुओ ।
सेसा मे बाहिरा भावा, सव्वे संजोगलक्खणा ||
इत्यादिका भावनाः 'चरणमुपगताः ' चरणाश्रिताः, इत उर्ध्व तपोभावनां 'वक्ष्ये' अभिधास्य
इति ॥
नि. [ ३४३ ] किह मे हविजऽवंझो दिवसो ? किं वा पहू तवं काउं । को इह दव्वे जोगो खित्ते काले समयभावे ॥
'कथं ' केन निर्विकृत्यादिना तपसा मम दिवसोऽवन्ध्यो भवेत् ? कतरद्वा तपोऽहं विधातुं 'प्रभुः शक्तः ?, तख कतरत्तपः कस्मिन् द्रव्यादौ मम निर्वहति ? इति भावनीयं, तत्र द्रव्ये उत्सर्गतो वल्लचणकादिके क्षेत्रे स्निग्धरूक्षादौ काले शीतोष्णादौ भावेऽग्लानोऽहमेवंभूतं तपः कर्त्तुमलम्, इत्येवं द्रव्यादिकं पर्यालोच्य यथाशक्ति तपो विधेयं “ शक्तितस्त्यागतपसी" इति वचनादिति ॥ किञ्च -
नि. [३४४]
उच्छाहपालणाए इति तवे संजमे य संघयणे । वेरग्गेऽनिञ्चाई होइ चरिते इहं पगयं ॥
तथाऽनशनादिके तपस्यनिगूहितबलवीर्येणोत्साहः कर्त्तव्यः, गृहीतस्य च प्रतिपालनं कर्त्तव्यमिति, उक्तञ्च -
119 It
॥२॥
“तित्थयरो चउनाणी सुरमहिओ सिज्झिअव्वयधुवम्मि | अणिहि अबलविरिओ सव्वत्थामेसु उज्जमइ ॥ किं पुण अव सेसेहिं दुक्खक्खयकारणा सुविहिएहिं । होइ न उज्जमिअव्वं सपञ्चवायंमि माणुस्से ? ||
|128
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org