________________
अध्ययनं - ३६, [ नि. ५५९ ]
२७७
मू. ( १६०९ )
वृ. तेंदिएत्यादि सूत्रनवकम्, एतदपि पूर्ववत्, नवरं त्रीन्द्रियोच्चारणं विशेषः । तथा कुन्थवःअनुद्धरिप्रभृतयः पिपीलिका:-कीटिका: गुंमी-शतपदी, एवमन्येऽपि यथासम्प्रदायं वाच्याः, एकोनपञ्चाशदहोरात्राण्यायुः स्थितिरिति सूत्रनवकार्थः ॥ चतुरिन्द्रियवक्तव्यतामाहचउरिंदिया उ जे जीवा, दुविहा ते पकित्तिया । पज्जत्तमपज्जत्ता, तेसिं भेए सुनेह मे ॥ अधिया पुत्तिया चेव, मर्चच्छया मगसा तहा । भमरे कीडपयंगे य, ढिंकणे कुंकने तहा ।। कुक्कडे सिंगिरीडी य, नंदावत्ते य विच्छिए । डोले भिंगगिरिडिओ, विरिली अच्छिवेहए ॥ अच्छिरे माहले अच्छि[रोडए ], विचित्ते चित्तपत्तए । ओहिंजलिया जलकारी, य नीया तंबगाइ या ॥ इइ चउरिंदिया एए, नेगहा एवमायओ । लोगस्स एगदेसंमि, ते सव्वे परिकित्तियां ॥ संतई पप्पऽ णाईया, अपज्जवसियावि य । ठिई पडुच्च साईया, सपज्जवसियावि य ॥ छच्चेव य मासाऊ, उक्को सेण वियाहिया । चउरिंदिय आउठिई, अंतोमुहुत्त जहन्नयं ॥ संखिज्जकालमुक्कोसं, अंतोमुहुत्त जहन्नयं । चउरिंदियकायठिई, तं कार्यं तु अमुंचओ ॥ अनंतकालमुक्कसं, अंतोमुहुत्तं जहन्नयं । विजढंमि सए काए, अंतरेयं वियाहियं ॥ एएसिं वन्नओ चेव, गंधओ रसफासओ । संठाणादेसओ वावि, विहाणाई सहस्ससो ॥
मू. ( १६१० )
मू. ( १६११ )
मू. ( १६१२ )
मू. ( १६१३ )
मू. ( १६१४ )
मू. (१६१५ )
मू. ( १६१६ )
मू. ( १६१७)
मू. ( १६१८ )
,
वृ. चउरिदिएत्यादि सूत्रदशकम् इदमपि तथैव चतुरिन्द्रियाभिलाप एव विशेषः । एतद्भेदाश्च केचिदप्रतीता एवान्ये तु तत्तद्देशप्रसिद्धितो विशिष्टसम्प्रदायाच्चाभिधेया:, तथा षडेव मासानुत्कृष्टैषां स्थितिरिति सूत्रदशकार्थः । पञ्चेन्द्रियवक्तव्यतामाह
मू. ( १६१९ )
पंचिंदिया उ जे जीवा, चउव्विहा ते वियाहिया ।
नेरइय तिरिक्खा य, मनुया देवा य आहिया ||
वृ. पञ्चेन्द्रियास्तु ये जीवाश्चतुर्विधास्ते व्याख्याताः, तद्यथा- 'नेरइय तिरिक्खा य'त्ति नैरयिकास्तिर्यश्चश्च मनुजा देवाश्च 'आख्याताः ' कथितास्तीर्थकरादिभिरिति सूत्रार्थः ॥
तत्र तावन्नैरयिकानाह
मू. ( १६२० )
मू. ( १६२१ )
Jain Education International
नेरइया सत्तविहा, पुढवीसू सत्तसू भवे । रयणाभ सक्कराभा, वालुयाभा य आहिया ॥ पंकाभा धूमाभा, तमा तमतमा तहा।
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org