________________
२२५
अध्ययनं-४- [नि. १३७७] वक्ष्यमाणं । अहवा इत्थवि इमो अत्थोभाणियव्वो-वंदनं देतो अन्नं भासंतो देइ वंदनदुगंउवओगेण उन ददाति किरियासु वा मूढो आवत्तादीसु वा संका काया न कयत्ति वंदनं देंतस्स इंदियविसओवा अमणुन्नभागओ ।। नि. (१३७८) निसीहिया नामुक्कारे काउस्सग्गे य पंचमंगलए ।
किइकम्मंच करिता बीओ कालंतु पडियरइ ।। वृ- पविसंतो तिन्नि निसीहियाओ करेइनमोखमासमणाणं च नमुक्कार करेइ, इरियावहियाए पंचउस्सासकालियं उस्सगंकरेइ, उस्सारिएनमोअरहंताणं पंचमंगलंचेव कहइ, ताहे 'कितिकम्मति बारसावत्तं वंदनं देइ, भणइ य-संदिसह पाउसियं कालं गेण्हामो, गुरुवयणं गेण्हहत्ति, एवं जाव कालग्गाही संदिसावेत्ता आगच्छइताव बितिओ दंडधरो सो कालं पडियरइ, गाथार्थः ।।
पुणो पुवुत्तेण विहिणा निग्गओ कालग्गाहीनि. (१३७९) थोवावसेसियाए संझाए ठाति उत्तराहुत्तो ।
चउवीसगदुमपुप्फियपुव्वगमेक्कक्कि अदिसाए ।। वृ- ‘उत्तराहुत्तो' उत्तरामुखः दंडधारीवि वामपासे ऋजुतिरियदंडधारी पुव्वाभिमुहो ठाति, कालगहणनिमित्तं च अटुस्सासकालियं काउस्सग्गं करेइ, अन्ने पं:चमुस्सासियं करेइ, उस्सारिते चउवीसत्थयं दुमपुस्फियं सामन्नपुव्वं च, एते तिन्नि अक्खलिए अनुपेहेत्ता पच्छा पुव्वाए एते चेव अनुपेहेति, एवं दक्खिणाए अवराए इति गाथार्थः ।। गेण्हंतस्स इमे उवघाया जाणियव्वानि. (१३८०) परिणय सगणेवा संकिए भवे तिण्हं ।।
भासंत मूढ संकिय इंदियविसए य अमणुन्ने ।। वृ-गेण्हंतस्स अंगेजइ उदगबिंदू पडेज्जा, अहवा अंगे पासओ वा रुधिबिंदू, अप्पणा परेण वा जदि छीयं, अज्झयणं वा करेंतस्स जइ अन्नओ भावो परिणओ, अनुपयुक्त इत्यर्थः, ‘सगणे'त्ति सगच्छे तिण्हंसाहूणं गज्जिए संका, एवं विज्जुच्छीयाइसुवि, ।। भासंत' पच्छद्धस्स पूर्वन्यस्तस्य वा विभासानि. (१३८१) मूढो व दिसिज्झयणेभासंतो यावि गिण्हति न सुज्झे ।
अन्नं च दिसज्झयणे संकेतोऽनिट्ठविसए वा ।। वृ-दिसामोहोसे जाओअहवामूढो दिसंपडुच्च अज्झयणंवा, कह?,उच्यते, पढमे उत्तराहुत्तेण ठायव्वं सोपुणपुवहुत्तो ठायति, अज्झयणेसुवि पढमंचतुवीसत्थओसो पुन मूढत्तणओदुमपुफियं सामन्नपुव्वयं कड्डति । फुडमेव वंजणाभिलावेण भासंतो वा कड्डति, बुडुबुडेतो वा गिण्हइ, एवं न सुज्झति, ‘संकंतो'त्ति पुव्वं उत्तराहुत्तेण ठातियव्वं, ततो पुव्वहुत्तेण ठातव्वं, सो पुण उत्तराउ अवराहुत्तो ठायति, अज्झयणेसु वि चउवीसत्थयाउअन्नं चेव खुड्डियायारगादि अज्झयणं संकमइ, अहवा संकइ किं अमुगिए दिसाए ठिओ न वत्ति, अज्झयणेवि किं कड्डियं नवित्ति । ‘इंदियविसए य अमणुन्नेत्ति अनिट्ठो पत्तो, जहा सोइंदिएण रुइयं वंतरेण वा अट्टहासं कयं, रूवे विभीसिगादि विकृतरूपं दृष्टं, गंधे कलेवरादिगन्धो रसस्तत्रैव स्पर्शोऽग्निज्वालादि, अहवा इट्टेसु रागं गच्छइ, 25/15
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org