________________
४६२
- व्यवहार - छेदसूत्रम्-१-३/९४ __वृ-अथवाग्राहको नाम शिष्यः गृह्णातीतिग्राहकः इतिव्युत्पत्तेर्येन तिसृभिः परिपाटीभिः निर्विशेषं व्यवहारादिकंगृहीतंपरिपाटया प्रथमतः पश्चाद्गुणितमने कवारमभ्यस्सी कृतमवधारितं तात्पर्यग्रह्णतो हृदयं विश्रामितंसभवति व्यवहारी ।। [भा.१७०९] पारायणेसम्मत्ते, थिरपरिवाडी पुनो उसंविग्गे ।
जोनिग्गओ वितिओगुरुहिंसो होइववहारी ।। वृ-पारायणे सूचकादि लक्षणेत्रिविधेसमाप्तेऽपि पुनर्यः संविग्ने संविग्नसमीपे स्थिरपरिपाटीरभूधश्च गुरुभिर्वितीर्णोऽनुज्ञातः सन् निर्गतो विहारक्रमेणसभवति व्यवहारी, नशेषस्तथा चाह[भा.१७१०] पडिनीयमंदधम्मो, जो निगतो अप्पणो सकम्मेहिं ।
नहसो होइपमाणं.असंभतोदेस निग्गमने ।। वृ-आत्मनः परेषांच प्रतिकूलः प्रत्यनीको धर्मे मन्दो मन्दधर्मः राजदन्तादि दर्शनात् धर्मशद्वस्य परनिपातः, संवमे शिथिल इत्यर्थः । तथा य आत्मनः स्वकर्मभिः स्वव्यापारर्निगतो विहारक्रमेण नतु गुरुभिग्नुज्ञातः सन्हुनैवभवतिप्रमाणमसमाप्तश्चभवतिदेशनिर्गमनेन देशेषु विहारक्रमकरणे ।। [भा.१७११] आयरियादेसाधारिएणअत्येणगुणियक्खरिएण ।
तोसंघमज्झयारेववहरियव्वं अनिस्साए ।। वृ-यत एवं विपक्षे दोषास्तस्मात्सङ्घमध्यकारेकारशरोऽत्रस्वरुपमात्रेसङ्घमध्ये व्यवहर्त्तव्यमर्थेन किं विशिष्टेनेत्याहाचायदिशात् आचार्यकथनादवधारितेन एतेन सम्प्रदायागतत्वमावेदितं, । तथा गुणितेन अनेकशः परावर्तित्वेन अक्षरितेन कस्मल क्षणतः स्थिरतयावस्थितसारेण । एवं भूतेनाप्यर्थेन व्यवहर्तव्यमनिश्रया रागद्वेषाकरणे नान्यथा अर्थस्य तत्वतोऽक्षरितत्वानुपपत्तेः। [भा.१७१२] आयरिय आणादेसाधारिएणसच्छंदबुद्धिरइएण।
सचित्तखेत्तमीसे जोववहरतिनसोधनो ।। व- यः सचित्त व्यवहारे क्षेत्रव्यवहारे मिश्रव्यवहारे च प्रागुक्तस्वरुपोऽर्थे न व्यवहरति आचार्यानादेशात् धारितेन आचार्योपदेशमृते धारितेन कथमित्याह-स्वच्छन्दबुद्धिरचितेन स्वेच्छया निजबुद्ध्या निजबुद्धिकलितेनन सधन्यः श्रेयान् इति । यतः[भा.१७१३] सोभिमुहेइलुद्धोसंसारकडिल्लगंमि अप्पाणं ।
उम्मग्गदेसणाए तित्थयरासायणाएय ।। दृ-स उन्मार्गदशनया तीर्थकराणामाशातनया चात्मानं संसारगहनेऽभिमुखयत्यभिमुखं करोति पातयतीत्यर्थस्तस्मान्नसधन्यः । अधुनास्यैव प्रायश्चित्तमाह[भा.१७१४] उममगदेसणाएसंतस्स छायणाएमग्गस्स,
ववहरिओमवायंते, मासा चत्तारिभारिया ।। वृ- उन्मार्गदेशनया सतो मार्गस्याच्छादनया च व्यवहरन् गीतार्थेः प्रतिषिध्यंते प्रतिषेधितश्च व्यवहरितुमशक्नुवति प्रायश्चित्तंचत्वारो गुरुकामासाः । [भा.१७१५] गारवरहिएणतहिंववहरियव्वं तुसंघमज्झमि ।।
कोपुन गारवइणमो परिवारादीमणेयव्वो।। वृ-तत्रापि गौरवरहितेन संघमध्ये व्यवहर्तव्यं । किंपुनर्गोरखमिति चेत् सूरिराह-इदं वक्ष्यमाणं परिवारादिकंपरिवारादिविषयंज्ञातव्यम् । तदेवाह[भा.१७१६] परिवार इड्डीधम्मकहवादिखमगातहेव नेमित्ती । . .
विजा रायनियाएगारवोइति अठहाहोइ ।।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org