Agam Suttani Satikam Part 14 Nirayavalika Aadi 10agam payanna

SR No.: 003318
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan
Publication Year: 2000
Total Pages: 404
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_nirayavalika
File Size: 19 MB

Page 89

८६
आतुरप्रत्याख्यान-प्रकिर्णकसूत्रम् ३०
वृ. भयानि सप्तानि । अष्टोजात्यादीन्मदान् संज्ञा आहाराद्या चतस्रः । गर्वान् त्रीन् ऋध्यादीति । आशातनाः । त्रयस्त्रिंशत् राग द्वेष च गर्हामि जुगुप्से ॥
मू. (३१)
अस्संजममन्नाणं मिच्छत्तं सव्वमेव य ममत्तं । जीवेसु अजीवेसु य तं निंदे तं च गरिहामि ॥
वृ. असंयमं विराधना स्वभावेमेकविधं अज्ञानं मूढतानिरूपमेक भेदमेव । मिध्यात्वं विपर्ययरूपं तदप्येकविधिं। सर्वामेव ममतां केषु जीवेषु गोऽश्वादिषु हरिण्यादिषु जीवेषु । मू. (३२) निंदामि निंदणिज्जं गरिहामि य जं च मे गरहणिज्जं । आलोएमि य सव्वं सब्भितरबाहिरं उवहिं ।।
वृ. निंदामि निदनीयं असंयमकरणादि । गहमि मे गर्हणीयं पिंडग्रहादि । तथा आलोचयामिव गुरोर्निवेदयामि सर्वं निंदनीयं गर्हणीयं तथा सहाभ्यंतरेण वर्त्तत इति साभ्यंतरा तां बहिर्न बाह्या तां तुपधि मायामल्पतरां मनोदुष्प्रणिधान रूपं बाह्यां प्राणातिपात विषयमित्यर्थः ॥ जह बालो जंपतो कजमकज्जं च उज्जुयं भणइ ।
मू. (३३)
तं तह आलोइज्जा मायामोi ( मायामद) पमुत्तूणं ॥
वृ. केनविधिनालोचनीयमित्याह - यथा बालः स यो जल्पन्नजल्पन् कार्यमकार्यं भणितं - वाभणितं च । ऋजुकं निर्मायतया स्वमातुः कथयति । न पुनरेवं चिंतयति लज्जनीयमेतदत्र न वाच्यं एतच्च वाच्यमिति । तत्राथैव। लोचयेत गुरोः प्रकटयेत् । मायां प्रच्छादनरूपां मृषां चान्यथाकथनरूपां परित्यजेत् ।। मू. (३४)
नाणंमि दसणंमि य तवे चरित्ते य चउसुवि अकंपो । धीरो आगमकुसलो अपरिस्सावी रहस्साणं ॥
वृ. ज्ञानं पंचप्रकारकेयाज्यः । तथा दर्शने क्षायोपशमिका वा योज्यः । तपसि - द्वादशप्रकार, चारित्रेय सामायिकादौ चतुर्धापि योज्यः । धीरोधैर्यमापादयति । आगमकुशलः अप्रतिश्रावीकेषां रहस्यानां आलोयकेनालोचितानां ।
मू. (३५)
रागेण व दोसेण व जंभे अकयन्नुया पमाएणं ।
जो मे किंचिवि भणिवि भणिओ तमहं तिविहेण खामेमि ॥
वृ. रागेण । अतिप्रेमवशात् । प्रमादस्खलितादौ शिक्षितेनाधिष्टेन युक्तिमपि भवतं । अकृतज्ञतया प्रमादेन वाविरूपमाचरितं तं सर्वक्षमयामि यो मया कश्चिद्विरूपोऽलीकोऽधृतादिर्भवतां भणितस्तंहं त्रिविधेन क्षमयामि ॥
मू. (३६)
तिविहं भांति मरणं बालाणं बालपंडियाणं च ।
तइयं पंडितमरणं जं केवलिणो अणुमरंति ॥
वृ. त्रिप्रकारं बाला इव बालः अज्ञानाविवेक विकलत्वात् । असंयता अविरत सम्यग् दृष्टिपर्यतास्तेषां बालानां तथा अविरतत्वेन बालादेशविरत्वेन च बाल पण्डिता, बालः, तृतीयं विज्ञानयुक्तत्वा-पंडिताः बुधतत्वास्तेषां मरणं पंडितयद्यस्माकेवलिनोऽनु म्रियते । यतस्तेपि पादयोपगमन कुर्वतीति ॥
मू. (३७) जे पुण अट्ठमईया पयलियसन्ना य वंकभावा य । असमाहिणा मरंति न हु ते आराहगा भणिया ।।