________________
१९६
संस्तारक-प्रकिर्णकसूत्रम् ६ वृ. सर्व सौख्यनां मध्ये सिद्धि सौख्यं प्रधानं ॥ मू. (७) धम्माणंच अहिंसा जनवयवयनाण साहुवइणाई।
जिनवयणं च सुईणं सुद्धीणं दंसणं च जहा। मू. (८) कल्लाणं अब्भुदओ देवाणं दुल्लहं तिहुअणंमि ।
बत्तीसं देविंदा जंतं झायंति एगमणा ॥ वृ. यथा धर्माणां मध्ये अहिंसा, अजनपद वचनानां मध्ये साधुवचनानि, श्रुतिनां श्रयमाणत्वेन शास्त्राणां मध्येजिन वचनजलादिषु मध्यानां मध्ये सम्यक्त्व शुद्धिः प्रधानं । तथा संस्तारकः उत्तर गाथातः पंडितमरणमत्राभिः संबध्यते । पंडितमरणं कल्याणं अभ्युदयश्च तयोर्हेतुत्वेन देवानामपि पंडितमरणं त्रिभुवनेपि दुर्लभः॥ मू. (९) लद्धं तु तए एवं पंडिअमरणं तु जिनवरक्खायं ।
___हतूण कम्ममल्लं सिद्धिपडागा तुमे लद्धा॥ वृ. मल्लो जलं जित्वा पताकां लभते । तथा कर्मजयेन सिद्धिलब्धाः ।। मू. (१०) झाणाण परमसुक्कं नाणाणं केवलं जहाँ नाणं।
परिनिव्वाणं च जहा कमेण भणिअंजिनवरेहिं । वृ. ध्यानानां मध्ये परमं प्रकृष्टं शुक्लध्यानं निर्वाणानां सुरमरणानां मध्ये परिनिर्वाणं मोक्षः । अथवा सर्वथा कषायान्युपशमात्परित्यागात् यथाख्याते चारित्रं यथा मोक्षकारणं तथा पंडितमरणक्रमेण मुक्तिहेतुर्भणितं ॥ मू. (११) सव्वुत्तमलाभाणं सामनं चेव लाभ मन्नंति।
परमुत्तम तित्थयरो परमगई परमसिद्धत्ति ॥ वृ.आस्तांसंस्तारकः सर्वोत्तम लाभानांश्रामण्यमेवल्लाभं मन्यते यथा सर्वोत्तमस्तीर्थकर किंभूतः परमज्ञान परमसिध्धाश्चति अथवा येन श्रामण्येन तीर्थकृत्वं केवलज्ञानं मुक्तिर्वा प्राप्यर इति॥ मू. (१२) मूलं तह संजमो वा परलोगरयाण किलिट्टकम्माणं।
सव्वुत्तमं पहाणं सामन्नं चेव मन्नति ॥ वृ. परलोकहितेरतानां क्लिष्टमिथ्यात्वादि कर्मणां मोक्षतरो मूलमिव मूलं सम्यक्त्वं तथा संयमो देशसंयमो वा शब्दात् सम्यक् ज्ञानं य एष महान् लाभः परं तथापि सर्वोत्तम लाभान श्रामण्यमेव विशिष्टं लाभं विवेकिनो मन्यते ॥ मू. (१३) लेसाण सुक्कलेसा निअमाणं बंभचेरवासो अ।
गुत्तिसमिई गुणाणं मूलं तह संजमोवाओ। वृ. संयम एव पाठांतरे तु संयमोपाय एव ज्ञानादि मुक्ति कारण मध्ये तथा प्रधानं मूलं कारणं । सतोरपि ज्ञानदर्शनयो स्वसद्भाव एव मुक्ति भावादिति तिसृभिर्गाथाभिः श्रामण्यस्य प्राधान्यमुक्तं किमुतसंस्तारकस्येति भावः ।। मू. (१४) सबुत्तमतित्थाणं तित्थयरपयासिअंजहा तित्थं ।
___ अभिसेउव्व सुराणं तह संथारो सुविहियाणं॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
