________________
२७६
सूर्यप्रज्ञप्तिउपाङ्गसूत्रम् १८/-/१२२ एवमुक्ते पुनः प्रश्नयति-'ता कहं ते' सुगम, भगवानाह ता इति पूर्ववत् यथा यथा, तेषां देवानां तारारूपविमानाधिष्ठातृणां प्राग्भवे तपोनियमब्रह्मचर्याणि उच्छ्रितानि-उत्कटानि भवन्ति तथा तथा तेषां देवानां तस्मिन्-तारारूपविमानाधिष्ठातृभवे एवं भवति यथा अणुत्वं वा तुल्यत्वं वा, किमुक्तं भवति ?-यैः प्राग्भवे तपोनियमब्रह्मचर्याणि मन्दानि कृतानि ते तारारूपविमानाधिष्ठातृदेवभवमनुप्राप्ताश्चन्द्र-सूर्येभ्यो देवेभ्यो धुतिविभवादिकमपेक्ष्य हीना भवन्ति, यैस्तु भवान्तरे तपोनियमब्रह्मचर्याणि अत्युत्कटान्यासेवितानि ते तारारूपविमानाधिष्ठातृरूपदे वत्वमनुप्राप्ता द्युतिविभवादिकमपेक्ष्य चन्द्रसूर्यैर्देवैः सह समाना भवन्ति, न चैतदनुपनं, ६श्यन्ते हि मनुष्यलोकेऽपि केचिजन्मान्तरोप-चिततथाविधपुण्यप्राग्भारा राजत्वमप्राप्ताअपि राज्ञा सह तुल्यद्युतिविभवा इति, ‘ता एवं खलु' इत्यादि निगमनवाक्यं सुगमं ।
'ता एगमेगस्स णमित्यादि, ग्रहादिपरिवारविषयाणि प्रश्ननिर्वचनसूत्राणि सुगमानि, 'तामंदरस्सण'मित्यादि, ताइति पूर्ववत्, मन्दरस्यपर्वतस्य जम्बूद्वीपगतस्य सकलतिर्यग्लोकमध्यवर्तिनः कियत्क्षेत्रमबाधया सर्वतः कृत्वा चारं चरति ?, भगवानाह-'ता एक्कारसे'त्यादि, ता इति पूर्ववत् एकादश योजनशतानि एकविंशानि-एकविंशत्यधिकानि अबाधया कृत्वा चारं चरति, किमुक्तंभवति?-मेरोः सर्वत एकादशयोजनशतान्येकविंशत्यधिकानिमुक्त्वा तदनन्तरं चक्रवालतयाज्योतिश्चक्रचारंचरति । 'तालोयंताओणमित्यादि,ताइति पूर्ववत्लोकान्तादर्वाक् णमिति वाक्यालङ्क्तरे कियत् क्षेत्रमबाधया कृत्वा-अपान्तरालं कृत्वा ज्योतिषं प्रज्ञप्तम् ? भगवानाह-त्यादि, एकादश योजनशतान्येकादशानि-एकादशाधिकानि अबाधया कृत्वा-अपान्तरालं विधाय ज्योतिष प्रज्ञप्तं, 'ता जंबुद्दीवेणं दीवे कयरे नक्खत्ते'इत्यादि सुगमं नवमभिजिनक्षत्रं सर्वाभ्यन्तरंनक्षत्रमण्ड-लिकामपेक्ष्य एवं मूलादीनिसर्वबाह्यादीनि वेदितव्यानि।
मू. (१२३) ताचंदविमाणेणं किंसंठिते पं०?, ता अद्धकविट्ठगसंठाणसंठिते सव्वफालियामए अब्भुग्गयमूसितपहसिते विविधमणि रयणभत्तिचित्ते जाव पडिरूवे एवं सूरविमाणे गहविमाणे नक्खत्तविमाणे ताराविमाणे।ताचंदविमाणेणं केवतियं आयामविक्खंभेणं केवतियं परिक्खेवेणं केवतियं बाहल्लेणं पं०?
ताछप्पन्नंएगट्ठिभागेजोयणस्सआयामविक्खंभेणंतंतिगुणंसविसेसंपरिरयेणं अट्ठावीसं एगट्ठिभागे जोयणस्स बाहल्लेणंपन्नते, ता सूरविमाणे णं केवतियं आयामविक्खंभेणं पुच्छा, ता अडयालीसं एगहिभागे जोयणस्स आयामविक्खंभेणं तं तिगुणं सविसेसं परिरएणं चउव्वीसं एगट्ठिभागे जोयणस्स बाहल्लेणं पं०, ता नक्खत्तविमाणे णं केवतियं पुच्छा, ता कोसं आयामविक्खंभेणं तं तिगुणं सविसेसं परिरएणं अद्धकोसं बाहल्लेणं पं०, ता ताराविमाणे णं केवतियं पुच्छा, ता अद्धकोसं आयामविक्खंभेणं तंतिगुणं सविसेसं परिरएणं पंचधनुसयाइंबाहल्लेणं पं०
ता चंदविमाणंणं कति देवसाहस्सीओ परिवहति?, सोलस देवसाहस्सीओ परिवहंति, तं०-पुरच्छिमेणं सीहरूवधारीणं चत्तारि देवसाहस्सीओ परिवहंति, दाहिणे णं गयरूवधारीणं चत्तारि देवसाहस्सीओपरिवहंति, पञ्चत्थिमेणंवसभरूवधारीणंचत्तारिदेवसाहस्सीओ परिवहंति, उत्तरेणं तुरगरूवधारीणं चत्तारि देवसाहस्सीओ परिवहति।
एवं सूरविमाणंपि, ता गहविमाणे णं कति देवसाहस्सीओ परिवहति ?, ता अट्ठ देवसा
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org