________________
प्रतिपत्तिः -३, दे०
१८७
छण्हं अग्गमहिसीणं सपरिवाराणं तिण्हं परिसाणं सत्तण्हं अनियाणं सत्तण्हं अनियाहिवईणं चउवीसाए आयरक्खदेवसाहस्सीणं अन्नेसिंच बहूणं दाहिणिल्लाणं नागकुमाराणं देवाणं देवीण यआहेवच्चं जाव विहरंति" पाठसिद्धं । सम्प्रति पर्षन्निरूपणार्थमाह___'धरणस्सणंभंते!' इत्यादि, प्राग्वत्, नवरमत्राभ्यन्तरपर्षदिषष्टिदेवसहस्राणिमध्यमिकायां सप्ततिर्देवसहस्राणि बाह्यायामशीतिर्देवसहस्राणि, ताथऽभ्यन्तरिकायांपर्षदि पञ्चसप्ततंदेवीशतं, 'मज्झिमियाए परिसाए पन्नासं देविसतं पन्नत्त' मध्यमिकायां पर्षदि पञ्चाशं देवीशतं बाह्यायां पञ्चविंशं देवीशतं, तथाऽभ्यन्तरिकायां पर्षदि देवानां स्थिति सातिरेकमर्द्धपल्योपमं मध्यमिकायामरद्धपल्योपमं बाह्यायां देशोनमर्द्धपल्योपमं, तथाऽभ्यन्तरिकायां पर्षदि देवीनां स्थितिर्देशोनमर्द्धपल्योपमंमध्यमिकायांसातिरेकंचतुर्भागपल्योपमंबाह्यायां चतुर्भागपल्योपमं, शेषप्राग्वत्। 'कहिणंभंते! उत्तरिल्लामंनागकुमाराणंभवणापन्नत्ताजहा ठाणपदेजावविहरइत्ति, कव भदन्त! उत्तराणां नागकुमाराणां भवनानि प्रज्ञप्तानि ? इत्यादि यथा प्रज्ञापनायां स्थानाख्ये पदे तथा वक्तव्यं यावद्विहरतीति पदं, तचैवम्-'कहिणं भंते! उत्तरिल्ला नागकुमारा परिवसन्ति ?, गोयमा ! जंबुद्दीवे दीवे मंदरस्स पव्वयस्स उत्तरेणं इमीसे रयणप्पभाए पुढवीए असीउत्तरजोयणसयसहस्सबाहल्लाए उवरिं एगंजोयणसहस्सं ओगाहित्ता हेट्ठा चेगंजोयणसहस्सं वज्जेत्ता मज्झे अट्ठहत्तरे जोयणसयसहस्से, एत्थ णं उत्तरिल्लाणं नागकुमाराणं चत्तालीसं भवणावाससयसहसास हवंतीतिमक्खायं, ते णं भवणा बाहिं वट्टा सेसं जहा दाहिणिल्लाणं जाव विहरंति, भूयानंदे एत्य नागकुमारिदेनागकुमाररायापरिवसतिमहिड्डीएजावपभासेमाणे, सेणंचत्तालीसाए भवणावाससयसहस्साणं सेसं तं चेव जाव विहरइ' इति निगदसिद्धं ।
पर्षन्निरूपणार्थमाह-'भूयानंदस्स ण'मित्यादि प्राग्वत नवरमत्राभ्यन्तरिकायां पर्षदि पञ्चाशद्देवसहस्राणिमध्यमिकायां षष्टिींवसहस्पणिबह्यायांसप्ततिर्देवसहस्राणि, तथाऽभ्यन्तरिकायां पर्षदि पञ्चविंशे द्वे देवीशते मध्यमिकायां परिपूर्णे द्वे देवीशते बाह्यायांपञ्चसप्ततं देवीशतं, तथाऽभ्यन्तरिकायां पर्षदि देवानां स्थितिर्देशोनं पल्योपमं मध्यमिकायां सातिरेकमर्द्धपल्योपमं बाह्यायामर्द्धपल्योपमं, तथाऽभ्यन्तरिकायां पर्षदि देवीनां स्थितिरर्द्धपल्योपमं मध्यमिकायां देशोनमर्द्धपल्योपमंबाह्यायां सातिरेकं चतुर्भागपल्योपमं, शेषं प्राग्वत्।।
'अवसेसाणं वेणुदेवाईणं महाघोसपज्जवसासाणं ठाणपयवत्तव्वया भाणियव्वा' इति, 'अवशेषाणां नागकुमारराजव्यतिरिक्तानांवेणुदेवादीनांमहाघोषपर्यवसानानांस्थानाख्यप्रज्ञापनागतद्वितीयपदवक्तव्यता भणितव्या, सा चैवम्-“कहिणंभंते! सुवन्नकुमाराणं देवाणंभवणा पन्नत्ता? कहिणंभंते! सुवण्णकुमारा देवा परिवसंति?, गोयमा! इमीसे रयणप्पभाए पुढवीए असीउत्तरजोयणसयसहस्सबाहल्लाए उवरिंएगंजोयणसहस्संओगाहेत्ता हेट्ठावि एगंजोयणसहस्सं वजेत्ता मज्झे अट्ठहत्तरे जोयणसयस हस्से, एत्थ णं सुवण्णकुमाराणं देवाणं भवणा पण्णत्ता, तत्थ मं बहवे सुवण्णकुमारा देवा परिवसंति महिड्डिया सेसं जाह ओहियाणं जाव विहरंति, वेणुदेवे वेणुदाली एत्थ दुवे सुवण्णकुमारिंदा सुवण्णकुमाररायाणो परिवसंति महिड्डिया जाव विहरति । कहिणं भंते! दाहिणिल्लाणंसुवण्णकुमाराणं भवणा पन्नत्ता? कहिणंभंते! दाहिणिल्ला सुवण्णकुमारा देवा परिवसंति?,गोयमा! इमीसे रयणप्पभाए पुढवीए असीउत्तरजोयणसयस
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org