________________
श्रुतस्कन्धः-१, अध्ययनं-८
जाव पहेसु य महया २ सद्देणं उग्घोसेमाणा २ एवं वयह-एवं खलु देवाणुप्पिया ! सोरियस्स मच्छकंटएगले लग्गेतंजोणंइच्छति विज्जोवा ६सोरियमच्छियस्स मच्छकंटयंगलाओनिहरित्तते तस्सणं सोरिय० विउलं अत्थसंपयाणंदलयति । ततेणं ते कोडुंबियपुरिसा जाव उग्धोसंति तए णते बहवे विजाय ६ इमेयारूवं उग्घोसणं उग्घोसिज्जमाणं निसामेति २ जे० सोरिय० गेहे जे० सोरियमच्छंधे तेणेव उवागच्छंति बहूहिं उप्पत्तियाहिं ४ वुद्धीहि य परिणममाणा वमणेहि य छड्डणेहि य उवीलणेहि यकवलग्गाहेहि य सल्लुद्धरणेहि यविसल्लकरणेहि यइच्छंति सोरियमच्छंधे मच्छकंटयं गलाओ नीहरित्तए, नो चेवणं संचाएंति नीहरित्तए वा विसोहित्तए वा।
ततेणं बहवे विजाय ६ जाहे नो संचाएंति सोरियस्स मच्छकंटगंगलाओ नीहरित्तए ताहे संताजव जामेव दिसिं पाउब्भूया ताव दिसंपडिगया, ततेणं से सोरिय० मच्छ० विज० पडियारनिविण्णे तेणं दुक्खेणं महया अभिभूते सुके जाव विहरति, एवं खलु गोयमा ! सोरियदत्ते पुरापोराणाणं जाव विहरति, सोरिए णं भंते ! मच्छंधे इओ य कालमासे कालं किच्चा कहिं गच्छिहिति ? कहिं उवव०?, गोयमा ! सत्तरि वासाइं परमाउयं पालइत्ता कालमासे कालं किच्चा इमीसे रयणप्पभाए पुढवीए संसारो तहेव पुढवीओ हत्थिणाउरे नगरे मच्छत्ताए उववन्ने।
सेणंततोमच्छिएहिं जीवियाओववरोविएतत्थेव सेडिकुलंसिबोहिं सोहम्मेकप्पे महाविदेहे वासे सिज्झिहिति । निक्खेवो ॥
वृ. 'मच्छंधेत्ति मत्स्यबन्धः। _ 'सोहमच्छा' इत्यत्र यावत्करणात् ‘खवल्लमच्छा विज्झिडिमच्छा हलिमच्छा' इत्यादि 'लंभणमच्छा पडागा' इत्येतदन्तं दृश्यं, मत्स्यभेदाश्चैते रूढिगम्याः । 'अएय अह' यावत्करणात् 'एलए य रोज्झे य सूयरे य मिगे य' इति श्यम् । 'तित्तिरे य' इत्यत्र यावत्करणात् 'वट्टए य लावए य कुक्कडे य' इति श्यम्। ___‘सण्हखंडियाणि य' सूक्ष्मखण्डीकृतानि 'वट्ट'त्ति वृत्तखण्डितानि च 'दीह'त्ति दीर्घखण्डितानिच रहस्स'त्ति ह्रस्वखण्डितानि च । हिमपक्काणिय'त्तिशीतपक्कनि जम्मपक्कानि वेगपक्काणिय'त्तिरूढिगम्यं, 'मारुयपक्काणि यत्तिवायुपक्कानि 'कालाणिय'त्ति हेरंगाणियत्ति रूढिगम्यं, 'महिट्ठाणिय तितक्रसंसृष्टानि आमलरसियाणिय' आमलकरससंसृष्टानि मुद्दियारसियाणि यत्ति मृद्वीकारससंसृष्टानि एवं कपित्थरसिकानि दाडिमरसिकानि मच्छरसिकानि तलितानि-तैलादिनाऽग्नौ संस्कृतानि भजियाणि य"त्ति अग्निना भ्रष्टानि 'सोल्लियाणि यत्ति शूले पक्कानि 'मच्छरसए'त्तिमत्स्यमांसरसस्य सम्बन्धिनोरसान् ‘एणिज्जरसएय'त्तिमृगमांसरसान् 'तित्तिर'त्ति तित्तरसत्करसान् यावत्करणात् 'वट्टयरसए य लावयरसए य' इत्यादि दृश्य, 'हरियसागं'ति पत्रशाकं 'ज'इत्यस्यायमर्थ-जलयरमंसेहिं थलयरमंसेहिं खहयरमंसेहिं 'तलिं भजिंच' अयमर्थ-'तलिएहिं भजिएहिं'।
'चिंत'त्ति मनोरथोत्पत्तिर्वाच्या, 'धन्नाओणंताओअम्मयाओ कयत्थाओ' इत्यादिरूपा यथा गङ्गदत्तायाः सप्तमाध्ययनोक्तायाः, 'आपुच्छण'त्ति भर्तुरापृच्छा 'तं इच्छामि णं तुब्मेहिं अब्मणुनाया' इत्यादिका, ‘ओवाइयंति उपयाचितं वाच्यं, दोहदोऽपि गङ्गदत्ताया इव वाच्य इति । “एगट्ठियाहिं'ति नौमि ‘दहगलणेहि येत्यादि एगट्टियं भरेंतीत्येतदन्तं रूढिगम्यं, तथाऽपि
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org