________________
मूलं - ६२
मुंडे मूढे अपंडिए निव्विण्णाणे सिरीए हिरीए उवगए उत्तप्पसरीरे ।
एस णं पुरिसे किमाहारमाहारेइ ? कि परिणामेइ ? किं खाइ किं पियइ किं दलइ किं पयच्छइ जणं एमहालियाए मणुस्सपरिसाए मज्झगए महया २ सद्देणं वुयाए ?, एवं संपेहेइ २ ता चित्तं सारहिं एवं वयासी- चित्ता ! जड्डा खलु भो ! जड्डुं पज्जुवासंति जाव वुयाइ, साएवि य णं उज्जाणभूमीए नो संचाएमि सम्मं पकामं पवियरित्तए ।
३३१
तणं से चित्ते सारही पएसीरायं एवं वयासी-एस णं सामी ! पासावच्चिज्जे केसीनामं कुमारसमणे जाइसंपन्ने जाव चउनाणोवगए आहोहिए अन्नाजीवी ।
तएण से पएसी राया चित्तं सारहिं एवं वयासी- आहोहियं न वदासि चित्ता ! अन्नजीवियत्तं णं वदासि चित्ता ?, हंता ! सामी ! आहोहिअण्णं वयामि०, अभिगमणिज्जे णं चित्ता ! अहं एस पुरिसे ?, हंता ! सामी ! अभिगमणिजे, अभिगच्छामो णं चित्ता ! अम्हे एवं पुरिसं ?, हंता सामी अभिगच्छामो ।
वृ. आसाण सम किलामि सम्म समा इति, अश्वीनी सम-श्रम खेद क्लम-ग्लानि सम्यक् ऊपनियाम्-स्फोटयाम् 'जडा खलु जड' मित्यादि, जडमूढ अपण्डितनिर्विज्ञानशब्दा एकार्थिका मौर्व्यप्रकर्षप्रतिपादनार्थं चोक्ताः, 'सिरिए सिरिए उवगए उत्तप्पसरीरे' इति श्रिया - शोभया हिया - लज्जया उपगतो - युक्तः, परमपरिषदादिशोभया गुप्तशरीरचेष्टाकतया चोपलम्भात्, उत्तप्तशरीरो - देदीप्यमानशरीरः, अत्रैव कारणं विमृशति - एष किमाहारयति - किमाहारं गृह्णति ?, न खलु कदन्नभक्षणे एवंरूपायाः शरीरकान्तेरुपपत्ति, कण्डूत्यादिसद्भावतो विच्छायत्वप्रसक्तेः, तथा किं परिणामयति-की शोऽस्य गृहीताहारपरिणामो ?, न खलु शोभनाहाराभ्यवहारेऽपि मन्दाग्नित्वे यथारूपा कान्तिर्भवति, एतदेव सविशेषमाचष्टे - 'कि खाइ किं पियइ ?, तता किं दलयति-ददादि, एतदेव व्याचष्टे - किं प्रयच्छति ?, येनैतावान् लोकः पर्युपास्ते, एतदेवाह'जन्नं एस एमहालियाए माणुसपरिसाए महया २ सद्देण बूया' इति ब्रूते, यस्मिंश्चेत्थं चेष्टमाने 'साएविय ण'मित्यादि स्वकीयायामपि उद्यानभूमौ न संचाएमो - न शक्नुमः सम्यक् - प्रकाशं स्वेच्छया प्रविचरितुं, एवं संप्रेक्षते - स्वचेतसिपरिभावयति, संप्रेक्ष्य चित्रं सारथिमेवमवादीत्'चित्ता' इत्यादि । मू. (६३) तए णं से पएसी राया चित्तेण सारहिणा सद्धिं जेणेव केसीकुमारसमणे तेणेव उवागच्छइ २ त्ता केसीस्स कुमारसमणस्स अदूरसामंते ठिच्चा एवं वयासी- तुब्भे णं भंते! आहोहिया अन्नजीविया ?
तणं केसी कुमारसमणे पएसिं रायं एवं वदासी-पएसी ! से जहानामए अंकाणियाइ वा संखवाणियाइ वा दंतवाणियाइ वा सुकं भंसिउंकामा नो सम्मं पंथं पुच्छइ, एवामेव पएसी तुब्भेवि विनयं भंसेउकामो नो सम्मं पुच्छसि ।
से नूनं तव एसी ममं पासित्ता अयमेयारूवे अज्झत्थिए जाव समुप्पज्जित्था - जड्डा खलु भो ! जड्डुं पञ्जुवासंति, जाव पवियरित्तए, से णूणं पएसी अट्ठे समत्थे ?, हंता ! अत्थि ॥ वृ. 'अघोवहिए' इति अघोऽवधिकः - परमावघेरघोवत्यवधियुक्तः, 'अन्नजीविए' इति अन्नेन जीवितं - प्राणधारणं यस्यासावन्नजीवितः ।
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org