Agam Suttani Satikam Part 08 Vipakshrut Auppatik Rajprashniya Sutram

SR No.: 003312
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan
Publication Year: 2000
Total Pages: 372
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, agam_vipakshrut, agam_aupapatik, & agam_rajprashniya
File Size: 20 MB

Page 32

श्रुतस्कन्धः - १, अध्ययनं - ३
२९
भगवओ महावीरस्स जेट्टे अंतेवासी गोयमे जाव रायमग्गं समोगाढे, तत्थ णं बहवे हत्थी पासति बहवे आसे पुरिसे सन्नद्धबद्दकवए तेसिं णं पुरिसाणं मज्झगयं एगं पुरिसं पासति अवउडय जाव उगघोसेजमाणं, तते णं तं पुरिसं रायपुरिसा पढमंमि चच्चरंसि निसियावेति (२) त्ता अट्ठ चुल्लप्पियए अग्गओ घाएतिं (२) कसप्पहारेहिं तालेमाणा २ कलुणं काकणिमंसाइं खावेति खावेत्ता रुहिरपाणीयं च पायंति तदानंतरं च णं दोच्चंसि चच्चरंसि अट्ठ चुल्लमाउयाओ अग्गओ घायंति एवं तच्चे चच्चरे अट्ठ महापिउए चउत्थे अट्ठ महामाउयओ पंचमे पुत्ते छट्टे सुण्हा सत्तमे जामाउया अट्ठे धूयाओ नवमे नत्तुया दसमे नत्तुईओ एक्कारसमे नत्तुयावई बारसमे नत्तुइणीओ तेरसमे पिउस्सिय पतिया चोद्दसमे पिउसियाओ पन्नरसमे मासियापतिया सोलसमे माउस्सियाओ सत्तरसमे मासियाओ अट्ठारसमे अवसेसं मित्तनाइनियगसयणसंबंधिपरियणं अग्गओ धार्तेति २ त्ता कसपहारेहिं तालेमाणे २ कलुणं काकणिमंसाइं खावेति रुहिरपाणीयं च पाएंति ।
वृ. 'गंठिभेयगाण ये 'ति घुघुरादिना ये ग्रन्तीः छिन्दन्ति ते ग्रन्थिभेदकाः 'संधिच्छेयगाण ये' ति ये भित्तिसन्धीन् मिन्दन्ति ते सन्छिच्छेदकाः 'खंडपट्टाण य'त्ति खण्डः - अपरिपूर्ण पट्टःपरिधानपट्टो येषां मद्यद्यूतादिव्यसनाभिभूततया परिपूर्णपरिधानाप्राप्तेः ते खण्डपट्टाः द्यूतकारादयः, अन्यायव्यवहारिण इत्यन्ये, धूर्त्ता इत्यपरे, 'कंडपाडियाण' मिति क्वचिदिति, छिन्नभिन्नबाहिराहियाणं ति छिन्न हस्तादिषु भिन्ना नासिकादिषु 'बाहिराहिय'त्ति नगरादेर्बाह्मकृताः, अथवा ‘बाहिर’त्ति बाह्याःस्वाचारपरिभ्रंशाद्विशिष्टजनबहिर्वर्त्तिनः 'अहिय'त्ति अहिता ग्रामादिदाहकत्वाद् अतो द्वन्द्वस्ततस्तेषां 'कुडंगं' वंशादिगहनं तद्वद्यो दुर्गमत्वेन रक्षार्थमाश्रयणीयत्वसाधर्म्यात्स तथा 'उवीलेमाणे' त्ति उपपीडयन् 'विहम्मेमाणे' त्ति विधर्म्मयन्- विगतधर्म्म कुर्वन्, अर्थापहारे हि दानादिधर्म्माभावःस्यादेवेति, 'तज्ज्रमाणे 'त्ति तर्जयन् ज्ञास्यसि रे इत्यादि भणनतः 'तालेमाणे त्ति ताडयन् कषादिघातैः ‘निच्छाणे' त्ति प्राकृतत्वात् निस्थानं स्थानवर्जितं 'निद्धणे' निर्द्धनं गोमहिष्यादिरहितं कुर्वन्निति, कल्पः- उचितो य आयः-प्रजातो द्रव्यलाभः स कल्पायोऽतस्तम् । ‘अहीण' इत्यत्र ‘अहीणपुन्नपंचेंदियसरीरा लक्खणवंजणगुणोववेए'त्यादि द्रष्टव्यम् । 'अवउडय’ इत्यत्र यावत्करणात् 'अवउडगबंधणबद्धं उक्खत्तकन्ननासं नेहुत्तुप्पियगत्तं' इत्यादि द्रष्टव्यं व्याख्या च प्राग्वदिति ।
पढमंमि चच्चरंसि प्रथमे चरि-स्थानविशेषे 'निसियावंति' त्ति निवेशयन्ति, 'अट्ठ चुल्ल पिउए' त्ति अष्टौ लघुपितॄन्- पितुर्लघुभ्रातॄन् इत्यर्थः । 'कलुणं' ति करुणं करुणास्पदं तं पुरुषं क्रियाविशेषणं चेदं, 'काकणिमंसाई' ति मांस श्लक्ष्णखण्डानि । 'दोच्चंसि चच्चरंसि त्ति द्वितीये ची 'चुल्लमायातो 'ति पितृलघृभ्रातृजायाः अथवा मातुर्लघुसपत्नीः । एवं तच्च' त्ति तृतीये चतर 'अट्ठ महापिउए' त्ति अष्टौ महापितॄन्- पितुज्येष्ठभ्रातॄन्, एवं यावत्करणात् 'अग्गओघायेंती' ति वाच्यम्, 'छउत्थे'त्ति चतुर्थे चर्चरे 'अट्ठ महामाउयाओ' त्ति पितुज्येषठ भ्रातृजायाः, अथवा मातर्ज्येष्ठाः सपत्नीः, पञ्चमे चत्वरे पुत्रानग्रतो घातयन्ति, षष्ठे 'स्नुषाः' वधूः सप्तमे 'जामातृकान्' दुहितुर्भर्तृन् अष्टमे 'धूयाओ' त्ति दुहितः नवमे 'नत्तुए 'त्ति नप्तन् - पौत्रान् दौहित्रान् वा दशमे 'नत्तुईओ' त्ति नप्तः-पौत्रीर्यौहित्रीर्वा एकादशे 'नत्तुयावइ' त्ति नप्तृ कापतीन् द्वादशे 'नत्तुइणीतिका