________________
मूलं- ४४
१५७
-मोहाउयवज्जाणं पयडीणं ते उ बंधगा भणिया " ३ । अथाभिधित्सितोपपातनिरूपणा - याह- 'जीवे ण' मित्यादि, व्यक्तं, नवरं 'उस्सणं' ति 'बाहुल्यतः 'कालमासे कालं किच्च 'त्ति मरणावसरे मरणं विधायेत्यर्थः ४ ।
'इओ चुए पेच्च' त्ति इतः स्थानान्मर्त्यलोकलक्षणाच्युतो - भ्रष्टः ' प्रेत्य' जन्मान्तरे देवः स्यात्, 'सेकेणट्टेणं' ति अथ केन कारणेनेत्यर्थः, 'जे इमे जीव 'त्ति य इमे - प्रत्यक्षासन्नाः जीवाः - पञ्चेन्द्रियतिर्यङ्गनुष्यलक्षणाः, ग्रामागरादयः प्राग्वत्, 'अकामतण्हाए' त्ति अकामानां - निर्जराद्यनभिलाषिणां सतां तृष्णा - तृट् अकामतृष्णा तया, एवमन्यत्पदद्वयम्, 'अकाम अण्हाणगसीयायवदंसमसगसेयजल्लमल्लपंकपरितावेणं' इह स्वेदः - प्रस्वेदो या च लगति चेति जल्लो - रजोमात्रं मल्लः - कठिनीभूतः पङ्को - मल एव स्वेदेनार्द्रीभूतः अस्नानादयस्तु प्रतीताः अस्नानादिभिर्य परितापः स तथा तेन ।
'अप्पतरो वा भुज्जतरो वा कालं' ति प्राकृतत्वेन विभक्तिपरिणामादल्पतरं वा भूयस्तरं वा कालं यावत् 'अन्नतरेसु 'त्ति बहूनां मध्ये एकतरेषु 'वाणमंतरेसु' त्ति व्यन्तरेषु देवलोकेषु - देवजनेषु मध्ये 'तहिं तेसिं गइ 'त्ति 'तस्मिन्' - वानमन्तरदेवलोके 'तेषाम्' असंयतादिविशेषणजीवानां 'गति' गमनं 'ठिइ' त्ति अवस्थानम् 'उववाओ 'त्ति देवतया भवनम् ।
मू. (४४ - वर्तते) तेसि णं भंते! देवाणं केवइअं कालं ठिई पन्नत्ता ?, गोअमा! दसवाससहस्साइं ठिई पन्नत्ता, अत्थि णं भंते! तेसिं देवाणं इड्डी वा जुई वा जसे ति वा बले ति वा वीरिए इ वा पुरिसक्कारपरिक्कमे इ वा ?, हंता अत्थि ।
ते णं भंते! देवा परलोगस्साराहगा ?, नो तिणठ्ठे समटठे ५ ।
इमे गामागरनयरनिगमरायहाणिखेडकब्बडमडंबदोणमुहपट्टणासमसंबाहसन्निवेसेसु मणुआ भवंति, तंजहा
अंडुबद्धका निअलबद्धका हडिबद्धका चारगबद्धका हत्थच्छिन्नका पायच्छिन्नका कण्णच्छिण्णका नक्कच्छिण्णका उट्टच्छिन्नका जिब्भच्छिन्नका सीसच्छिन्नका मुखच्छिन्नका मज्झछिन्नका वेकच्छच्छिन्नका हियउप्पाडियगा नयणुप्पाडियगा दसणुप्पाडियगा वसणुप्पाडियगा गेवच्छिण्णका तंडुलच्छिण्णका कागणिमंसक्खाइयया ओलंबिया लंबिअया घंसिअया घोलिअया फाडिअया पीलिअया सूलाइअया सूलभिन्नका खारवत्तिया वज्झवत्तिया सीहपुच्छियया दवग्गिदड्डिगा पंकोसण्णका पंके खुत्तका वलयमयका वसट्टमयका नियाणमयका अंतोसल्लमयका गिरिपडिअका तरुपडियका मरुपडियका गिरिपक्खंदोलिया तरुपक्खंदोलिया मरुपक्खंदोलिया जलपवेसिका जलणपवेसिका विसभक्खितका सत्थोवाडितका वेहाणसिआ गिद्धपिट्ठका कंतारमतका दुभिक्खमतका असंकिलिठ्ठपरिणामा ते कालमासे कालं किच्चा अन्नतरेसु वाणमंतरेसु देवलोएसु देवत्ताए उववत्तारो भवंति । तहिं तेसिं गती तहिं तेसिं ठिती तहिं तेसिं उववाए पन्नत्ते । तेसि णं भंते! देवाणं केवइअं कालं ठिती पन्नत्ता ?, गोअमा !, बारसवाससहस्साइं ठिती पन्नत्ता । अत्थि णं भंते! तेसिं देवाणं इड्डी वा जुई वा जसे ति वा बले ति वा वीरिए इवा पुरिसक्कारपरिक्कमे इ वा ?, हंता अत्थि, ते णं भंते! देवा परलोगस्सारहगा ?, नो तिणठ्ठे समट्टे ६ वृ. 'इड्डी इ व 'त्ति ऋद्धि-परिवारादिसम्पत् 'जुई इ व 'त्ति द्युति - शरीराभरणादिदीप्ति, इशब्दो निपातो वाक्यालङ्कारार्थ : इतिशब्दो वाऽयं कृतसन्धिप्रयोग उप्रदर्शनार्थः, 'जसे इव' त्ति यशः-ख्याति, वाशब्दो विकल्पार्थ, कचित्पठयते - 'उठ्ठाणे इ वा कम्मे इव 'त्ति तत्रोत्थानम्
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org