________________
१३८
औपपातिकउपाङ्गसूत्रम्-३१
इतियोगः, इह चचामरशब्दस्य नपुंसकलिङ्गत्वेऽपिस्त्रीलिङ्गनिर्देशो लोकरूढेः छान्दसत्वाद्वान दुष्टः,प्रवरंयद्गिरिकुहरं-पर्वतनिकुअस्तत्र यद्विचरणं-सञ्चरणंतेन सुमुदिता-अतिहष्टा निरुपहताश्च-उपघातरहितायेचमराः-आटव्यगोविशेषास्तेषां यत्पश्चिमशरीरं-देहस्यपश्चिमोभागस्तत्र या साता-उत्पन्नाः सङ्गताश्च-अनवद्यास्तास्तथा ताभि, 'अमलियसियकमलविमलुञ्जलियरययगिरिसिहरविमलससिकिरणसरिसकलधोयनिम्मलाहिं अमलितम्-अमर्दितं यत्सितकमलंपुण्डरीकं तथा विमलं-निर्मलं उज्ज्वलितम्-उद्दीप्तं यद्रजतगिरिशिखरं-वैताढ्यगिरिकूटं तथा विमला ये शशिकिरणास्तत्सध्श्यो यास्तास्तथा ताश्च ताः कलधौतनिर्मलाश्च-रूप्यवदुज्वला इति समासोऽस्ताभि।
'पवणाहयचवलललियतरंगहत्थनचंतवीइपसरियखीरोदगपवरसागरुप्पूरचंचलाहिं' पवनाहताः-वायुप्रेरिताश्चपलाः-तरला ललिता-मनोहरास्तरङ्गहस्ताः-प्रतनुकल्लोलपाणयस्तैः नृत्यन्निव नृत्यन् यःस तथावीचयो-महाकल्लोलास्तैः प्रसृतश्च-विस्तारमुपगतः सचासौ क्षीरोदकश्च-क्षीराकारजलः स चासौ प्रवरसागरश्चेति कर्मधारयस्तस्य य उत्पूरः-प्रकृष्ट प्रवाहः स तथा तद्वच्चञ्चलायास्तास्तथा ताभिः, 'मानससरपरिसरपरिचियावासविसयवेसाहिं इहहंसवधूभिरिव कलित इत्यनेन सम्बन्धः, मानसाभिधानसरसः परिसरे-प्रान्ते परिचितः-पुनः पुनः कृत
आवासो-निवासो यकाभिस्तास्तथा ताश्चताविशदवेषाश्च-धवलाकाराइतिकर्मधारयोऽतस्ताभि, 'कणगगिरिसिहरसंसियाहिं' कनकगिरेः-मेरोरन्यस्य वा यच्छिखरंतत्संसृतायास्तास्तथा ताभि
_ 'उवइयउप्पइयतुरियचवलजइणसिग्यवेगाहिं' अवपतितोत्पतितयोः-निपतनोत्पतनयोस्त्वरितचपलः-अत्यन्तचपलः जविनः-शीघ्रो वेगवतां मध्येऽतिशीघ्रो वेगो-गतिविशेष यासांतास्तथाताभि, हंसवधूयाहिंचेवकलिए हंसिकाभिरिव युक्तः, इहचहंसिकाभिश्चामराणा धवलत्वेन दण्डोपरिवर्तित्वेन चपलत्वेन च साधर्म्यमिति, तथा 'नानामणिकणगरयणविमलमहरिहतवणिजुञ्जलविचित्तदंडाहिं' नानामणिकनकरलानां सम्बन्धिनो निर्मला महरिहत्तिमहार्धास्तपनीयोज्ज्वलाः-रक्तवर्णसुवर्णदीप्राः विचित्रा-विविधचित्रा दण्डा यासां तास्तथा, 'चिल्लियाहिं' दीप्यमानाभिर्लीनाभिर्वा नरवइसिरिसमुदयपगासणकरीहिंति व्यक्तं, 'वरपट्टगुग्गयाहिं प्रधानपत्तनसमुद्भवाभि, वरपत्तने हि वराः शिल्पिनो भवन्तीति तत्परिकर्मिताः प्रधाना भवन्तीति वरपत्तनोद्गताभिरित्युक्तम् ।।
अथवा वरपट्टनात्-प्रधानाच्छादनकोशकादुद्गता-निष्काशिता यास्तास्ताभिः, 'समिद्धरायकुलसेवियाहिंति व्यक्तं, 'कालागुरुपवरकुंदुरुक्कतुरुक्कवरवण्णवासगंधुद्धयाभिरामाहिं' कालागुरु-कृष्णागुरुप्रवरकुन्दुरुक्क-सच्चीडा तुरुक्क-सिल्हकं वरवर्ण-प्रधानचन्दनं एतैर्यो वासो-वासनंतस्माद्यो गन्धः-सौरभ्यम् उद्धृत-उद्भूतस्तेनाभिरामा-रम्यायास्तास्तथा ताभि, ‘सललियाहिं तिव्यक्तम्, उभओपासंपित्तिउभयोरपि पार्श्वयोरित्यर्थ, उक्खिप्पमाणाहिं चामराहिं तिव्यक्तं, कलित इतिवर्तते, 'सुहसीयलवायवीइयंगे'ति समुत्क्षिप्यमाणचामराणामेव यः शुभः शीतलच वातस्तेन वीजितमङ्गं यस्य स तथेति।
इतोऽधिकृतवाचना-‘मंगलजयसद्दकयालोए' मङ्गलाय जयशब्दः कृतो जनेनालोकेदर्शने यस्य स तथा, 'अनेगगणनायगे'त्यादि पूर्ववत्। मू. (३१-वर्तते) तए णं तस्स कूणियस्स रन्नो भंभसारपुत्तस्स आभिसिकं हत्थिरयणं
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
___www.jainelibrary.org