________________
भगवती अङ्गसूत्रं (२) २५/-/६/९०५
मूलगुणप्रतिसेवकः, एवमुत्तरगुणप्रतिसेवकोऽपि नवरमुत्तरगुणा- दशविधप्रत्याख्यानरूपाः । 'दसविहस्स पञ्चक्खाणस्स' त्ति तत्र दशविधं प्रत्याख्यानं 'अनागतमइक्कतंकोडीसहिय'मित्यादि प्राग्व्याख्यातस्वरूपम् ।
४१२
अथवा 'नवकारपोरिसीए' इत्याद्यावश्यकप्रसिद्धम् 'अन्नयरं पडिसेवेज' त्ति एकतरं प्रत्याख्यानं विराधयेत् ।
उपलक्षणत्वाच्चास्य पिण्डविशुद्धयादिविराधकत्वमपि संभाव्यत इति ६ ० । ज्ञानद्वारेमू. (९०६) पुलाए णं भंते! कतिसु नाणेसु होज्जा ?, गोयमा ! दोसु वा तिसु वा होज्जा, दोसु होज्ज्रमाणे दोसु आभिनिबोहियनाणे सुअनाणे होज्जा तिसु होज्जामाणे तिसु आभिनिबोहियनाणे सुयनाणे ओहिनाणे होज्जा, एवं बउसेवि, एवं पडिसेवणाकुसीलेवि ।
कसायकुसीले णं पुच्छा, गोयमा ! दोसु वा तिसु वा चउसु वा. होजा, दोसु होज्जामाणे दोसु आभिनिबोहियनाणे सुयनाणे होज्जा, तिसु होज्जामाणे तिसु आभिनिबोहियनाणसुयनाणओहिनाणेसु होज्जा अहवा तिसु होमाणे आभिनिबोहियनाणसुयनाणमणपञ्जवनाणेसु होज्जा, चउसु होज्जमाणे चउसु आभिनिबोहियनाणसुयनाणओहिनाणमणपज्जवनाणेसु होज्जा, एवं नियंठेवि सिणाए णं पुच्छा, गोयमा ! एगंमि केवलनाणे होज्जा ।
वृ. आभिनिबोधिकादिज्ञानप्रस्तावात् ज्ञानविशेषभूतं श्रुतं विशेषेण चिन्तयन्नाह
मू. (९०७) पुलाए णं भंते! केवतियं सुयं अहिज्जेज्जा ?, गोयमा ! जहन्नेणं अट्ठ पवयणमायाओ उक्कोसेणं दस पुव्वाइं अहिज्जेज्जा । एवं पडिसेवणाकुसीलेवि ।
कसायकुसीले पुच्छा, गोयमा ! जहन्नेणं अट्ठ पवयणमायाओ उक्कोसेणं चोद्दस पुव्वाइं अहिज्जेज्जा, एवं नियंठेवि ।
सिणाए पुच्छा, गोयमा ! सुयवतिरित्ते होज्जा ७ ।
वृ. 'पुलाए णं भंते! केवइयं सुय' मित्यादि, 'जहन्नेणं अट्ठपवयणमायाओ'त्ति अष्टप्रवचनमातृपालनरूपत्वाच्चारित्रस्य तद्वतोऽष्टप्रवचनमातृपरिज्ञानेनावश्यं भाव्यं, ज्ञानपूर्वकत्वाच्चारित्रस्य तत्परिज्ञानं च श्रुतादतोऽष्टप्रवचनमातृप्रतिपादनपरं श्रुतं बकुशस्य जघन्यतोऽपि भवतीति, तच्च 'अट्ठण्हं पवयणमाईणं' इत्यस्य यद् विवरणसूत्रं तत्संभाव्यते ।
यत्पुनरुत्तराध्ययनेषु प्रवचनमातृनामकमध्ययनं तद्गुरुत्वाद्विशिष्टतरश्रुतत्वाच्च न जघन्यतः संभवतीति, बाहुल्याश्रयं चेदं श्रुतप्रमाणं तेन न माषतुषादिना व्यभिचार इति । तीर्थद्वारे
मू. (९०८) पुलाए णं भंते! किं तित्थे होज्जा अतित्थे होज्जा ?, गोयमा ! तित्थे होज्जा नो अतित्थे होज्जा, एवं बउसेवि, एवं पडिसेवणाकुसीलेवि ।
कसायकुसीले पुच्छा, गोयमा ! तित्थे वा होज्जा अतित्थे वा होज्जा, जइ अतित्थे होजा किं तित्थयरे होज्जा पत्तेयबुद्धे होज्जा ?, गोयमा ! तित्थगरे वा होज्जा पत्तेयबुद्धे वा होज्जा, एवं नियंठेवि, एवं सिणावि ८ ।
वृ. 'तित्थे' ति स सति, 'कसायकुसीले' त्यादि कषायकुशीलश्छद्मस्थावस्थायां तीर्थङ्करोऽपि स्यादतस्तदपेक्षया तीर्थव्यवच्छेदे च तदन्योऽप्यसौ स्यादिति तदन्यापेक्षया च 'अतित्थे वा होजे' त्युच्यते, अत एवाह - 'जइ अतित्थे होज्जा किं तित्थयरे होज्जे 'त्यादि ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org