________________
शतकं-२५, वर्ग:-, उद्देशकः-२
३७१ अवस्थानमविरुद्धमिति।
__ असङ्ख्यातलोकेऽनन्तद्रव्याणामवस्थानमुक्तं, तच्चैकैकस्मिन् प्रदेशे तेषां चयापचयादिसद्भवतीत्यत आह-'लोगस्से'त्यादि ।
'कतिदिसिंपोग्गला चिजंति'त्ति कतिभ्यो दिग्भ्य आगत्यैकत्राकाशप्रदेशे चीयन्ते'लीयन्ते 'छिज्जेति'त्ति व्यतिरिक्ताभवन्ति उवचिजंति तिस्कन्धरूपाः पुद्गलाः पुद्गलान्तरसम्पर्कादुपचिता भवन्ति अवचिजंति'त्ति स्कन्धरूपा एव प्रदेशविचटनेनापचीयन्ते । द्रव्याधिकारादेवेदमाह
मू. (८६९) जीवे णं भंते ! जाइं दव्वाइं ओरालियसरीरत्ताए गेहए ताई किं ठियाई गेण्हइअठियाइं गेण्हइ?, गोयमा! ठियाइंपि गेण्हइ अठियाइंपिगेण्हइ, ताइं भंते ! किं दव्वओ गेण्हइ खेत्तओ गेण्हइ कालओ गेण्हइ भावओ गेण्हइ? . गोयमा ! दव्वओवि गेण्हइ खेत्तओवि गेण्हइ कालओवि गेण्हइ भावओवि गेण्हइ ताई दव्वओ अनंतपएसियाई दव्वाई खेत्तओ असंखेज्जपएसोगाढाइं एवं जहा पनवणाए पढमे आहारुद्देसएजाव निव्वाघाएणंछद्दिसिं वाघायं पडुच्च सिय तिदिसिं सिय चउदिसिंसियपंचदिसिं
जीवेणंभंते ! जाइं दव्वाइंवेउवियसरीरत्ताए गेण्हइ ताई किं ठियाइंगे० अठियाइंगे० एवं चेव नवरं नियमं छद्दिसिं एवं आहारगसरीरत्ताएवि।।
जीवे णं भंते ! जाइं दव्वाइं तेयगसरीरत्ताए गेण्हइ पुच्छा, गोयमा ! ठियाइं गेण्हइ नो अठियाइं गेण्हइ सेंस जहा ओरालियसरीरस्स कम्मगसरीरे एवं चेव एवं जाव भावओवि गेण्हइ
___ जाइंदव्वाइंदव्वओ गे० ताई किं एगपएसियाइं गेण्हइ दुपएसियाइंगेण्हइ? एवं जहा भासापदे जाव अनुपुट्विं गे० नो अनानुपुट्विं गेण्हइ, ताइं भंते कतिदिसिं गेण्हइ ?, गोयमा! निव्वाधाएणं जहा ओरालियस्स। __जीवेणंभंते! जाइंदव्वाईसोइंदियत्ताएगे० जहा वेउब्वियसरीरंएवंजाव जिभिदियत्ताए फासिंदियत्ताए जहा ओरालियसरीरं मणजोगत्ताए जहा कम्मगसरीरं नवरं नियमं छद्दिसिं एवं वइजोगत्ताएवि कायजोगत्ताएवि जहा ओरालियसरीरस्स।
जीवे णं भंते ! जाइंदव्वाइं आणापाणत्ताए गे० जहेव ओरालियसरीरत्ताए जाव सिय पंचदिसिं । सेवं भंते २ त्ति । केइ चउवीसदंडएणं एयाणि पहाणि भन्नंति जस्स जंअस्थि ।
वृ. 'जीवेण'मित्यादि, 'ठियाईति स्थितानि-किंजीवप्रदेशावगाढक्षेत्रस्याभ्यन्तरवर्तीनि अस्थितानिच-तदनन्तरवर्तीनि, तानिपुनरौदारिकशरीरपरिणामविशेषादाकृष्य गृह्णाति, अन्ये त्वाहुः-स्थितानि तानि यानि नैजन्ते तद्विपरीतानि त्वस्थितानि, “किं दब्बओ गेण्हंति' किं द्रव्यमाश्रित्य गृह्णाति? द्रव्यतः किंस्वरूपाणि गृह्णातीत्यर्थः, एवं क्षेत्रतः- क्षेत्रमाश्रित्य कतिप्रदेशावगाढानीत्यर्थः।
वैक्रियशरीराधिकारे-नियमंछद्दिसिं'तियदुक्तंतत्रायमभिप्रायः-वैक्रियशरीरी पञ्चेन्द्रिय एवप्रायो भवतिसच त्रसनाड्यामध्ये एवतत्रचषण्णामपिदिशामनावृतत्वमलोकेन विवक्षितलोकदेशस्येत्यत उच्यते-'नियमछद्दिसिं'ति, यच्च वायुकायिकानांत्रसनाड्या बहिरपि वैयिशरीरं भवति तदिह न विवक्षितं अप्रधानत्वात्तस्य, तथाविधलोकान्तनिष्कुटे वा वैक्रियशरीरी वायुर्न संभवतीति।
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org