Page Text
________________
पञ्चमाध्यायस्य चतुर्थः पादः ॥
२९५
[कटं कुर्यात्, करोतु भवान् ] 'डुइंग् करणे' (८८८) कृ । सप्तमी यात् । 'कृग्-तनादेरुः' (३।४।८३) उप्र० । 'नामिनो' ० (४।३।१) गु० अर् । 'अतः शित्युत्' (४।२।८९) अकारस्य उ० । 'कृगो यि च' (४।२।८८) उलोपः ।
'डुइंग् करणे' (८८८) कृ । पञ्चमी तुव् । कृग्-तनादेरुः' (३।४।८३) उप्र० । 'नामिनो'० (४।३।१) गु० अर् । 'उ-श्नोः' (४।३।२) गु० ओ।
[प्राणिनो न हिंस्यात्, न हिनस्तु भवान्] प्राणिन् द्वि०शस् । 'हिसु हिंसायाम्' (१४९४) हिस् । 'उदितः स्वरान्नोऽन्तः' (४।४।९८) हिंस् । सप्तमी यात् । हिन्स् । पञ्चमी तुव् । रुधां स्वरा' ० (३।४।८२) श्नप्र० → न, अग्रेतनस्य लुक् च ।
प्रेरणायामेव यस्यां प्रत्याख्याने प्रत्यवायस्तन्निमन्त्रणम्, इच्छामन्तरेणापि नियोगतः कर्तव्यमिति यावत् ।
[द्विसंध्यमावश्यकं कुर्यात्, करोतु भवान्] द्वे संध्ये यस्य तत् । 'क्लीबे' (२।४।९७) हुस्वः । अम् । 'आवश्यकं कुर्यात्, करोतु वा । अवश्यं भावः = आवश्यकम् । 'चोरादेः' (७/१७३) अकञ्प्र० → अक । 'प्रायोऽव्ययस्य' (७।४।६५) अन्त्यस्वरादिलोप: - अम्लु० ।
यत्र प्रेरणायामेव प्रत्याख्याने कामचारस्तदामन्त्रणम् ।
[इहासीत, आस्तां भवान्, यदि रोचते] इह प्रथमा सि । 'अव्ययस्य' (३।२७) सिलुप् । 'आसिक् उपवेशने' (१११९) आस् । सप्तमी ईत । पञ्चमी ताम् ।
[इह शयीत, शेतां भवान्, यदि रोचते ] इह प्रथमा सि । 'अव्ययस्य' (३।२।७) सिलुप् । 'शी स्वप्ने' (११०५) शी । सप्तमी ईत । पञ्चमी ताम् । 'शीङ ए: शिति' (४।३।१०४) शी → शे० । 'एदैतोऽयाय' (१।२।२३) अय् । यदि रोचते ।
प्रेरणैव सत्कारपूर्विकाऽधीष्टम् - अध्येषणम् ।
[तत्त्वज्ञानं नः प्रसीदेयुः, प्रसीदन्तु गुरुपादाः] 'षद्लूं विशरण-गत्यवसादनेषु' (९६६) षद् । 'षः सोऽष्ट्यैष्ठिव-ष्वष्कः' (२।३।९८) सद् । सप्तमी युस् । पञ्चमी अन्तु । 'कर्तर्यनद्भ्यः शव्' (३।४।७१) शव् । 'याम्युसोरियमियुसौ' (४।२।१२३) युस० → "इयुस्" आदेशः । 'श्रौति-कवु-धिवु-पा'० (४।२।१०८) "सीद"आदेशः । 'अवर्णस्येव'० (१।२।६) ए । तत्त्वज्ञानं-कर्मतापन्नं, नोऽस्मभ्यम्, प्रसादपूर्वकं दधुः - प्रसीदेयुः, गुरुपादाः ।
[व्रतं रक्षेत्, रक्षतु भवान्] 'रक्ष पालने' (५६७) रक्ष् । सप्तमी यात् । पञ्चमी तुव् । 'कतर्यनद्भ्यः शव्' (३।४।७१) शव् । 'य: सप्तम्याः ' (४।२।१२२) या० → इ० । 'अवर्णस्येव'० (१।२।६) ए । व्रत द्वितीया अम् ।
संप्रश्नः-संप्रधारणा।
[किन्नु खलु भो ! व्याकरणमधीयीय, अध्ययै, उत सिद्धान्तमधीयीय, अध्ययै] किम् प्रथमा सि । 'अव्ययस्य' (३।२७) सिलुप् । प्रश्न इत्यर्थः । एवं-नु वितर्के । एवं-खलु निश्चये । एवं-भोस् आमन्त्रणे । 'इंङ्क अध्ययने' (११०४) इ, अधिपूर्व० । सप्तमी ईय । पञ्चमी ऐव् । 'धातोरिवर्णोवर्णस्येयुव०' (२।१५०) इय् । 'समानानां'० (१।२।१) दीर्घः । 'नामिनो गुणोऽक्ङिति' (४।३।१) गु० ए । 'एदैतोऽयाय' (१।२।२३) अय् । उत प्रथमा सि । 'अव्ययस्य' (३।२।७) सिलुप् । 'अधीयीय'- 'अध्ययै' पूर्ववत् ।
प्रार्थनं-याच्या। [प्रार्थना मे व्याकरणमधीयीय, अध्ययै] व्याकरण द्वितीया अम् । 'अधीयीय'-'अध्ययै' पूर्ववत् ॥छ।।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 003295 |
| Book Title | Siddha Hemchandra Shabdanushasane Agyat kartuka Dhundika Part 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vimalkirtivijay |
| Publisher | Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad |
| Publication Year | 2012 |
| Total Pages | 400 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 17 MB |